سازمان بینالمللی پاملرنه میگوید که افغانها پس از سومین زمین لرزۀ قدرتمند در غرب افغانستان با ترومای عمیقی روبهرو هستند.
پاملرنه در گزارشی که روز دوشنبه در وبسایتش نشر کرده، گفته که افغانستان در مدت بیش از یک هفته با سه زمین لرزۀ شدید روبهرو شده که سبب مرگ انسانها و ویرانی خانهها شده و قربانیان را در شرایط بد روحی و روانی قرار داده است.
رشما عظیمی، معاون موسسۀ پاملرنه در افغانستان میگوید که زمین لرزه به گونۀ عمیق بر دختران و زنان تاثیر گذاشته است و آنها نیاز فوری به حمایتهای اجتماعی دارند.
او در این گزارش گفته که "زنان و دختران به دلیل نداشتن دانش در بارۀ نکات ایمنی و آمادگی در برابر زلزله، بیشتر قربانی زلزله میشوند. همچنین محدودیت در حقوق و فعالیت آنها این فاجعه را بیشتر میسازد و احتمالاً بحران عدم سلامت روانی را که آنها تجربه میکنند بدتر خواهد شد."
در گزارش پاملرنه به نقل از نصیراحمد فوشنجی، رئیس دفتر این سازمان در ولایت هرات آمده است که به دلیل وخیم بودن شرایط مردم هرات به کمکهای فوری نیاز دارند.
پاملرنه گفته که برخی از برنامههای مشاورههای روانی را برای آسیبدیدگان زلزله برگزار کرده است.
آمنه، یک تن از باشندگان شهر هرات میگوید که پس از زلزلههای اخیر وضعیت خوبی ندارد:
"سرم بسیار درد میکند. وقتی میایستم پس میافتم، پیش روان شناسهایی که اینجا بودند، رفتم، همرایم گپ زدند، هیچ آرامش نیست. به همین وضعیت پیش دو داکتر هم رفتم، حالم خوب نیست."
محمد جاوید، باشندۀ ولسوالی انجیل میگوید که پس از زمین لرزۀ روز شنبۀ هفتۀ گذشته خانهشان ویران شده است و اکنون مادرش که لیلا نام دارد، وضعیت روانی خوبی ندارد و شبها میترسد:
"حالا هر دم میگوید که بدوید که زمین لرزه شده است، شب جیغ میزد و میترسید. اینجا داکترها آمدند و دوا ندادند، اما همرایش صحبت کردند وضعیتش بهتر میشد، حالا میگوید که میخواهم با داکترها میخواهم گپ بزنم."
او میگوید که خودش نیز نگران است، چون زندگیاش تنها خیمهای است که در آن شب را صبح میکند و نمیتواند به درستی از مادرش مراقبت کند.
آرزو رسولی، باشندۀ شهر هرات و استاد یکی از مکاتب میگوید که اکثریت زنان خانواده خانهشان را به دلیل زلزله ترک کردند و اکنون در صحن مکتب به سر میبرند.
او میگوید که زنان و کودکان که در این مکتب دچار ترس و استرس شدند:
"مردم از لحاظ روحی و روانی آسیب دیدند، شبها خواب ندارند. دیشب یکی از اطفال من را صدا زد و گریه کنان میگفت که استاد وضعیت اضطراری است و زمین شق میشود و ما پائین میرویم. من گفتم که نگران نباشید."
او میافزاید که زنان و کودکان نیاز به خدمات روانشناسی و صحی دارند.
عبدالرشید جمشیدی روانشناس در صحبت با رادیو آزادی میگوید که تمام افراد در ساحات زلزله زده زندگی میکنند با تروما روبرو هستند و روند بهبود آن نیاز به زمان دارند:
" همه دوره تروما را سپری میکند که ممکن این تروما یک هفته تا یک ماه طول بکشد. پس از آن خیلی از آسیب دیدگان به جلسات درمانی مرتبط نیاز دارند. تنها کاری ما میتوانیم گفتار درمانی و برخی برنامه های همدلی است."
این در حالی است که بر اساس آمار روز سهشنبۀ ملل متحد، زلزلۀ روز شنبه هفته گذشته همراه با پس لرزههای شدید آن حدود ۱۱۴ هزار فرد را متاثیر کرده است.
دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانه ملل متحد (اوچا) میگوید که در نتیجۀ سه زلزلۀ نیرومندی که میان هفتم اکتوبر تا پانزدهم اکتوبر رخ داد، در مجموع یک و نیم هزار نفر جان باخته و حدود دو هزار نفر زخمی شده اند
پیش از این صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) گفته بود که ۹۰ درصد قربانیان زمین لرزۀ هفتۀ گذشته در هرات زنان و کودکان بودند.
این در حالی است که به دلیل وضعیت اضطراری هنوز باشندگان هرات شب را بیرون از خانههایشان سپری میکنند.