روز جمعه هفتم اپریل برابر با روز جهانی صحت است. برخی از شهروندان افغانستان اما از دسترسی نداشتن به خدمات صحی درست و به موقع و هزینه‌های بلند تداوی تحت حاکمیت طالبان شکایت دارند.
صدیقه باشندۀ کابل است که می‌گوید، چند روز پیش به دلیل بی‌توجهی داکتران در یکی از شفاخانه‌های نسایی ولادی نزدیک بود یکی از اقارب‌شان جانش را از دست بدهد.
به گفتۀ او میزان ارائه خدمات در شفاخانه‌های دولتی کاهش یافته است.
" توجۀ لازم و همان مراقبت سالم را که باید از مریضان صورت بگیرد، نمی‌گیرد. ما چند روز پیش شاهد این بودیم که یکی از اقارب ما به شفاخانه دولتی مراجعه کرده بود و به اثر بی‌توجهی داکتران در وقت ولادت از مرگ‌شان چیزی نمانده بود".
صدیقه همچنان می‌گوید، شفاخانه‌های خصوصی تا هنوز داکتران متخصص و باتجربه را با خود دارند اما طبقۀ فقیر جامعه توان پرداخت هزینه‌های هنگفت این شفاخانه‌ها را ندارند.
سمیع الله، باشندۀ ولسوالی مارجۀ هلمند هم که بخاطر عملیات چشم به یکی از شفاخانه‌های کابل آمده، می‌گوید که برای یک عملیات ۳۵هزار افغانی پرداخته است- هزینه‌ای که به گفته او فراهم کردنش برایش کار آسان نبوده:
"بخاطری که بدبختانه در ولایت هلمند داکتران باتجربه نیستند پس ما به ولایت کابل آمدیم و اینجا تقریبا به ۳۵هزار افغانی عملیات چشم کردند درحالیکه ما مردمی هستیم که یک روپیه هم نداریم وضعیت اقتصادی ما هم بسیار ضعیف است به شفاخانه دولتی هم کار ما نشد پس ما به شفاخانه شخصی این کار را کردیم".
یکی از بیماران: شفاخانه های شخصی پول زیادی مطالبه می کنند و شفاخانه های دولتی امکانات درستی ندارند
یکی دیگر از باشند‌گان کابل که یکی از بستگانش را برای سپری کردن یک عملیات به یکی از شفاخانه‌های خصوصی پایتخت برده، از خدمات صحی شفاخانه‌های خصوصی شکایت دارد:
" این‌ها از ابتدایی‌ترین معاینات هم پول هنگفت مطالبه می کنند. ما شاهد این بودیم که یک مریض از میدان وردک آمده بود عملیات شده بود و محض اینکه از عملیات‌خانه از زور اینکه (از برای این که) غریب بود رخصت کردند که انستیزی (داروی بی‌هوشی) هم گرفته بود، این را گفتند که شما اگر می‌باشید به شب باید ۲۵۰۰ افغانی پرداخت بکنید از بستری که مریض می‌خوابد در یک شب و اگر می‌روید بدوید که ما دیگر مریض بجایش بخوابانیم و او آدم توانایی این پرداخت را نداشت".
برخی از شهروندان افغانستان از بی‌توجهی داکتران به بیماران بی‌بضاعت و بی‌واسطه نیز شکایت دارند.
داکتر ذکریا هم به این باور است که فرار داکتران متخصص از افغانستان و دید تجارتی برخی داکتران به سکتور صحت، زمینۀ دسترسی مردم به خدمات صحی خوب را محدود کرده است.
"تعداد افرادی‌که در راستای برنامه‌های صحی متخصص بودند و واقعا از تجربیات بسیار بالای برخوردار بودند گویا آنان امروز جامعه را به قصد کشورهای دیگری ترک کردند و در جای دیگری بسر می‌برند و زمانی‌که تعداد افراد محدود هم اینجا باقی ماندند و از طرف دیگر هم طبابت شکل مدرنیته یا تجارتی را که به خود گرفته بعضی از موارد تحت مساله معایناتی که بیشتر روی دست گرفته می‌شود، این خودش زمینه برای این موضوع را مساعد ساخته که داکتران بجای احساس و عواطفی که نسبت به مریض در قبال دارد بیشتر اوقات به موضوع بزنس و تجارت مساله بیشتر تر می‌پردازند".
خواستیم از وزارت صحت عامه حکومت طالبان در مورد این ادعاها و دیدگاه مردم در بحث چگونگی ارائه خدمات صحی در شهرها و ولسوالی‌ها بپرسیم، اما شرافت زمان، سخنگوی این وزارت تا زمان نشر این گزارش به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ نداد.
با این حال شفاخانه ایمرجنسی و مرکز تحقیقات و آموزش در بخش فاجعۀ صحی، کمک‌های بشر دوستانه و صحت جهانی با نشر گزارشی به تاریخ ۱۰ حمل سال روان، یافته‌های خود از چگونگی دسترسی مردم افغانستان به خدمات صحی پس از ماه آگست ۲۰۲۱ را همگانی کردند.
در این گزارش آمده که میلیون‌ها افغان روزانه مجبور اند بین خرید دوا و غذا یکی را انتخاب کنند.
در این گزارش با ۱۸۰۰ تن در ده ولایت افغانستان گفتگو شده است که بربنیاد یافته‌های تحقیق‌کنند‌گان، از هر پنج نفر پاسخ دهنده یک تن آنان گفته است در سال گذشته به دلیل عدم دسترسی به مراقبت‌های صحی یک عضو خانواده یا دوست‌اش را از دست داده‌است.
از میان افراد که با آن‌ها صحبت شده از هر دو نفر یکی نیز گفته که نمی‌تواند داروی مورد نیاز اش را بخرد، نیمی از آنان هم گفته اند که پول خوراک یا لباس را هزینه مراقبت‌های صحی کرده‌اند و ۸۵ درصد مجبور شده‌اند برای خرید دوا پول قرض کنند.
این درحالیست که امروز هفتم اپریل روز جهانی صحت است. سالانه از این روز به عنوان فرصتی به منظور جلب توجه جهان به موضوع صحت جهانی بزرگداشت می‌شود و سازمان صحی جهانی و کشورهای جهان رویدادهای بین‌المللی، منطقه‌ای و محلی را در چنین روزی بررسی می‌کنند.
سازمان صحی جهان اعلام کرده که امسال به مناسبت این روز از ۷۵ مین سالگرد تأسیس خود بزرگداشت میکند.
