خانهنشینی و بیکاری اجباری، برخی از زنان و دختران را به سوی حرفۀ خامکدوزی سوق داده است.
کارآفرینان و کارکنان این حرفه بیشتر زنان و دخترانی اند که حکومت طالبان آنان را از کار، تحصیل و آموزش منع کرده است.
پروین زنی است که اولین تجربه خامکدوزیاش به دور نخست حاکمیت طالبان بر میگردد- زمانیکه همانند صدها زن و دختر دیگر از آموزش منع شده بود.
پروین که ساکن کابل است، میگوید، در دور اول حاکمیت طالبان صنف ششم مکتب بود که طالبان دروازههای مکاتب را به روی آنان بسته بودند.
به گفتۀ پروین، پس از خانه نشینی در سن کم شروع به خامکدوزی کرد- حرفهای که اکنون در دور دوم حاکمیت طالبان هم سروکارش به آن افتاده است.
پروین در زمان نظام جمهوری پیشین تجربۀ آموزگاری و کار در وزارت شهرسازی را داشته است.
پروین به رادیو آزادی گفت، با پول خامکدوزی نمیتواند مصارف خانوادۀ ۶نفریاش را تأمین کند:
"در مقایسه به دورۀ جمهوریت کنیم که هیچ درآمدی نیست مثلاً ما در شهرسازی معاشی داشتیم در جای که تدریس میکردیم، ماهانه ده هزار معاش داشتیم در وزارت شهرسازی تا چهارده هزار معاش داشتیم میتوانستیم که خوب درست زندگی خود را پیش ببریم ولی این از مجبوریت است که ما نهایتاش که گفتم برایت از ۱۵صد یا ۱۶صد بالا تمام نمیشود او هم که خیلی زحمت بکشی و بدوزی".
کارآفرینی که به پروین و برخی زنان دیگر زمینۀ کار خامکدوزی را مهیا ساخته هم در دورۀ جمهوریت آموزگار بوده است.
پروین: در گذشته کار دولتی داشتم و در عین حال تدریس نیز می کردم و عایدم خوب بود
این کارآفرین که لیلا نام دارد میگوید، به دلیل اینکه او دانشآموزان بالاتر از صنف ششم را تدریس میکرده، پس از ممنوعیت آموزش دختران بالاتر از صنف ششم از سوی حکومت طالبان بیکار شده است.
لیلا گفت که نتوانسته نشستن در گوشۀ خانه را انتخاب کند و برای خود و شمار دیگری از زنان و دختران زمینۀ کار را مهیا ساخته است.
این کارآفرین زن میافزاید، پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان فروشگاه لباس ایجاد کرده که به ادعای او، برای صدها زن و دختر در ولایات مختلف کار خامک دوزی توزیع میکند.
لیلا به رادیو آزادی گفت:
" دلیلی که خامک دوزی در بازار فعلی زیاد شده، بابت بیکاری خانمهای که کارمند دولت بودند و دخترانی که مصروف بودند بابت بیکاری اینها است که وقتی اینها بیکار شدند تمام آنان از سابق خامک دوزی را بلدیت داشتند و حالا که بیکار شدند تمام مردم رجوع به خامک دوزی آوردند".
این کار آفرین زن میگوید تقاضا برای کار خامک دوزی روز به روز به دلیل بیکار شدن زنان و دختران و مردان خانواده هایشان بیشتر میشود.
این درحالیست که حکومت طالبان پس از حاکمیت دوباره در افغانستان زنان و دختران را نه تنها از آموزش بالاتر از صنف ششم که از تحصیل در پوهنتونها و کار در بسیاری از ادارههای دولتی، موسسات و ادارات خصوصی هم منع کردند.
در آخرین مورد طالبان در چهارم اپریل مانع کار زنان در دفتر یوناما در ننگرهار شدند.
ممنوعیت کار و تحصیل زنان به ویژه ممنوعیت کار زنان در ادارههای غیردولتی امداد رسان با واکنشهای گستردهای مواجه شده است.