پس از نزدیک به ۱۰ روز از مسدود شدن گذرگاه تورخم و از بین رفتن دهها میلیون دالر میوهجات، سبزیجات و اموال تجاری، شماری از باغداران، دهقانان و تاجران افغان از نبود سردخانهها برای نگهداری محصولاتشان و کالاهای تجاریشان شکایت دارند.
ذاکر یکی از دهقانان در ولایت ننگرهار که زمینهای زراعتی و باغهای میوه دارد با مشکلات زیادی از این ناحیه روبهرو است.
او به رادیو آزادی میافزاید: "ما باغداران با مشکل زیاد روبهرو هستیم، در حال حاضر میوه و سبزیجات ما همه خراب شده، بادنجان رومی و انگورها و سیبهای ما از بین رفت، دولت سردخانه بسازد تا ما سبزیجات و میوههای خود را نگهداری کنیم."
محمود سلطانی یکی از باغداران میگوید که نهتنها او بلکه همه باغداران به دلیل نبود سردخانههای معیاری در بدخشان با مشکل روبهرو هستند: "سردخانههای معیاری و اساسی در بدخشان از سوی دولت و مؤسسات در نظر گرفته نشده است. اکثراً وقتی باغداران حاصلاتشان را جمعآوری میکنند بخاطر نگهداری آن مشکلات داشته و بالاخره از بین میرود."
برخی از تاجران نیز که اموالشان به شمول میوه تازه و سبزیجات به علت بسته شدن دروازه تورخم از بین رفته، شکایت مشابهی دارند.
یمین و رفیعالله دو تن از این تاجران به رادیو آزادی میگویند: "اگر سردخانه میداشتیم و اموال خود را در آن نگهداری میکردیم این روز سر ما نمیآمد، مثلاً ما انگور و سیب خود را در سردخانه نگهداری میکردیم، دو ماه تا سه ماه بعد در کشور خود ما به فروش میرسید."
"در چند روز گذشته هفت میلیون افغانی به من زیان رسیده است، اگر ما سردخانه معیاری میداشتیم وقتی دروازه تورخم مسدود شده بود آنرا در سردخانه جابهجا میکردیم، هیچ از راه غلام خان صادر نمیکردم، بخاطریکه از این راه مصارف زیاد میآید."
در این حال اتاق تولیدات زراعتی و مالداری افغانستان این مشکلات را تأیید کرده میگوید که بار بار این مشکل را با حکومتهای قبلی و فعلی مطرح کرده اند.
اختر محمد احمدی معاون این اتاق با اشاره به مشکل اخیر در گذرگاه تورخم خواهان ایجاد سردخانهها و پارکهای معیاری در بنادر و دروازههای کابل شد: "از وقت حکومت آقای کرزی تا کنون ما سروصدا کردیم که در دروازههای کابل و بنادر سردخانههای معیاری و استندرد ساخته شود، حتی سردخانههای که ظرفیت ۱۰ هزار تن را داشته باشد به ویژه در بنادر با پاکستان داشته باشیم، احیاناً اگر مشکلی پیدا میشود ما اموال و تولیدات خود را در سردخانه بگذاریم تا از این چنین مشکلات رهایی پیدا کنیم."
برخی تاجران و مسئولان افغان میگویند که در نزدیک به ۱۰ روز اخیر که گذرگاه تورخم مسدود شده از درک خراب شدن میوهها و سبزیجاتشان بیش از ۳۰ میلیون دالر متضرر شده اند.
تلاش کردیم تا نظر مستعین عمری سخنگوی وزارت زراعت و مالداری حکومت طالبان را در پیوند به ایجاد سردخانهها و خواست باغداران، دهقانان و تاجران بگیریم، اما تا نشر این گزارش به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ نداد.
اما این وزارت پیش ازین گفته که حدود ۴۵۰ سردخانه کوچک و بزرگ در افغانستان وجود دارد که مربوط به سکتور خصوصی، دهقانان و ادارات دولتی است که برخی از این سردخانهها فعلاً غیر فعال شده اند.