درحالی که تعداد زیادی از پناهجویان افغان در تاجکستان در بیکاری و فقر زنده گی می کنند٬ اما برخی از اتباع تاجکستان به این باور اند که ورود هزاران پناهجوی افغان به شهر های مختلف این کشور منجر به افزایش سطح فقر و بیکاری شده است.
خبرگزاری فرانسه گزارش داده ابراز نارضایتی از شرایط زنده گی در تاجیکستان کار آسان نیست، زیرا آزادی بیان در این کشور محدود می است.
پناهجویان افغان در تاجیکستان نیز نمی توانند، زیاد به سفارت افغانستان متکی باشند. سفارت که توسط با دیپلومات های جمهوری قبلی اداره می شود.
برخی از افغانها در دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، کار وبار به خود سر و سامان داده اند. عدهٔ رستوران و عدۀ دیگر مغازه های کوچکی ساخته اند که با کمک آن می توانند امرار معاش کنند.
اما باوجود مشکلات اقتصادی، در تاجیکستان برای بسیاری دختران افغان زمینه فراهم شده تا ورزش کنند، کاری که در داخل افغانستان از سوی طالبان منع شده است.
بسیاری از خانواده های افغان ها منتظر هستند تا سازمان ملل یا دیگر نهاد ها آنها را به سایر کشور ها انتقال دهند.
جاوید شریف – پناهجوی افغان در تاجیکستان چنین میگوید:
«ما منتظر ماندیم زیرا شایعاتی وجود داشت مبنی بر اینکه سازمان ملل ما را به کشورهای دیگر می فرستد یا به ما پول می دهد. اینجا همه پناهنده هستند.»
جاوید شریف پنج فرزند دارد و دخترش به نام تمکین شریف به نقاشی علاقه دارد، می خواهد نقاشی بخواند، اما معلوم نیست سرنوشت آنها را به کجا خواهد کشاند.
بی بی هوا ذکی ۲۵ ساله، که در افغانستان معلم انگلیسی بود می گوید که به دلیل تهدید طالبان افغانستان را ترک کرده است:
« طالبان به خواهر شوهرم حمله کردند. آنها خانواده ام را به مرگ تهدید کردند. ما مجبور شدیم آنجا را ترک کنیم. می خواهیم از تاجیکستان به کانادا برویم. ما در کانادا دوسیه داریم، اما نمی دانیم که آیا مدارک پذیرش ما در آنجا پذیرفته می شود یا خیر؟»
در یکی از محلات بچه های مهاجران افغان فوتبال تمرین می کنند و مرتضی نبی زاده مربی آنها می گوید که یک سال از تمرین آنها می گذرد.
«آنها کارهای زیادی برای انجام دادن دارند. زیرا در افغانستان با دختر و پسر به طور متفاوت رفتار می شود. در آنجا، دختران نمی توانند درس بخوانند، نمی توانند ورزش کنند، نمی توانند به پارک بروند.»
سارا حکیمی یکی دیگر از پناهجویان افغان می گوید که در دو سال گذشته رنج های زیادی را متحمل شده اند:
«وقتی در سال ۲۰۲۱ پناهنده شدیم، پول نداشتیم، بچه هایمان گرسنه بودند. کار و بار ما ضعیف بود. برخی از همسایگان تاجیک دست به کار شدند.دوشک، لحاف و همه چیز برای ما تهیه کردند. بعد از یک هفته شروع به کار کردم. ابتدا به پاکاری خانه ها پرداختیم . او روزی ۲۰ سامانی (چیزی در حدود دو د الر) می دادند و از این پول خوشحال می بودیم .»
سمونوال بای محمد رجا زاده، رئیس اداره مهاجرین وزارت امور داخله در منطقه وحدت شهر دوشنبه میگوید که پناهجویان افغان در تاجیکستان آزادانه زنده گی میکنند:
«باید گفت که پناهجویان افغان در تاجیکستان به جز برخی از حقوق، مانند شهروندان تاجیکستان هستند. آنها آزادند که به مکاتب، مراکز صحی یا مؤسسات حقوقی بروند و در جامعه تاجیکستان آزادانه زندگی کنند.»
کمشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان گفته است که تعداد پناهجویان افغان در تاجیکستان حدود ۱۰ هزار نفر است و بیشتر آنها فقیر هستند.
علاوه بر تاجیکستان، بسیاری از افغان ها در انتظار رفتن به کشورهای همسایه یا کشورهای دیگر مانند ایالات متحده امریکا، کانادا و کشورهای اروپایی هستند.
