برخی از مسئولین نهادهای خصوصی و دکانداران می گویند که طالبان آنها را مجبور به پرداخت مالیات می کنند.
به باور برخی از آگاهان ، با حاکمیت دوبارهٔ طالبان در افغانستان، این گروه برای حفظ حکومت شان به طریقه های مختلف از مردم مالیات گزاف جمع آوری می کنند
نورالله نوری ۳۱ ساله مسئول یک نهاد خصوصی در افغانستان می گوید که در این اواخر از پرداخت مالیات گزاف طالبان به ستوه آمده است:
"اگر کار زیاد باشد و ما بتوانیم پروژه بگیریم طبعاً که پرداخت مالیات برای ما ساده می شود و توانایی پرداختش را می داشته باشیم. در صورتی که عواید نداشته باشی و زمان تمدید جواز نزدیک شود از کجا پیدا کنیم که پول تمدید جواز ها را پرداخت کنیم. خواست ما از امارت اسلامی این است که در بخش گرفتن مالیات از نهاد ها توجه جدی داشته باشند. چون در سقوط قرار داریم."
تنها نورالله نیست که از پرداخت مالیات شکایت می کند.
برخی دیگر مثل فیض الله نادری ۲۶ ساله نیز شکایت مشابهی دارند.
او که در یکی از ولایات افغانستان دکان خوراکه فروشی دارد، می گوید که با گذشت هر روز وضعیت اقتصادی بدتر می شود. اما او می گوید که مالیات از سوی حکومت طالبان به صورت اجباری گرفته می شود:
"در گذشته که کار و بار بود هر چقدر که مالیات بالا می بود تحویل کرده می توانستیم، حالا اگر صد افغانی هم باشد و نداشته باشیم چه قسم تحویل کنیم. اگر واقعیت را بگویم در صفر رسیدیم. مصارف خود را پیدا کرده نمی توانیم، چه رسد به اینکه بل برق، مالیه، کرایه دکان را پرداخت کنیم."
به گفته ی فیض الله، او ربع وار یا در هر سه ماه از دکانش ۱۳۰۰۰ افغانی مالیه میپردازد که درتناسب به درآمدش برای او سنگینی میکند . او میگوید ماهانه دوهزار افغانی کرایه دکان ، پول بل برق در هر یک ماه ۹۰۰ افغانی و برای شاروالی ماهانه ۱۵۰۰ افغانی را پرداخت می کند که در مقایسه با درآمدش عاید لازم ندارد.
طالبان اندکی پس از بازگشت به قدرت در افغانستان در نزدیک به سه سال گذشته شروع کردند به جمع آوری مالیات از عواید و تجارت مردم، چیزی که در نظام جمهوریت هم معمول بود. اما طالبان در مناطق روستایی از مردم عشر و زکات هم جمع آوری می کنند، چیزی که در نظام جمهوریت موجود نبود. عشر بیشتر به مفهوم دهم حصه حاصلات و زکات هم مالیه سرمایه است که معمولا بر سر داشتن مواشی جمع آوری می شود. طالبان به استثنای افراد بی بضاعت از خانواده ها، زمینداران، دکانداران و تاجران مالیات جمع آوری می کنند.
برای شماری طالبان در جمع آوری مالیات از عواید داخلی موفق بوده اند. یک گزارش مفصل شبکه تحلیلگران افغانستان که تقریبا دو سال قبل منتشر شده نشان می دهد که جمع آوری مالیات طالبان از معادن افغانستان منظم و جامع است.
اما برخی از دکانداران می گویند که حکومت طالبان برای گرفتن مالیات معیار معینی ندارند و به اساس سلیقه خودشان بر دکانداران مالیات وضع می کنند و وضعیت عواید را در نظر نمی گیرند.
شبکه تحلیلگران افغانستان می گوید که وزارت مالیه طالبان تا اکنون جزئیات ناچیزی در مورد امور مالی افغانستان منتشر کرده است، چیزی که شفافیت در باره روند جمع آوری مالیات را زیر سوال می برد یعنی که پس از جمع آوری مالیات پول چه می شود و چگونه مصرف می شود.
قاری عیسی محمدی یکی از فعالان و منتقدان حکومت طالبان است.
او می گوید که طالبان از مردم در افغانستان مالیات جمع آوری می کنند، اما به مردم حسابده نیستند:
"در نظام های اگر کسی مالیه می گیرد در برابرش خدمات هم می دهد، طالبان چه خدمات ارائه کرده به مردم؟ این وضعیت که به زور مالیه جمع آوری می شود و طالبان برای مردم جوابده و حسابده هم نیستند این وضعیت ظلم عظیم و یک فاجعه است."
محمد الیاس نقشبندی یک تن از کارشناسان مسائل اقتصادی برای بیرون رفت از این وضعیت چنین راه حلی پیشنهاد می کند.
"در نظام های اقتصادی همیشه برای گرفتن مالیات یک معیار وجود دارد. طالبان اگر می خواهند که مالیه بگیرند باید کار شان را اصولی بسازند. اصول نظام اقتصادی این است. کسانی که هیچ عواید ندارند تفکیک شوند،و کسانی که عواید دارند مطابق عواید آنان مالیه گرفته شود و توازن را مد نظر بگیرند که به نگرانی مردم رسیدگی صورت بگیرد."
