"فعلاً درآمد درست نداریم در گذشته خوب بود درآمد داشتیم حال قانع نیستیم."
زعفران ۳۴ ساله در بازار شهر نیلی مرکز ولایت دایکندی در مرکز افغانستان خیاطی دارد.
او با این کار از خانواده هشت نفره خود حمایت می کند، اما می گوید که محدودیت های طالبان بر کار زنان خیاط و ممانعت از کار زنان در موسسات و محدودیت برگشت گذار اجتماعی زنان باعث شده که کار آنان کم رونق شود:
"محدودیت های که وضع شده خیلی زیاد تاثیر داشته است، کار بار ما را ۵۰ درصد صدمه زده مثلاً اگر در گذشته یک جوره مردانه تهیه می کردیم به اندازه چهار جوره زنانه بود اما حال محدودیت که وضع شده کار ما را ضعیف کرده است."
خدیجه: خیاطی می کنیم اما مشتری نداریم و کار نیست
شوهر زعفران کارگر روز مزد است و نرخ کارگری نیز در شهر نیلی کاهش یافته است، اکنون زعفران نگران است که نفقه خانواده اش را چگونه تهیه کنند.
در کنار زعفران زنان دیگر نیز حکایت مشابه دارند.
مانند خدیجه که شش سال می شود در شهر نیلی خیاطی دارد او می گوید که به دلیل افزایش فقر و بیکاری مردم نیز توان تهیه لباس را ندارند:
"محدودیت های امارت اسلامی خیلی تاثیر روی کارهای ما گذاشته است، از اینکه لباس های مردانه دوخته نمی توانیم و تکه مردانه در داخل دکان خود فروخته نمی توانیم محدودیت ها خیلی زیاد است، شرایط دایکندی همه میدانند که اوضاع اقتصادی مردم خراب است خیاطی می کنیم اما مشتری نداریم و کار نیست."
به گفته این زنان آنان تا پیش از بازگشت طالبان به قدرت روزانه تا دو هزار افغانی مزد بدست می آوردند اما حالا این رقم به ۱۵۰ الی ۲۰۰ افغانی کاهش یافته است.
طالبان پس از بازگشت به قدرت در تابستان ۱۴۰۰ محدودیت های زیادی در بخش های آموزش، تحصیل، کار در موسسات و کار در اجتماع بر زنان افغان وضع کرده اند.
فعالان حقوق زن می گویند که وضع این محدودیت های طالبان بر زنان به ویژه زنانِ که نان آوران خانواده های شان بوده اند اثر بدی گذاشته است.
فروزان جلیلی یک فعال حقوق زن در مرکز افغانستان به رادیو آزادی گفت:
"شما ببینید وضع این محدودیت ها روی چند بعد زندگی زنان اثرات منفی گذاشته از یک طرف دختران بیسواد در جامعه رشد می کنند دوم اینکه وقتی زنان شاغل بیکار میشوند اقتصاد جامعه به ویژه خانواده های آنان ضربه می خورد و سوم اینکه روی کار بار کسانیکه یک کسب کار دارند نیز اثر منفی می‌ماند مثلاً پول نباشد کسی لباس تهیه کرده نمی تواند و از طرف دیگه هیچ زن توان تهیه مخارج خود و خانواده اش را ندارد چون همه چیز از آنها گرفته شده است."
برنامه انکشافی ملل متحد (UNDP) نیز در یک گزارشی وضعیت دو سال اخیر در افغانستان را بررسی کرده که در ۲۸ ماه جدی امسال توسط نماینده این اداره ستیفن رودریگز در کابل منتشر شد گفته که محدودیت های وضع شده بر کار زنان در افغانستان سبب شده که به اقتصاد این کشور یک میلیارد دالر زیان وارد شود.
در ادامه گزارش آمده که زنان و دختران در افغانستان با بحران بشری دست و پنجه نرم می کنند.
هرچند بارها جامعۀ جهانی و سازمان‌های حقوق بشر زیادی نیز از وضعیت زنان در افغانستان در عرصه های اقتصادی و حقوق بشری نگرانی کرده اند ولی طالبان می گویند که حقوق زنان و دختران مطابق شریعت اسلامی تامین است.
با این حال خدیجه یک تن از خیاطان زن در دایکندی از طالبان می خواهد که محدودیت بر کار زنان را کم کنند:
"خواست ما از حکومت فعلی همین است که قانون هایی که بر سر خانم ها وضع کرده است کمی کمتر کند تا بتوانیم ما همان کارهای خود را به درستی پیش ببریم و یک لقمه نان به اولاد های خود جور کنیم."
