امسال در فصل برداشت تربوز، به علت نبود بازار فروش، برخی از دهقانان محلی در هرات می گویند که به جای فایده٬ بیشتر ضرر کرده اند.
نبود سردخانه از شکایت های اصلی دهقانان محلی است.
نور احمد در کنار پنج تُن تربوزش نشسته و منتظر مشتری است.
این دهقان ۵۱ ساله، حاصلات تربوز خود را از ولسوالی شیندند به شهر هرات آورده است.
به علت گرمی هوا و خاک باد، گرد و خاک بر صورتش نشسته و لب هایش خشکیده است.
نوراحمد امسال ده جریب زمین تربوز کشت کرده بود، اما در فصل برداشت، حاصلات او با قیمت مناسب فروخته نمی شود.
به گفته او، فالیز تربوز خود را با پول قرض به ثمر رسانده، اما اکنون حتی مصارف خود را هم پیدا کرده نمی تواند.
او نان آور خانواده هشت نفره است و به رادیو آزادی می گوید، با اینکه در فالیز تربو خود زیاد زحمت کشیده؛ اما امسال فقیرتر از پارسال شده است:
"هرچه کار می کنم به تاوان است، چکار کنم؟ پنج، شش سال می شود که هر قدر کار می کنم، زمین اجاره می کنم و ده چاه سولر اجاره کردم و کشت کردم، اما هر سال از پنج تا ده خروار ضرر می کنم. امیدوار بودم که بلکه این سال بهتر شود، سال دیگر بهتر شود، اما سال به سال وضعیت بدتر می شود و امسال بدبخت شدم. امسال ۵۰۰ هزار افغانی مصرف کردم، اما ۲۷۰ هزار افغانی به دست آورده ام."
در کنار حاصلات تربوز نوراحمد، ده ها موتر پر از تربوز و خربوزه در اصلی میوه فروشی ولایت هرات منتظر مشتری است.
خیرمحمد ۵۵ ساله ده تُن حاصل تربوز خود را از ولسوالی پشت رود ولایت فراه برای فروش به هرات آورده است.
او می گوید که قیمت تربوز در بازار بسیار پایین است و حاصلات او مصارف خود را تکمیل کرده نمی تواند.
اسحق هروی: برای حاصلات تربوز افغانستان سرد خانه ها به کار است و درعین حال باید بازار های فروش در بیرون جستجو شود
وی در این باره به رادیو آزادی بیشتر می گوید:
" وقتی که هندوانه ایران وارد می شود یک من ( ۴ کیلو) را به ۱۵۰- ۱۶۰ افغانی خریداری می کنیم. اما وقتی که هندوانه ما در فراه به دست می آید هر یک من٬ از ۳۰ تا ۱۵ افغانی هم فروخته نمی شود. اگر دولت برای ما سردخانه می ساخت، میوه های خود را در آن ذخیره می کردیم و چند روز بعد که بازارها بهتر می شد، می فروختیم."
خیر محمد از حکومت سرپرست طالبان انتقاد می کند که برای دهقانان هیچ سهولتی فراهم نکرده است.
مقام های محلی حکومت طالبان در هرات،تاتهیه این گزارش در مورد شکایت و انتقاد دهقانان محلی به رادیوآزادی پاسخ ندادند.
اما برخی از کارشناسان، ساخت سردخانه های کلان برای نگهداری میوه جات و فراهم ساختن زمینه صادرات به کشورهای همسایه را از مسئولیت های حکومت طالبان می دانند.
اسحاق هروی یک کارشناس زراعتی در شهر هرات در این باره به رادیو آزادی می گوید:
"مقدار تولید زیاد اما تقاضا کم است. نبود سردخانه یک مشکل جدی است که باید با توجه به حجم زیاد تولید میوه جات، سردخانه های زیادی ساخته شود. همچنان برای میوه جاتی که در این فصل سال از کشورهای همسایه وارد می شود باید تعرفه گمرکی وضع شود و حتی برخی میوه جات را اجازه وارد شدن ندهد."
آمار دقیق از میزان حاصلات تربوز هرات و فراه در دسترس نیست، اما به گفته دهقانان، همه ساله ده ها هزار تن حاصلات شان به قیمت بسیار ناچیز در بازارها فروخته می شود و بخشی از آن، به خاطر نبود مشتری از بین می رود.
امسال به خاطر افزایش فقر و کاهش قدرت خرید مردم، گرمی هوا و تخریب شاهراه ها برای انتقال میوه جات به ولایت های دیگر، بخشی از حاصلات تربوز دهقانان هرات و فراه نافروش مانده است.
نوراحمد نمونه از هزاران دهقانی است که حاصل یک سال دسترنج و زحمتش در بازار خریدار ندارد.
او می گوید که امسال به خاطر به فروش نرسیدن حاصلاتش قرض دار شده است و نه توان پرداخت قرضش را دارد و نه هم می تواند مصارف خانواده اش را فراهم کند.
شاهپورصابر
