برخی خانواده‌ها در بامیان: به دلیل ناداری نمی‌توانیم از نوروز مثل سابق تجلیل کنیم

"قبلاً که بود حدود یک ماه پیش ما آمادگی داشتیم که نوروز می آید، خانه تکانی می‌کردیم و لباس‌های مختلف می‌گرفتیم، بخاطر نوروز."

اما از دید شبانه باشنده ولایت بامیان نوروز ۱۴۰۲ مثل سال‌های گذشته نیست:
"امسال قسمی است که به خدا اقتصاد نیست. ما نمی‌توانیم درست تجلیل کنیم و نمی‌توانیم برویم یک جوره لباس به خود و خانواده و فامیل بگیریم."

به تازگی، برنامه جهانی غذا گفت که نزدیک به بیست میلیون افغان نمی‌دانند که غذای بعدی‌شان را چگونه فراهم کنند و اینکه شش میلیون نفر یک گام از قحطی فاصله دارند.

شبانه تا چند ماه پیش در یک سازمان غیردولتی کار می‌کرد، اما اکنون بیکار است چون طالبان مانع کار زنان در سازمان‌های غیر دولتی شده اند.

در کنار مشکل اقتصادی، محدودیت‌های طالبان هم از تجلیل از نوروز جلوگیری کرده.

شبانه به رادیو آزادی بیشتر می‌گوید: "کسی نمی‌تواند درست تجلیل کند. وقت‌ها که بود در بامیان در میرهاشم جهنده سخی را بالا می‌کردند، اما امسال اصلاً این گونه نیست. طالبان نمی‌گذراند که جهنده سخی را بالا کنیم، طالبان نمی‌گذراند که میله بگیریم و جشن بگیرم همراه فامیل خود گشت و گذار کنیم."

طالبان در تابستان سال ۱۴۰۰ هجری خورشیدی در افغانستان به قدرت بازگشتند. چندی بعد تعطیلات عمومی برای تجلیل از نوروز را لغو کردند. اما یک سخنگوی طالبان گفته بود که مردم می‌توانند از نوروز تجلیل کنند.

اما بسیاری می‌گویند که طالبان در بامیان، خانواده‌ها به ویژه زنان را از رفتن به تفریحگاه ها، رستورانت‌ها، ساحات باستانی و شنیدن موسیقی ممنوع کرده اند.

عارفه مصطفوی از فعالان جامعه مدنی بامیان موافق است. او به رادیو آزادی بیشتر می‌گوید: "در همسایه گی ما مسجد است. دیروز یک قسمت از گپ‌هایش را که شنیدم دقیق یکی همین گپ بود که ما از نوروز تجلیل نمی‌کنیم و نوروز را به رسمیت نمی‌شناسیم."

از دید طالبان نوروز اساس شرعی ندارد. اما سازمان ملل متحد چند سال قبل نوروز یا اول ماه حمل برابر با بیست و یکم ماه مارچ را به عنوان یک روز جهانی معرفی کرد.

این سازمان گفته است که بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در مناطق گوناگون جهان از جشن نوروز به عنوان آغاز سال جدید تجلیل می‌کنند. در ادامه آمده که بیش از سه هزار سال است که نوروز در بالکان، حوزه دریای سیاه، قفقاز، آسیای مرکزی، شرق میانه و سایر مناطق جشن گرفته می‌شود.

بسیاری از مردم عادی می‌گویند که تجلیل از نوروز بخشی از یک آیین کهن در منطقه است و طالبان نمی‌توانند که با وضع محدودیت، فکر تجلیل از نوروز را از ذهن مردم پاک کنند.

اما چرا تجلیل از نوروز مهم است؟

غلام نبی ساقی یک تن از فرهنگیان به رادیو آزادی گفت :" اهمیت نوروز به این خاطر برجسته است که بخشی از تمدن و فرهنگ بومی منطقه است از هیچ جای وارد نشده بلکه در همین جا شکل گرفته، به پخته‌گی رسیده و در همین جا از سوی مردم تجلیل، احترام و قدر می‌شده، بنابر این جایگاه بسیار خاص در فرهنگ، ادب و تاریخ ما دارد."

پیش از بازگشت طالبان به قدرت، مردم در بامیان که از ولایات نسبتاً امن افغانستان به شمار می‌رفت با برپایی مراسم ویژه‌ای به پیشواز نوروز می‌رفتند.

صدها نفر از مناطق مختلف برای بازدید از بند امیر، تپه‌های سرسبز کوه بابا، دره‌های تفریحی و مکان‌های تاریخی بامیان به آن ولایت می‌رفتند.

کار و بار دکانداران هم پر رونق بود. اما اکنون اوضاع تغییر کرده.

سید داوود که از ده سال به این طرف در شهر بامیان دکان میوه خشک دارد به رادیو آزادی می‌گوید: "وضعیت اقتصادی مردم فعلاً صفر است. یک تعداد مردم که در حکومت قبلی کارمند بودند، فعلاً بیکار هستند. یک تعداد فرار کرده اند. نفوس کم شده. کار وبار زیاد کم شده، چون مردم اقتصاد ندارند، کار و بار که به مردم نباشد دکاندار هم نیست."