شماری از کسبهکاران در شهر کابل میگویند، در حالی که وضعیت اقتصادی خوبی ندارند، رسیدن زمستان و بازگشت دهها هزار مهاجر افغان به مشکلات بیکاری در کشور خواهد افزود.
احمد، جوان ۲۸ ساله است که شغل رنگمالی دارد و روزانه برای دریافت کار به جادههای کابل میرود، میگوید که بازار کاروبارش سرد است و نگران پیدا کردن یک لقمه نان برای خانوادهاش است:
"رنگمالی بیخی سقوط کرده، مردم پول ندارند، اقتصادشان ضعیف شده است، نمیتوانند خانههای خود را رنگ کنند، از طرف دیگر مهاجرین در حال آمدن است، ممکن کار بیخی کم شود، وضعیت بسیار خراب است."
رفیع هم که شغل معماری دارد، میگوید، روزانه برای پیدا کردن کار در جادههای شهر کابل سرگردان است.
او به رادیوآزادی گفت، اقتصاد مردم خوب نیست و به همین دلیل او هم روزها را بیکار میماند:
"اگر اقتصاد مردم خوب باشد برای ما هم کار پیدا میشود هر کسی شوق دارد یک خانه خوب بسازد و مصرف کند، اما کار بیخی گم شده، در یک هفته هم کار به دست ما نیامده است."
تنها این کسبهکاران نیستند که نگران بیکاری و مشکلات اقتصادی هستند، بلکه افغانان تازه برگشته از پاکستان نیز نگرانی مشابهی دارند.
عبدالرازق، سرپرست یک خانوادۀ ۹ نفری که تازه از پاکستان برگشته و در ننگرهار مستقر شده، به رادیو آزادی گفت:
"با آمدن طالبان در افغانستان بیکاری زیاد شد، من پاکستان رفتم آنجا کار سبزی را میکردم، کاروبار ما خوب بود یک لقمه نان پیدا میشد، وقتی من به افغانستان آمدم اینجا نه کرایۀ خانه را دارم و نه کاروبار دارم."
اورنگزیب، یکی دیگر از جوانانی که تازه از پاکستان برگشته و در ننگرهار مستقر شده، از نداشتن جای بود و باش و بیکاری نگران است:
"پانزده روز میشود که به افغانستان برگشتیم، در پاکستان کار سوپ و یخنی را میکردم کاروبارم خوب بود، مجبور شدیم آمدم به وطن در خانۀ دوستان زندگی میکنیم، مشکل ما فعلاً بیکاری است، از حکومت میخواهیم که زمینۀ کار را برای ما مساعد کند."
محمد بشیر دودیال، آگاه امور اقتصادی وضعیت پیش آمده در افغانستان را نگران کننده میخواند و میگوید، برگشت سیل آسای مهاجرین در شرایط کنونی، به بحران بیکاری افغانستان خواهد افزود.
آقای دودیال به رادیوآزادی گفت:
"در افغانستان نسبت اوضاع نا بسامان بیکاری و نبود فرصتهای استخدام بسیار زیاد است در چنین شرایط که یک سیلی از برگشت میکند تعداد بیکاران هم افزایش مییابد مهاجرین افغان نمیتوانند در این مدت کم برای خود کار پیدا کنند حتی جا بجا شدنشان مشکل است."
او تأکید میکند که در کوتاه مدت باید برای جلوگیری از گسترش بحران بیکاری در کشور کمکهای بشردوستانه به افغانستان بیشتر شود و در درازمدت باید از ظرفیتها و منابع مختلفی که در افغانستان وجود دارد، به شمول استفاده از دریاها و بخش زراعت برای حل بیکاری استفاده موثر صورت گیرد.
نگرانیها از بیکاری و نبود فرصتهای شغلی در افغانستان در حالی بیشتر شده که از چند روز به اینسو دهها هزار افغان مشغول کار در ایران و پاکستان بودند، به گونۀ اجباری یا داوطلبانه به افغانستان برگشت داده شده اند.
پیش از این هم سازمانهای بینالمللی بدون آمار مشخصی از افزایش میزان بیکاری در افغانستان نگرانی کرده اند.
اما حکومت طالبان بارها مدعی شده که وضعیت بشری در افغانستان به حدی بحرانی نیست که در گزارش سازمانهای بینالمللی بازتاب داده میشود.
به اساس معلومات دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانۀ ملل متحد (اوچا) در حال حاضر ۲۹.۲ میلیون تن در افغانستان به کمکهای بشردوستانه نیاز دارند.