در حالی که افغانستان یکی از اعضای ناظر سازمان همکاری شانگهای است و طالبان حاکم در این کشور بار دیگر به نشست رهبران اعضای این سازمان دعوت نشده اند، اما چگونگی وضعیت فعلی در افغانستان بحث مهم نشست روز سه‌شنبۀ این نشست را تشکیل می‌داد.
نریندرا مودی، نخست وزیر هند که میزبان نشست آنلاین سران سازمان همکاری شانگهای بود، در سخنرانی خود از وضعیت افغانستان ابراز نگرانی کرده و گفت، وضعیت افغانستان مستقیماً کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
او همچنان افزود که نباید از خاک افغانستان برای گسترش ناامنی‌ها استفاده شود:
"نگرانی‌ها و امیدهای هند در مورد افغانستان مشابه بسیاری از کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای است. ما باید برای رفاه مردم افغانستان تلاش‌های مشترک انجام دهیم. اسکان برای افغان‌ها، ایجاد حکومتی که همه چیز را بپذیرد، از مبارزه با تروریزم و مواد مخدر تا دادن حقوق کودکان و زنان و دیگران از مسئولیت‌های ماست."
نخست وزیر هند بر مبارزۀ دوامدار با تروریزم تأکید کرد و خواستار اقدام جدی اعضای سازمان همکاری شانگهای علیه کشورهای حامی تروریست‌ها شد.
شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان نیز از حکومت طالبان خواست تا با اتخاذ تدابیر مشخص نشان دهد که خاک افغانستان برای تروریزم استفاده نمی‌شود. او همچنان خواستار تعامل جامعۀ جهانی با رژیم کنونی طالبان شد.
پس از تسلط طالبان به قدرت در افغانستان٬ از حکومت طالبان تاکنون به هیچ یک از جلسات این سازمان دعوت نشده است
رؤسای جمهور ایران و تاجکستان در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای بر ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان و آغاز گفتگوهای بین‌الافغانی تأکید کردند.
امام علی رحمان، رئیس جمهور تاجکستان در بارۀ وضعیت کنونی افغانستان گفت:
"سازمان همکاری شانگهای باید دائماً وضعیت افغانستان را در نظر بگیرد. افغانستان عاری از تروریزم و مواد مخدر به نفع ماست. ما معتقدیم که یکی از مهمترین شروط برای برقراری صلح و ثبات در این کشور، گفتگوی بین‌الافغانی سازنده است. گفتگو به هدف ایجاد یک حکومت واقعاً فراگیر، شامل گروه‌های سیاسی و اجتماعی، سطح قاچاق مواد مخدر از افغانستان به سطح تهدیدآمیز رسیده است."
با این حال ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران به صراحت گفت که صلح پایدار در افغانستان بدون ایجاد یک حکومت با مشارکت همه جوانب٬ امکان پذیر نیست.
"جمهوری اسلامی ایران که میزبان تعداد زیادی از پناهجویان افغان بوده است، بر این باور است که صلح پایدار در این کشور بدون ایجاد یک حکومت همه جانبه از همه گروه‌ها، قبایل، احزاب سیاسی و جنبش‌های مذهبی امکان‌پذیر نیست."
از مسئولان حکومت طالبان در مورد نگرانی‌های مطرح شده در رابطه به وضعیت افغانستان در نشست سران سازمان همکاری شانگهای پرسیدیم، پاسخی ندادند، اما پیش از گفته اند که در افغانستان امنیت برقرار است و از آن برای سایر کشورهای تهدیدی وجود ندارد.
از زمانی که طالبان به قدرت رسیده اند، از آنها برای شرکت در جلسات سازمان همکاری شانگهای دعوت نشده است.
چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجکستان، ازبکستان، پاکستان و هند اعضای دایمی این سازمان هستند و عضویت ایران هم در نشست روز سه‌شنبه سران سازمان همکاری شانگهای رسماً پذیرفته شد.
