از آغاز نشرات ۲۴ ساعته رادیو آزادی یکسال گذشت.
حکومت طالبان در اول ماه دسامبر سال ۲۰۲۲ امواج اف‌ام و متوسط رادیو آزادی را در افغانستان بست.
اما نشرات رادیو آزادی در سی ام ماه جنوری ۲۰۲۳ به هدف اطلاع رسانی موثق، معتبر و بی طرفانه به مردم ۲۴ ساعته شد.
نسل جوان به ویژه دختران در افغانستان شامل دسته مخاطبان اصلی رادیو آزادی می شوند.
زهرا پروانی ۲۱ ساله، باشنده ولایت پروان می گوید که در ۱۴ سالگی به شنیدن رادیو آزادی روی آورد:
«۷ سال است که رادیو آزادی را می شنوم. وقتی که طالبان رادیو آزادی را قطع کردند، فکر می کردم که دیگر رادیو آزادی را شنیده نمی توانم. بسیار ناامید بودم. اما خوشبختانه که نشرات رادیو آزادی ۲۴ ساعت شد. من از رادیو آزادی در مورد حقوق زن، حقوق کودک و این که انسان ها بالای یکدیگر چه حق و حقوق دارند، آموخته ام.»
رادیو آزادی یگانه رادیوی بین المللی مستقل است که شب و روز در افغانستان خبر ها و برنامه های بدون سانسور پخش می کند.
بانو پروانی در مورد اهمیت رادیو آزادی این گونه نظر دارد:
«رادیو آزادی از رسانه های پیشتاز در افغانستان است که صدای بی صدا ها را می رساند، متوازن و بی طرف و رسانه ای است که همیشه حقایق را بازتاب می دهد. اگر من ساعت ها در مورد رادیو آزادی بگویم تمام نمی شود. اکتفا می کنم به این که رادیو آزادی را بسیار دوست دارم.»
نشرات رادیو آزادی را از ۶ شام تا ۶ صبح روی موج متوسط ۱۲۹۶ و از۶ صبح تا ۶ شام روی امواج کوتاه ۱۹، ۲۱ و ۲۵ متر در هفت روز هفته دنبال کرده می توانید.
میلیون ها تن در افغانستان در دو دهه اخیر رادیو آزادی را می شنوند.
قاری محمد ایوب پشتون ۵۹ ساله از باشنده های ولایت جوزجان است.
این مرد نابینا می گوید که از سال ۲۰۰۲ به این سو شنونده رادیو آزادی است:
«من الحمد الله افتخار می کنم که رادیو آزادی را دایمی می شنوم. رادیو آزادی رسانه ای است که راپور را سانسور نمی کند.»
طالبان که در تابستان ۱۴۰۰ هجری خورشیدی به قدرت در افغانستان بازگشتند، در ادامه وضع محدودیت بر اطلاع رسانی رسانه های مستقل، تلاش کردند تا دسترسی مخاطبان به وب سایت های رادیو آزادی را نیز محدود کنند.
اما شما که در افغانستان زندگی می کنید، با استفاده از فیلتر شکن بدون هزینه و ساده و آسان می توانید صفحات اینترنت رادیو آزادی را باز کنید.
لینک های فیلتر شکن ها در توییتر و فیسبوک رادیو آزادی دستیاب است.
با وصف فشار ها از سوی طالبان، رادیو آزادی به پوشش رویداد های مربوط به حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران و آزادی بیان در افغانستان ادامه داده است، جایی که به گفته برخی از فعالان حقوق بشر بسیاری از رسانه های محلی تحت حاکمیت طالبان نمی توانند آزادانه به این موضوعات بپردازند.
رادیو آزادی در همکاری با موسسه Learn Afghanistan برنامه آموزشی برای دختران بالاتر از صنف ششم را پیشکش می کند، دخترانی که پس از حاکمیت دوباره طالبان بر افغانستان از حق آموزش محروم شده اند.
زمانی که طالبان پخش موسیقی را ممنوع کردند، رادیو آزادی به پخش برنامه های متنوع موسیقی جوان پسند نیز ادامه داده است.
رسالت رادیو آزادی ترویج ارزش‌های دموکراتیک و حقوق بشر و تحمل پذیری از راه روزنامه نگاری مستقل است.
خبرنگاران رادیو آزادی هنگام اطلاع رسانی به مردم در سراسر افغانستان، به رعایت تمامی اصول و معیار های ژورنالیزم متعهد استند.
"اوج خودسانسوری"
پس از حاکمیت دوباره طالبان بر افغانستان، سازمان های حمایت از رسانه ها و خبرنگاران محلی به ویژه زنان، از وضع محدودیت های شدید طالبان بر رسانه ها و خبرنگاران خبر داده اند.
بر اساس شاخص جهانی آزادی مطبوعات سازمان خبرنگاران بدون مرز ، جایگاه افغانستان در سال ۲۰۲۳ در میان ۱۸۰ کشور در رده ۱۵۲ قرار گرفت.
افغانستان در سال ۲۰۲۰ پیش از بازگشت طالبان به قدرت، در رده ۱۲۲ قرار داشت.
روایت رسمی طالبان متفاوت است. حکومت طالبان نگرانی ها در مورد وضع محدودیت های شدید بر رسانه ها را انکار می کند و می گوید که رسانه ها با رعایت ارزش های عنعنوی و اسلامی می توانند به فعالیت خود ادامه دهند.
اما سمیه ولی زاده، مسئول کمیته دادخواهی ارتباطات مرکز خبرنگاران افغانستان در گفتگو با رادیو آزادی وضعیت رسانه ها در این کشور را نگران کننده توصیف می کند.
«پس از فروپاشی دموکراسی در افغانستان، از سوی طالبان ۱۴ دستورالعمل وضع شده است که این دسترسی خبرنگاران ما به اطلاعات در افغانستان را نسبت به هر زمان دیگر محدودتر کرده است و سبب شده است که خودسانسوری در افغانستان به اوجش برسد.»
به گزارش مرکز خبر رادیو آزادی، طالبان پس از بازگشت به قدرت در افغانستان وعده کرده بودند که اجازه فعالیت به مطبوعات آزاد می دهند، اما در عوض ده ها ژورنالیست را بازداشت و شکنجه کردند.
طالبان همچنان مانع نشرات رادیوها، تلویزیون ها و روزنامه های مستقل شده اند.
صدها رسانه محلی بنابر قطع بودجه شان بسته شده اند.
حکومت طالبان نشرات شماری از رسانه های بین المللی را نیز منع کرده و به تعدادی از روزنامه نگاران خارجی ویزا نداده است.
«اهمیت آزادی بیان برای آینده افغانستان»
ظریف کریمی، مسئول پیشین نی، نهاد حامی رسانه های آزاد، است. او فعالیت رسانه های مستقل و آزاد برای آینده افغانستان را مهم می داند.
آقای کریمی در مورد رادیو آزادی اینگونه نظر دارد:
«رادیو آزادی در کنار این که فعلاً یک رسانه ملی و بین المللی است، نشرات ۲۴ ساعته دارد و از هر طریقی قابل دسترس است، توانسته است صداقت، بی طرفی و توازن را مد نظر گیرد، پالیسی منظم داشته باشد و بر اساس اصول حاکم ژورنالیزم پیش برود و یک کدر مسلکی موفق داشته باشد. این ها، از جمله ی نکات بارزی است که من به عنوان یک فرد مسلکی احساسش می کنم و باورمند به این هستم که باید همین گونه مستقل، آزاد، متوازن و با پالیسی پیش برود.»
نسخه صوتی گزارش را این جا شنیده می توانید:
