شماری از باشندگان هرات میگویند، کودکانشان به دلیل ترس از زلزله به مکتب نمیروند.
محمد، باشندۀ هرات و پدر دو کودک میگوید، دختر و پسرش از زلزههای اخیر دچار تروما شده اند، تاجایی که حتی از مکتب رفتن میترسند. او به رادیو آزادی گفت:
"از روزی که زلزله شده، یک بچه و یک دختر است یکی ۶ساله و یکی ۸ ساله مکتب نمیروند، روز یا شب که زلزله میآید، دو روز شده زلزله نشده، اینها میترسند و میگویند مکتب نمیرویم، مکتب را ایلا (رها) کردند."
او همچنان گفت، به دلیل تخریب شدن خانهشان بر اثر زلزله تا هنوز در زیر خیمه زندگی میکنند و هیچ گونه حمایتی برای درمان ترومای کودکانش دریافت نکرده اند.
یک تن از استادان مکاتب هرات نیز که نخواست از او در گزارش نام ببریم به رادیو آزادی گفت، حضور شاگردان پس از زلزلههای اخیر هرات در مکاتب به گونۀ چشمگیری کاهش یافته است:
"استادم به یکی از مکاتب، میبینم همین روال روزمره را از روزی که مکتب شروع شده، تقریباً از همان دوشنبه چند عقرب بود که مکتب شروع شد، ولی شاگردان خیلی به ندرت به هر صنفی شاید سه شاگرد، چهار شاگرد، نهایت ۷ یا ۸ تا اگر بیایند، چون خیلی همین رویشان تاثیر منفی گذاشته هم به روی طفل هم به روی فامیلهایشان."
اما سازمانهای امدادرسان هر از گاهی در گزارشها و اعلامیههایشان از ارائۀ خدمات صحی روان درمانی به زلزلهزدگان هرات خبر داده اند.
از این میان برنامۀ جهانی صحت (دبلیو اچ او) روز یکشنبه در صفحۀ ایکس خود نوشته بود که تیمهای صحی این نهاد به ۲۸۵۱ تن از زلزلهزده گان هرات در بخش تروما خدمات صحی ارائه کرده اند.
ترس از زلزله نه تنها در ذهن برخی کودکان هرات حک شده که شماری از بزرگ سالان نیز به آن دچار شده اند.
رحیم بخش، باشندۀ قریه نوآباد نقره یی ولسوالی انجیل هرات میگوید، شمار زیادی از مردم این منطقه بیماریهای روحی و روانی پیدا کردند.
او همچنان ادعا میکند که هیچ نوع کمکی تا کنون از سوی حکومت طالبان یا موسسات دریافت نکردند:
"تقریبا ۹۹ فیصد این مردم سرگردان اند از مرض روحی و روانی رنج میبرند بخاطر آسیب زلزله، زلزله که کرده خانههای مردم خامه اند، کاملاً خامه اند این منطقه ۵۰ تا ۶۰ سال پیش ساخته شده، خانههایش همه ریخته، آنهایی که نریخته هم قابل نشستن و استفاده نیست، ما دور افتاده ایم از موسسات خارجی یا از امارت اسلامی کسی برای ما خلاصه کمک به هر صورت یک احوال از ما نگرفتند."
احمدالله متقی، رئیس اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در هرات و سخنگوی کمیسیون توزیع کمک به آسیب دیدهگان زلزلههای اخیر هرات تا زمان نشر این گزارش به پرسشها در بارۀ این ادعاها پاسخ نداد، اما پیش از این گفته بود که کمکهای لازم به زلزلهزدگان صورت گرفته است.
از سوی دیگر هسیو وی لی، مسئول بخش افغانستان برنامۀ جهانی غذا (دبلیو اف پی) با نشر ویدیویی در حساب ایکس این سازمان گفته که از روز نخست زلزله در هرات آنان شروع به کمکرسانی کردند.
هسیو وی لی این را هم گفته که دبلیو اف پی برای کمک بیشتر به زلزلهزدگان به بودجۀ ۲۳میلیون دالری نیاز دارد. او در بخشی از صحبتش همچنان گفته است:
"ما پلان داریم حدود ۱۲۰ هزار نفر را در بخش غذا و بازسازی زندگیشان به مدت ۷ ماه حمایت کنیم، اما ما برای انجام این به ۲۳میلیون دالر ضرورت داریم، هزاران خانوادۀ افغان به حمایت شما ضرورت دارند."
برخی زلزلهزدگان هرات درحالی از چالش به مکتب نرفتن کودکانشان در پی ترس از زلزله سخن میگویند که آخرین ماههای سال تعلیمی ۱۴۰۲ در این ولایت در حال سپری شدن است.
سالهای پیش در زمان مشابه دانشآموزان برای امتحان سالانه آمادگی میگرفتند.