"فصل سرما رسیده، ما باید برای خود لباسهای زمستانی بگیریم."
الیاس نوروزی برای خرید لباس گرم به بازار لیلامی در شهر بامیان در مرکز افغانستان آمده است.
او تا دو سال پیش کارمند یکی از اداره های دولتی در بامیان بود؛ اما با برگشت طالبان به قدرت در افغانستان در تابستان ۱۴۰۰ هجری خورشیدی بیکار شد.
نوروزی میگوید که همه ساله لباسهایش را در فصل سرما از مارکیتهای شهر بامیان تهیه میکرد؛ اما امسال به دلیل بیکاری و فقر مجبور به خرید از بازار لیلامی شده است:
"آمدم اینجا لیلامیها را ببینم به مارکیت رفته نمیتوانم. دکانهای دیگر که در جاده هستند آنها اجناسشان قیمتی است، به آن خاطر آمدم به لیلامی، گفتم اگر چیزی پیدا کنم برای پوشش زمستان خود."
در این بازار لیلامی بامیان گروههای از مردان و زنان دیده میشوند که لباسهای دست دو را خریداری میکنند. تقریباً همه از فقر و بیکاری میگویند.
مانند عالیه که مادر سه فرزند است.
او به رادیو آزادی میگوید که برای تهیه لباس گرم به خودش و فرزندانش به بازار لیلامی آمده است:
"بخاطر اینکه لیلامی نرخ آن فعلاً مناسب است با اوضاع افغانستان فعلاً کار و بار خوب نداریم و همچنان وضعیت اقتصادی خراب است، بیشتر لیلامی میگیریم چون لیلامی نرخ خوب دارد، اجناس لیلامی گرم و مستحکم است برای ما مناسب است."
لیلامی فروشان در غرفه های تنگ و تاریک در کوچه شفاخانه مرکزی و در یک کیلومتری بودای بامیان کار میکنند.
در این بازار لباسها و کفشهای مختلف با رنگها و اندازههای متفاوت برای کودکان، زنان و مردان وجود دارد.
فروشندگان لیلامی در بامیان می گویند که این لباسها را اغلب از پاکستان از طریق مرز چمن سپین بولدک وارد افغانستان و سپس به بامیان منتقل میکنند.
حاجی اکبر چندین سال میشود در بامیان لیلامی میکند او نیز میگوید که امسال مردم به دلیل فقر بیشتر لباسهای لیلامی خریداری میکنند:
"اجناس ارزانی است مردم زیاد خریداری میکنند مردم بامیان کم اقتصاد و ضعیف است برای فعلاً بیشتر آنان لیلامی خریداری میکنند کسی جنس مغازه را خریداری نمیتواند."
به اساس گزارش ها، توان خریداری مردم در افغانستان به دلیل افزایش بهای مواد خوراکی و غیرخوراکی کاهش یافته است.
از سوی دیگر، برنامۀ جهانی غذا در افغانستان روز یکشنبه در شبکه اجتماعی ایکس، توییتر سابق، نوشت که تنها چند هفته تا فرا رسیدن فصل زمستان و سرمای شدید افغانستان باقی مانده و با ریزش برفهای سنگین، تمام راههای مناطق کوهستانی به روی مردم بسته خواهد شد.
برنامۀ جهانی غذا افزوده که مهلت زمانی برای کمکرسانی اندک است و آنها به ۴۰۰ میلیون دالر برای کمک به خانوادههای بیشتر آسیبپذیر نیاز دارند.
بامیان در مرکز افغانستان از جمله ولایات فقیر نشین است که در زمستانها بیشتر راههای مواصلاتی آن به دلیل برف باریهای سنگین قطع میشود، مردم نیز نگران هستند که اگر کمک دریافت نکنند نمیدانند چگونه زمستان را سپری خواهند کرد.
الیاس نوروزی که به بازار لیلامی آمده است میگوید: "در این روزها اقتصاد مردم ضعیف است زیادتر مردم توان این را ندارند که حتا خانه های خود را گرم کنند."