چرا شمار شرکت کننده های آموزن کانکور در افغانستان کاهش یافته است؟

ادارۀ ملی امتحانات حکومت طالبان به روز دوشنبه نتایج آزمون کانکور سال ۱۴۰۲ را اعلام کرد که در آن ۸۴ هزار و ۲۳۴ تن شرکت کرده بودند.

هرچند عبدالباقی حقانی، رئیس ادارۀ ملی امتحانات حکومت طالبان و عبدالسلام حنفی معاون ریاست الوزرای آنان حین اعلام نتایج ادعا کردند که امسال شرکت کنندگان آزمون کانکور در تناسب به سال‌ قبل بیشتر بود، اما به اساس ارقامی که در سال‌های پیش از حاکمیت طالبان از سوی ادارۀ ملی امتحانات اعلام شده، نشان می‌دهد که تعداد شرکت کنندگان آزمون کانکور در تناسب به سال‌های قبل کمتر بوده است.

به اساس ارقام اعلام شده از سوی ادارۀ ملی امتحانات، تعداد شرکت کنندگان آزمون کانکور در سال ۱۴۰۱ به حدود ۱۴۰هزار تن، در سال ۱۴۰۰ به ۱۸۰هزار تن و در سال ۱۳۹۹ به حدود ۲۰۰ هزار تن شرکت کرده بودند.

استادان پیشین پوهنتون و شرکت کنندگان آزمون کانکور نظریات مختلف در بارۀ میزان شرکت کنندگان آزمون کانکور امسال دارند.

ریحان احمدزی، یکی از شرکت کنندگان آزمون کانکور امسال می‌گوید، از اینکه امسال دختران در آزمون کانکور شرکت نداشتند و وضعیت اقتصادی مردم هم خراب بود، تعداد شرکت کنندگان آزمون کانکور کم بود:
"امسال خواهران ما در امتحان شرکت نداشتند که این یک موضوع متاثر کننده است، از طرف دیگر اقتصاد بیشتر دانش‌آموزان خوب نبود و به همین خاطر آمادگی برای امتحان نداشتن، به همین خاطر شرکت نکردند."

سپین سیال که در آزمون کانکور سال گذشته کامیاب شده است، می‌گوید که وضعیت جاری جوانان را بی‌انگیزه کرده است و به همین خاطر تعداد شرکت کنندگان کاهش یافته است و حتی بیشتر جوانان پس از کامیاب شدن هم به پوهنتون نمی‌روند:
"در بخش ما ۷۰ نفر کامیاب شده بودند از این میان ۲۷ تن ثبت نام کرده بودند، اما ۲۰ تن‌شان به صنف حاضر می‌شدند، حالا از میان‌شان ۱۵ نفر باقی مانده است، شاید یک عامل آن مشکلات اقتصادی باشد، اما اینجا فضا طوری حاکم شده است که به محصل هیچ ارزش داده نمی‌شود."

جانداد جهانی، استاد سابق پوهنتون پکتیا، اظهارات غیرمسئولانه مقام‌ها و ارزش ندادن به آموزش را از عواملی می‌داند که سبب کاهش علاقمندی جوانان به تحصیل شده است:
"یکی خو بی‌ارزش دانستن آموزش است، به همین خاطر در مورد علوم عصری اظهارات غیرمسئولانه صورت می‌گیرد، آموزش را مباح و یا مهم نمی‌دانند، وزیر تحصیلات عالی طالبان گفته بود هرکسی که بیشتر ویرانی کرده باشد، برایش امتیاز بیشتر داده می‌شود، بیشتر مردم فکر می‌کنند که اینها به کدام طرف روان هستند."

عبیدالله وردک، استاد پیشین پوهنتون کابل می‌گوید که بیشتر جوانان به این نیت تحصیل می‌کنند که در آینده در همان رشته کار کنند، اما به گفتۀ او، حالا که طالبان در بست‌های مسلکی افراد خود را می‌گمارند و به آنها اولویت می‌دهند، به همین خاطر تعداد شرکت کنندگان کانکور کاهش یافته است:
"مقرری‌هایی که در دو سال اخیر صورت می‌گیرد، کسانی مقرر می‌شوند که زیاد آموزش دیده نیستند و یا در مورد آموزش هیچ معلومات ندارند و این به مردم نشان می‌دهد که اگر تحصیل هم کنند، نتیجۀ آن طوری نیست که آنها توقع دارند."

بیشتر در این باره:

ملاها و حافظان قران در ۱۰ ولایت افغانستان به عنوان روسای ادارات صحت عامه گماشته شده اند

آقای وردک ادعا می‌کند که هرگاه روند آموزش و ارزش ندادن به آن به همین گونه ادامه یابد، تعداد شرکت کنندگان آزمون کانکور دیگر هم کاهش خواهد یافت.

نسیم گل سهار، سخنگوی ادارۀ ملی امتحانات حکومت طالبان به پرسش‌های رادیو آزادی در این باره پاسخ نداد.

نگرانی‌ها از شرکت اندک افراد در آزمون کانکور در حالی مطرح می‌شود که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان ده‌ها استاد پوهنتون وظایف‌شان را ترک کرده و به خارج رفته اند، همچنان تحصیل دختران ممنوع شده و طالبان هم در بست‌های مسلکی افراد خود را گماشته اند که به دلیل آن ظاهراً سیستم تحصیلی افغانستان با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده است.