آیا طالبان خانه های برخی از مردم در پنجشیر را 'غصب' کرده اند؟

"از اول که طالبان آمدند خانه ما را برای خود قرارگاه جور کردند. ما در آن منطقه کوچک که زندگی می کردیم همه آن خانه‌ها بیشتر مربوط کاکا‌ها و بچه‌های کاکای ما می شوند. اما فعلاً در آن جا هیچ کسی از ما زندگی نمی کنند."

این مرد ادعا می کند که طالبان از ماه‌ها به این سو خانه‌های او و چند عضو خانواده بزرگترش را در یکی از روستاها در ولایت پنجشیر به گفته او غصب کرده اند. او به دلیل ترس از مجازات احتمالی از سوی اعضای طالبان از گرفتن نام و محل بود و باش خود خودداری می کند.

او به رادیو آزادی بیشتر می گوید:
"یک خانه در زیر سرک است سه منزل دارد. خانه جدید ساخته بودیم. این خانه را از زمانی که طالبان آمده اند قرارگاه نظامی جور کردند."
این مرد می افزاید که تلاش‌هایش برای پس گرفتن خانه‌شان از نزد افراد طالبان تا کنون بی‌نتیجه مانده است:
"خانه‌ای که سه منزله است و در زیر سرک قرار دارد، خانه بسیار بزرگ است و پول زیاد بالایش مصرف شده. یکی از نزدیکان ما که اسمش را نمی گیرم دادخواهی کرد و برای کمیسیونی که ساخته شده گفت که خانه را برای ما بدهند و مردم قریه از دست طالبان که در آن جا ایست بازرسی هم دارند به تکلیف هستند. پیشنهاد کردند که خانه را بدهند. از نزد یک گروه {مربوط به طالبان} که آمده بودند، خانه را پس گرفتیم و برای یکی از اقارب ما دادیم که آنجا زندگی می‌کرد. اما گروه دیگر آمد و خانه را دوباره گرفتند."

بعد از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در افغانستان در اواسط تابستان ۱۴۰۰ خورشیدی، پنجشیر یگانه ولایتی بود که نیروهای ضد طالبان موسوم به جبهه مقاومت ملی افغانستان به رهبری احمد مسعود در برابر گروه طالبان به مقاومت مسلحانه پرداختند.

پس از کم و بیش دو هفته درگیری مسلحانه، سرانجام ولایت پنجشیر هم به دست حکومت طالبان افتاد. در پی آن گزارش‌‌های منتشر شدند که از آنچه اخراج اجباری مردم از چند ولایت به شمول پنجشیر خوانده می‌شد، حکایت می‌کردند. اما مسئولان طالبان این گزارش را تکذیب می‌کردند.

ریچارد بنیت گزارشگر ویژه ملل متحد در امور حقوق بشر افغانستان در اوائل سال ۲۰۲۳ در گزارش مفصلی به این مسئله هم پرداخت. در بخشی از آن گزارش چنین می‌خوانیم:
"گزارش‌ها حاکی اند که از ماه سپتامبر ۲۰۲۱ بدینسو، در ولایت دایکندی نزدیک به ۱۰۰۰ خانواده به گونه اجباری از سرزمین‌های‌شان رانده شده است و آنها از چندین روستا بیجا و آواره شده اند. گزارش‌های رسیده از پنجشیر نیز بازتاب دهندۀ نگرانی‌های مشابه می باشد."

بیشتر در این باره:

ریچارد بنت: طالبان در قبال اعمال نیروهای خود مسئولیت دارند

این مرد یکی دیگر از ساکنان پنجشیر است او می‌گوید که از موضوع ولایت پنجشیر آگاه است:
"در مجموع ۳۱۰ مکان در سراسر ولایت پنجشیر توسط طالبان غصب شده که ۲۸۵ باب آن مربوط به خانه‌های مردم می‌شود که طالبان با تمام امکانات خانه‌های مردم را غصب کردند، با فرش، ظرف و حتی وسائل نقلیه‌ای که آنجا بود او را هم از خود ساختند. و در پهلوی این ۱۳ باب مسجد و ۱۲ باب مکتب را غصب کرده اند که فعلاً هم در تصرف خود دارند."

او بیشتر می گوید:
"از این ارقام ۳۱۰ مکان که وجود دارد هفت مکان آن به آتش کشیده شده که از آن جمله دانشگاه پنجشیر، دو مکتب در دو ولسوالی پنجشیر و چهار خانه می‌باشد. ما تنها توانستیم از مناطقی گزارش تهیه کنیم که نزدیک به سرک استند که در آنجا تنها باشندگان محل زندگی می‌کنند."

در بخشی از گزارش ریچارد بنیت می‌خوانیم که طالبان گفته اند که به اساس فرمان هبت الله آخندزاده رهبر طالبان در ماه اکتبر سال ۲۰۲۲ مقرره‌ای برای جلوگیری از غصب زمین صادر و همچنان کمیسیون و محکمه ویژه برای تطبیق فرمان تشکیل شد.

سیف الدین لتون سخنگوی والی حکومت طالبان در ولایت پنجشیر است.

او در مورد ادعاها در باره غصب خانه‌های مسکونی و مناطق عامه توسط طالبان در این ولایت چنین می‌گوید:
"از روز‌های اول که ولایت پنجشیر زیر حاکمیت امارت اسلامی آمده است مطابق نیازمندی در روز‌های بعضی جاهایی که واقعاً مناطق عام مردم بود از قبیل مکاتب و مساجد و در بعضی از جاها شاید به مدت کوتاه مجاهدین از آن استفاده کرده باشند."

آقای لتون در ادامه چنین می‌گوید:
"در یک سال گذشته در ولایت پنجشیر هیچ مکتب، مسجد و مناطق استفاده عام مردم در دست مجاهدین امارت اسلامی نیست. مکاتب همه در آن زمان تخلیه شده و به دسترس ریاست معارف قرار گرفته. مساجد در همان زمان تخلیه شده. در هیچ بخشی یک نمونه نداریم که نظامیان در مکاتب و یا مساجد زندگی کنند."

نگاره میرداد یکی از فعالان ولایت پنجشیر است که فعلاً در بیرون از افغانستان به سر می برد.

او با سخنان سخنگوی والی طالبان در پنجشیر موافق نیست:
"از این که ولایت پنجشیر یک نقطه استراتژیک است و همچنان خیزش‌های مردمی در شروع که طالبان می خواستند این ولایت را اشغال کنند صورت گرفته و هراس هم در آینده به این گروه وجود دارد، به همین دلیل خلاف تمام اصول و مقررات ملی و بین المللی، گروه طالبان ساحه را کاملاً یک ساحه‌ای به شکل پایگاه نظامی ساخته اند."

خانم میرداد در عین حال راه حل نیز پیشنهاد می کند:
"تقاضای ما از نهاد‌های بین المللی به خصوص یوناما در افغانستان این است که فشار‌های لازم را بالای طالبان وارد کنند تا ساحه از ساحه نظامی خارج شود و مردم بتوانند به زراعت و زندگی عادی خود که قبل از سقوط افغانستان ادامه می‌دادند، ادامه دهند."