چندین دهه جنگ و تحولات سیاسی در افغانستان، زندگی مرفه و خوشحالی افغانها را از آنها گرفته است.
فریبا که از ولایت شمالی تخار افغانستان به خاطر درگیرها به کابل – پایتخت بیجا شده است، میگوید، بخاطر نجات جانش منطقۀ خود را ترک کرد، اما در کابل هم با مشکلات شدیدی روبهرو است:
"بخاطر جنگ و درگیری از منطقهٔ خود مهاجر شدیم، حال در کابل زندگی و بود و باش داریم، در خانهٔ کرایی زندگی میکنیم، شوهرم هم بیکار است، مصارف خانه و نیازمندیهای غذایی را به بسیار مشکل پوره میکنیم."
نه تنها افغانهای بیجا شده در داخل، بلکه آنهایی که بخاطر زندگی بهتر افغانستان را ترک کرده اند، نیز با مشکلات فروانی مواجه اند.
مرضیه توتاخیل، یکی از افغانهای مهاجر در خیبر پشتونخواه در این باره میگوید:
"اینجا هراس از پولیس وجود دارد، تاریخ ویزهها تمام شده، کرایهٔ خانهها بلند است، بیکاری زیاد است، اینجا کسی برای افغانها کار نمیدهد، شمارشان تنها در کراچی کاریگری میکنند، اینجا هوا گرم است، بخاطر پولیس و بیکاری وضعیت افغانها خراب است."
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، شماری زیادی از افغانها رو به مهاجرت آوردند و بیشتر افغانها به کشورهای ایران و پاکستان رفتند.
در همین حال سازمان جهانی مهاجرت (آی او ام) میگوید، بالای طرزالعملی کار میکنند که به اساس آن به ۲،۶ میلیون افغان کمک صورت بگیرد که پس از ۱۵ اگست ۲۰۲۱ از افغانستان مهاجر شده و یا هم در داخل بیجا شده اند.
آی او ام در یک گزارش تازه گفته است، این افغانها با افزایش نیازمندیها و خطرات روبهرو اند.
به گفتۀ آی او ام، بدون اقدامات سریع بشردوستانه با برنامهریزی میانمدت و بلندمدت، انتظار میرود شرایط اقتصادی و اجتماعی همچنان رو به نزول باشد و دستآوردهای توسعهای ۲۰ سال گذشته بیشتر با خطر نابودی روبهرو شود.
در گزارش آی او ام آمده است، برای طبیق این طرزالعمل، به ۱ میلیارد و ۴۰ میلیون دالر نیاز دارد تا با افغانهایی که با مشکلات شدید دست و پنجه نرم میکنند، در داخل و بیرون از کشور کمک صورت گیرد.
در گزارش آمده است، آنها تلاش میکنند که با این کار جلو مهاجرتها بیشتر را بگیرند.
آی او ام گفته است، به اساس این طرزالعمل به ۱۷ میلیون افغان در داخل افغانستان و کشورهای همسایۀ آن که میزبان مهاجران افغان اند، کمک خواهند کرد.
برخی از افغانان پس از حاکمیت طالبان بخاطر طی مراحل پروندههای پناهندگیشان و برخی دیگر بخاطر بیکاری به کشورهای همسایه رفته اند.
بر اساس گزارشهای نهادهای مختلف بینالمللی، بیکاری و فقر در افغانستان به اوج خود رسیده و مردم برای پیشبرد زندگیشان با مشکلات جدی اقتصادی مواجه هستند.