همه ساله از نهم حوت از سوی نظام جمهوری پیشین که به عنوان روز ملی سرباز نام‌گذاری شده بود، بزرگداشت می‌شد.
اما امسال شماری از سربازان نظام پیشین در این روز از وضعیت بد زندگی خود شکایت دارند.
یک سرباز نظام جمهوری پیشین که یک پای خود را در ولایت کندهار در نتیجۀ انفجار ماین از دست داده است و نمی‌خواهد به دلیل مشکلات امنیتی نامش در گزارش گرفته شود، می‌گوید، از دو سال به این سو شب و روز زندگی را با دشواری می‌گذراند.
به گفتۀ او، بعد از سقوط نظام جمهوری پیشین از سوی حکومت طالبان معاش تعیین شده به معیوبین را دریافت می‌کند، اما برایش کفایت نمی‌کند:
"زندگی ما با دشواری می‌گذرد، دولت هم به معلولین می‌پردازد، پالیسی طالبان این است اگر کسی صد فیصد معلول یا فلج باشد ماه سه و نیم هزار افغانی می‌دهد که با آن گذارۀ ما نمی‌شود".
یک سرباز دیگر نظام جمهوری پیشین در ولایت کنر که او هم نمی‌خواهد نامش در گزارش گرفته شود، می‌گوید، در دو سال گذشته از هرگونه امتیاز محروم است و زندگی را به سختی می‌گذراند.
"اکنون روز سرباز را تجلیل نمی‌کنند، آنان سرباز را قدر نمی‌کنند، آنان اکنون خود را سرباز می‌گویند، بخاطری‌که اینجا حق و حقوق خورده می‌شود، حکومت و عدالت هیچ نیست از وقتی امارت آمده ما یک روپیه هم نگرفتیم".
این درحالیست که ادارۀ بازرس ویژۀ امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) می‌گوید، نیروهای امنیتی و دفاعی نظام پیشین افغانستان به دلیل استراتیژی‌های ناکام امریکا و حکومت افغانستان از هم پاشیده است.
سیگار این موضوع را ناوقت روز دوشنبه در گزارشی بیان کرده است.
گزارش تازه سیگار حاکی از آن است که استراتیژی های ناکام حکومت های افغانستان و امریکا منجر به فروپاشی اردوی ملی افغانستان گردید
در گزارش آمده است، در بیست سال گذشته حدود ۹۰میلیارد دالر بالای نیروهای امنیتی و دفاعی نظام پیشین افغانستان مصرف شده، اما سیگار انتقاد می‌کند که این نیروها بخاطر استراتیژی‌های ناکام امریکا و حکومت پیشین افغانستان نتوانستند مستقل شوند.
اتکای نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان به نیروهای بین‌المللی از دلایل شکست این نیروها خوانده شده است.
در گزارش آمده که خروج نیروهای بین‌المللی و توافق دوحه با طالبان در از هم پاشیدن نیروهای امنیتی نقش داشته است.
گزارش می‌گوید، امریکا به این نیروها ۶۰۰ هزار میل اسلحه، ۳۰۰ فروند هواپیما و هشتاد هزار موتر نظامی داده است، اما با این وجود، این نیروها در فعالیت‌های خود متکی به نیروهای بین‌المللی بودند.
بر اساس یافته‌های سیگار، پس از آن که امریکا و طالبان در فبروری ۲۰۲۰ با هم توافقنامۀ دوحه را امضا کردند، امریکا حملات هوایی خود در افغانستان را محدود کرد.
بر بنیاد این گزارش، به دلیل محدود کردن حملات هوایی، نیروهای افغان در مبارزه با طالبان از حمایت‌های کلیدی بی‌نصیب شدند.
اما اجمل شینواری، سخنگوی مشترک نیروهای امنیتی و دفاعی نظام جمهوری پیشین عامل اصلی فروپاشی این نیروها را عملکرد نادرست رهبران حاکم وقت می‌داند.
او به رادیو آزادی گفت:
"نیروهای مسلح افغانستان صحنۀ جنگ را ترک نکردند، اینجا سیاسیون ما در بیست سال گذشته که افغانان ما شاهد هستند نتوانستند با عملکرد خود یک موضع واحد ایجاد کنند، پس بر بنیاد آن ما به اساس تصمیم‌گیری سیاسی غلط تمام حمایت‌های اکمالاتی و بیرونی را از دست دادیم و همین دلیل بود که نیروهای مسلح به اینگونه وضعیت مواجه شدند".
شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی هم در نهم حوت با نشر تصاویر نظامیان پیشین این روز را به آنان تبریک گفتند.
نیروهای امنیتی و دفاعی نظام پیشین افغانستان که به گفتۀ سیگار تعدادشان به ۳۵۰هزار تن می‌رسید، در ماه آگست ۲۰۲۱ در حالی از هم پاشید که طالبان ولایات افغانستان را یکی پی دیگری سقوط دادند و بالاخره بر تمام افغانستان حاکم شدند.
