بر اساس گزارشی که انترنیوز روز سهشنبه منتشر کرده است، اعتماد شهروندان افغانستان به دلیل محدودیتها و سانسور به منابع اطلاعاتی داخلی از جمله رادیو، تلویزیون و روزنامهها کمتر شده است.
در این گزارش آمده است که بسیاری از افراد در نقاط شهری از طریق رسانههای اجتماعی و در روستاها به گونۀ شفاهی خبرها و اطلاعات را دنبال و شریک میکنند.
در این گزارش آمده است، پس از روی کار آمدن حکومت طالبان برخی از رسانهها مسدود شده اند و رسانههای فعال نیز از سوی مقامهای حکومت طالبان با محدودیت روبهرو اند، تعداد خبرنگاران زن در رسانهها کاهش یافته است و از همین رو حتا شهروندان از ترس نیز در شبکههای اجتماعی و در ارتباطات روزانهشان اقدام به خودسانسوری میکنند.
این سروی بر اساس مصاحبۀ تلفونی و حضوری با ۹۹۷ زن در ۳۴ ولایت از ماه می تا جولای ۲۰۲۳ انجام شده است.
نتایج این سروی نشان میدهد که ممنوعیتهای آموزش، تحصیل و کار زنان و دختران حتی آنها را از دریافت اطلاعات از منابع دیگر مانند گروههای اجتماعی، مکاتب و آرایشگاهها محروم کرده است.
انترنیوز در این گزارش نوشته است که برخی از زنان و دختران در افغانستان به دلیل بیسوادی به خلاء اطلاعاتی روبهرو هستند و نمیتوانند از رسانههای اجتماعی و یا اینترنت اطلاعات مانند اخبار و یا معلومات مربوطه به صحت را دریافت کنند.
بر اساس یافتههای این سازمان، ۸۲ درصد از ساکنان شهری دارای تلویزیون بوده اند، در حالی که این رقم در قریهها کمتر از ۵۰ درصد بوده است. اما میزان استفاده از رسانههای شنیداری بین روستا و شهر یکسان بوده است.
بر اساس یافتههای این تحقیق، در این دوره، نهادهای رسمی (سازمانهای صحی و بشردوستانه) و نهادهای غیررسمی (مساجد، شوراها، وکیلان گذر و مکاتب) معتبرترین منابع اطلاعاتی برای مردم بودهاند.
اما ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان محتوای گزارش انترنیوز را رد میکند و مدعی است که رسانهها آزادی خودشان را دارند، اما باید ارزشهای ملی و اسلامی را مراعات کنند:
" اکنون رسانهها اختیار خودشان را دارند، اما باید برخی ارزشها را در نظر بگیرند، ارزشهای ملی، اجتماعی و اسلامی افغانستان باید توجه شود و از شایعهافگنی و پروپاگند خودداری کنند، چرا که اعتبار رسانهشان پائین میآید."
از سوی دیگر برخی از شهروندان میگویند که به دلیل محدود شدن برنامههای سرگرمی و سانسور اطلاعات، بیشتر رسانههای بیرونی را دنبال میکنند.
زلفا، یکی از باشندگان شهر کابل به رادیو آزادی میگوید:
"وقتی طالبان به افغانستان آمده اند و به رسانههای اجتماعی و رسانهها محدودیت وضع کردند، مردم نمیدانند که حرف رسانههای داخلی را قبول کنند و یا رسانههای بیرونی را، چرا که برخی از حوادث و اتفاقات را اصلاً رسانههای داخلی گزارش ندادند."
یک خبرنگار در کابل که نخواست نامش در گزارش منتشر شود در صحبت با رادیو آزادی از محدودیت در دسترسی به اطلاعات و نشر گزارشها میگوید:
"اعتماد به رسانههای داخلی کاهش یافته است، به دلیل اینکه این رسانهها موضوعاتی را منتشر میکنند که خواست حکومت و یا به نفع حکومت باشد، آن مسایلی که به نفع مردم و انتقاد سالم است نه خبرنگار میتواند در بارۀ آن گزارش بسازد و یا مقامات حکومتی به سوالات پاسخ میدهد."
این در حالی است که پیش از این نیز برخی نهادهای حامی رسانهها و خبرنگاران در گزارشهای مختلف مدعی شده بودند که رسانهها در افغانستان با سانسور و محدودیت مواجه هستند و برخی خبرنگاران در این کشور مورد خشونت، زندانی شدن و تهدید قرار گرفته اند.