برخی از فعالان حقوق زنان ایرانی و افغان از ایجاد یک جنبش مشترک برای مبارزه با آنچه که آنان "آپارتاید جنسیتی" در افغانستان و ایران میخوانند، خبر داده اند.
مسیح علینژاد، یکی از فعالان حقوق زنان ایران روز شنبه در نشستی در پوهنتون رجینا در کانادا با اشاره به محدودیتهای وضع شده بر زنان در ایران و افغانستان، برای پیوستن به این جنبش فراخوان داد:
"کمرههایتان را استفاده کنید و بگویید که من در کنار زنان و دختران ایران و افغانستان ایستاده هستم، می خواهم عرصه را بر رهبران کشورهای دیموکراتیک تنگ بسازم تا شانه به شانه در جهت درست تاریخ برای به رسمیت شناخته شدن آپارتاید جنسیتی بیایستند."
او همچنان در صفحۀ ایکس خود نوشته است که آنان به عنوان زنانی از ایران و افغانستان، در مبارزه با طالبان و جمهوری اسلامی ایران متحد میایستند و تلاش میکنند تا جهان را از سرایت خطرناک "ایدئولوژی افراطی اسلامی" محافظت کنند.
شکریه بارکزی، یکی از فعالان حقوق زنان افغان که عضو این جنبش است، میگوید، آنان از این طریق تلاش میکنند تا هیچ زنی در جهان قربانی برتری طلبیها بین زنان و مردان نباشد:
"باید کار کنیم تا آپارتاید جنسیتی منحیث جنایت در قوانین بینالمللی جا پیدا کند تا دیگر هیچ زنی در هیچ کشوری قربانی خودخواهیها، جداسازیها و برتری طلبیها بین زنان و مردان نباشد."
درعین حال برخی از فعالان حقوق زنان میگویند، اگر آپارتاید جنسیتی به رسمیت شناخته شود، میتواند به رفع تبعیض علیه زنان و به تسهیل دسترسی آنان به حقوق و برابری جنسیتی کمک کند.
اصطلاح آپارتاید جنسیتی که به مفهوم تبعیض وتفاوت قایل شدن براساس جنسیت است تا کنون درقوانین بینالمللی به حیث جرم شناخته نشده و به همین دلیل امکان تعقیب جزایی برای به محاکمه کشانیدن عاملان آن وجود ندارد.
اما درخواستهایی به هدف درج شدن اصطلاح آپارتاید جنسیتی در قوانین بینالمللی مطرح شده است.
فدراسیون بینالمللی حقوق بشر نیز اخیراً با تصویب قطعنامهای به کارزار به رسمیت شناختن "آپارتاید جنسیتی" پیوست و از وضعیت دختران و زنان افغانستان به عنوان مثالی از آپارتاید جنسیتی نام برد.
کارزاری به این هدف در ماه مارچ سال گذشته میلادی آغاز شد که در آن عدهای از زنان در افغانستان، ایران و سایر کشورها، مدافعان حقوق زنان و کارشناسان حقوقی برای به رسمیت شناختن آپارتاید جنسیتی از کشورهای عضو سازمان ملل متحد خواستند تا آن را در پیشنویس کنوانسیون جنایت علیه بشریت بیافزایند.
ترنم سیدی یکی از آنان با اشاره به ایجاد این جنبش مشترک گفت، این همبستگی میتواند به تقویت نیروی زنان در جهت تغییرات اجتماعی و حقوقی موثر باشد:
"مبارزۀ زنان ایران و دیگر کشورها در کنار زنان افغانستان برای رفع تبعیض جنسیتی نشان از همبستگی و اتحاد زنان است، این همبستگی و همکاری میتواند به تقویت نیروی زنان در جهت تغییرات اجتماعی و حقوقی موثر باشد."
طالبان پس از حاکمیت دوباره بر افغانستان در آگست ۲۰۲۱، محدودیت هایی را بر دختران و زنان وضع کردند که عمدهترین آنها ممنوعیت آموزش بالاتر از صنف ششم دختران و تحصیلشان در پوهنتون، ممنوعیت کار زنان در بیشتر ادارههای دولتی و همه ادارههای غیردولتی است.
همچنان آنها اجازه کار در آرایشگاهها و رفتن به ورزشگاهها، تفریحگاهها، حمامهای زنانه و سفر بدون محرم در مسیرهای طولانی را ندارند.
اما حکومت طالبان هموارمدعی است که حقوق زنان در چهارچوب شریعت اسلام در افغانستان تأمین است؛ آنچه که ظاهراً برای مدافعان حقوق زنان افغان و جامعۀ جهانی پذیرفتنی نیست.