سال نو میلادی با خودش چه خواهد آورد؟
شعبه افغانستان و شماری از ژورنالیستان شعبات کشورهای دیگر رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی پیش‌بینی های را در مورد وضعیت ساحات زیر پوشش شان ارائه کرده اند.
افغانستان:
سال جدید میلادی تحت حاکمیت مجدد طالبان در افغانستان در حالی آغاز شده است که حقوق زنان و دختران به شدت محدود شده است.
در دو سال گذشته، حقوق زنان برای کار، تحصیل و فعالیت های اجتماعی از سوی حکومت طالبان سلب شده و دستاوردهای دو دهه گذشته در این زمینه محدود شده است.
بخش مرکزی خبر رادیو آزادی در گزارشی پیش بینی کرده است که زنان افغانستان در سال ۲۰۲۴ و پس از آن با چالش های جدی در زمینه حقوق خود مواجه خواهند شد.
شماری از ناظران می گویند که اجازه دادن به دختران برای آموزش در مدرسه ها، تلاشی از جانب طالبان است تا جامعه افغانستان را به سوی افراط گرایی سوق دهد.
شکریه بارکزی سفیر پیشین افغانستان در ناروی می گوید که مدرسه‌های دینی بدیلی برای مکتب شده نمی‌تواند زیرا به باورش، از مدرسه ها، داکتر، انجنیر، حقوق دان، خبرنگار و سایر بخش‌های تخصصی فارغ نمی‌شوند.
به گفته بارکزی، هدف طالبان از ایجاد مدرسه ها، شستشوی مغزی برای ایجاد جامعه افراط گرا در افغانستان است.
طالبان با حاکمیت دوباره در افغانستان در اگست سال ۲۰۲۱، به دختران بالاتر از صنف ششم، اجازه رفتن به مکتب را ندادند.
همچنان دروازه پوهنتون‌ها در ماه دسمبر سال ۲۰۲۲ به روی همه دختران در افغانستان بسته شد.
پس از بازگشت به قدرت، طالبان کمیسیون مستقل حقوق بشر و وزارت امور زنان را بستند و اکنون بانوان مکانی ندارند تا در صورت روبرو شدن با خشونت، به آن مراجعه کنند.
در گزارش مرکز خبر رادیو آزادی از مجیب خپلواک، متخصص بیماری‌های روانی در کابل نقل شده که گفته است، ۹۰ درصد از زنانی که در گذشته مشغول کار بودند، اکنون با بیماری‌های روانی دست و پنجه نرم می‌کنند.
به گفتۀ آقای خپلواک، بسیاری از زنان در افغانستان با از دست دادن کار‌های‌شان در بی‌سرنوشتی بسر می‌برند و اکنون از آینده نامعلوم‌شان هراس دارند.
در ادامه به نقل از هیدر بار معاون بخش زنان در دیدبان حقوق بشر آمده که گفته است، دریافت گزارش‌ها در مورد خودکشی دختران در افغانستان، حیران کننده نیست؛ زیرا به باورش، تمامی حقوق آنها به شمول آموزش در مکتب و پوهنتون‌ها و همچنان فعالیت‌های اجتماعی‌شان به شدت محدود شده است.
جنگ اوکراین:
جنگ اوکراین علیه روسیه در فبروری ۲۰۲۲ آغاز شد که هنوز ادامه دارد و هنوز نشانه‌ای از پایان آن دیده نمی شود.
در سال ۲۰۲۳، کشورهای غربی به حمایت از اوکراین و ارائه ضمانت‌های امنیتی به اوکراین ادامه دادند.
به نظر می رسد چالش‌ها و مشکلات کنونی اوکراین در سال ۲۰۲۴ ادامه داشته باشد.
در این جنگ روسیه اصرار به اشغال تعدادی از مناطق دارد و برعکس اوکراین نیز می گوید که پیروزی آن به معنای بازپس گرفتن کنترل بر تمامی مناطق از دست رفته است. اگر در سال ۲۰۲۴ نیروهای روسیه بازهم برخی مناطق را اشغال کنند و یا نیروهای اوکراین موفق به آزاد سازی برخی مناطق اشغال شده از سوی روسیه شوند، این نمی تواند به حل و فصل سیاسی یا راه حل در اوکراین کمک کند.
حمله ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به اوکراین بخشی از یک طرح وسیع است. او به این فکر است که اگر اتحاد جماهیر شوروی را دوباره ایجاد نتواند حداقل باید ساحات تحت نفوذش را زیر کنترل درآورد.
اوکراینی ها نه تنها وظیفه مقاومت در برابر روسیه را بر عهده دارند، بلکه تلاش می کنند هویت سیاسی خود را حفظ کنند و دولت را پیش ببرند.
جنگ در اوکراین تا زمانی ادامه خواهد داشت که غرب متوجه شود که بازگشت به نظم جهانی قدیمی امکان پذیر نیست.
یک راه حل مشکل اوکراین این است که غرب باید مستقیماً تضمین های امنیتی واقعی را بدون موافقت روسیه به کشورهای قربانی تجاوز بدهد و از عملیات نظامی در آن مناطق جلوگیری کند.
هنوز نشانه ای از چنین درکی درباره اوکراین دیده نمی شود.
نتیجه این است که جنگ بین اوکراین و روسیه در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت و ممکن است به جنگ‌های محلی در بقیه جهان منجر شود.
ایران:
ایران در داخل و خارج از کشور با چالش‌های متعددی مواجه است و به نظر می رسد این مشکلات در سال ۲۰۲۴ ادامه داشته باشد.
ایران سال ۲۰۲۴ را در زمانی آغاز می کند که جنگ اسرائیل و حماس در خاورمیانه اوضاع را متشنج کرده و آینده‌ای آرام را برنامه ریزی کرده است.
در عین حال ایران متهم به حمایت از گروه های افراطی در عراق، سوریه و یمن است و این موضوع روابط ایران و غرب را تیره کرده است.
فعالیت‌های هسته‌ای ایران برای غرب نیز نگران‌کننده است و تهران از همکاری با سازمان انرژی اتمی خودداری کرده و مذاکرات آغاز شده در این زمینه اکنون به بن بست رسیده است.
ایران در داخل با تهدید رو به وخامت اقتصاد مواجه است و به نظر می رسد مبارزه با این وضعیت در رأس برنامه‌های آنها در سال ۲۰۲۴ باشد.
یکی دیگر از نگرانی‌های رژیم آخندی ایران تداوم اعتراضاتی است که پس از کشته شدن مهسا امینی در سپتامبر ۲۰۲۲ آغاز شد.
پس از این اعتراضات، جنبشی از زنان ایرانی و بسیاری از فعالان دیگر به نافرمانی مدنی خود ادامه دادند و به نظر می رسد این حرکت های مدنی امسال نیز ادامه داشته باشد.
معترضان از سیاست های حکومت ایران در مورد حجاب اجباری و سایر موارد مشابه انتقاد می کنند.
حکومت ایران به آزار و اذیت این فعالان به طرق مختلف ادامه داده است.
انتخابات پارلمانی ایران در ماه مارچ برگزار خواهد شد و پیش بینی می شود که تعداد رای دهندگان کم باشد.
روسیه، اوکراین و غرب: رفتن به سوی جنگ جهانی سوم:
سال ۲۰۲۴ برای جنگ اوکراین و کل نظام بین‌المللی مهم و حساس خواهد بود.
بزرگترین تهدید را برای نظم جهانی روسیه به بار آورده است.
روسیه با اقدامات خشونت آمیز و جنگ طلبانه سعی در تخریب نظم بین المللی دارد.
تهاجم روسیه بر اوکراین مقدمه برای آغاز جنگ جهانی است.
با وجود تحریم‌های غرب، روسیه موقعیت خود را در سال ۲۰۲۳ از لحاظ نظامی، داخلی و بین المللی تثبیت کرده است.
روسیه در این سال کمبود تسلیحات و منابع انسانی را برطرف کرد و تدارکات خوبی در اختیار ارتش خود قرار داد.
تهدید پوتین برای نظم جهانی کمتر از تهدید هیتلر نیست، از سوی دیگر، مشکل این است که هرج و مرج و ناهماهنگی در نظام بین‌الملل به این واقعیت منجر شده است که غرب نتواند مانند سال ۱۹۸۰ که با اقتدار در برابر شوروی وقت یک دست شده بود، در برابر تهاجم روسیه بر اوکراین ایستاده شود.
اما مردم به اندازه جنگ جهانی دوم که هیتلر و آلمان نازی می جنگیدند، شجاعت ندارند.
علاوه بر اوکراین، روسیه ممکن است برای آزمایش پاسخ ناتو به گرجستان، مولداوی، لیتوانی یا لهستان حمله آزمایشی انجام دهد.
روسیه ممکن است به کشورهای دیگر جهان نیز حمله کند.
آسیای میانه:
در شرایطی که روسیه درگیر جنگ اوکراین است، روسیه کمتر از هر زمان دیگری به کشورهای منطقه و آسیای مرکزی دستورات و توصیه هایی می دهد.
چندین کشور آسیای مرکزی مانند تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان و قرغیزستان تلاش های خوبی برای برقراری روابط با غرب با استفاده از این فرصت انجام دادند.
سران این کشورها مذاکرات مهمی با ایالات متحده آمریکا و آلمان داشتند و امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه با یک برنامه سرمایه گذاری چند میلیاردی به قزاقستان و ازبکستان رفت.
چین نیز نفوذ خود را در منطقه گسترش داده است و ترکیه نیز تلاش کرده است همین کار را انجام دهد.
کشورهای آسیای مرکزی با مشکلات اقتصادی روبرو هستند و از جمله ازبکستان که با چالش کمبود گاز مواجه است.
کشورهای آسیای مرکزی هنوز از روسیه در مناقشه اوکراین حمایت سیاسی یا نظامی نکرده اند و ممکن است استدلال کنند که متحد آنها چین می تواند شریک مفیدی برای روسیه باشد.
