شماری از کارشناسان، توافق با کشورهای همسایه در مورد معادن را به نفع افغانستان نمی دانند.
این درحالی است که حسن کاظمی قمی سفیر و نماینده خاص ایران در افغانستان با شهاب الدین دلاور سرپرست وزارت معادن و پترولیم حکومت طالبان در مورد علاقۀ تهران به سرمایه گذاری در معادن افغانستان صحبت کرده است.
وزارت معادن و پترولیم طالبان در اعلامیه ای گفته که این دو مقام به روز سه شنبه(۱۴ فبروری) در کابل گفتگو کرده اند.
اما در اعلامیه گفته نشده که آیا کدام تصمیم خاص در این زمینه گرفته شده یا خیر، اما گفته شده که هر دو طرف بر افزایش روابط تجارتی بین افغانستان و ایران تاکید کرده اند.
قدیر مطفی سخنگوی وزارت معادن و پترولیم در نظام جمهوری مخلوع افغانستان ناوقت روز سه شنبه به رادیو آزادی گفت که در زمینه استخراج معادن افغانستان، در گفتگوها و توافقنامه ها با کشورهای همسایه، شفافیت وجود ندارد:
قدیر مطفی: در گفتگوها و توافقنامه ها با کشورهای همسایه، شفافیت وجود ندارد
" عموماً، قراردادهای معادن در سطح عالی بین دولت ها صورت می گیرد. قراردادهای بزرگ برای ۳۰ سال و بیشتر از آنست که باید در آن بسیار دقت شود، در شرایطی که ما از یک طرف با مشکل سیاسی مواجه هستیم، چنین تصمیم ها می تواند تأثیر منفی بر آینده داشته باشد. به عقیدۀ من، مهم ترین مسئله در افغانستان ثبات منظم سیاسی، یا سیستم سیاسی است که در آن اقتصاد تعریف شده داشته و بر اساس منافع ملی خود با کشورهای جهان تعامل وارتباط داشته باشیم و در آن تعادل را حفظ کنیم."
ایران در ماه جاری اعلام کرد که می خواهد یک مرکز تجارتی مشترک در افغانستان ایجاد کند که به نفع تجار افغان و ایرانی باشد.
وزارت معادن و پطرولیم طالبان در اعلامیۀ خود گفته که در نشست روز سه شنبه بحث شد که این مرکز تجارتی مشترک در ۲۰ کیلومتری سرحد دو کشور باشد.
در ماه قوس نیز گزارش داده شد که ۱۶۰۰ شرکت افغان در شهر مشهد در ایران جواز کار را دریافت کرده اند و سرمایۀ آنها بالغ بر یک میلیارد دالر است.
در عین حال انتقادهایی در مورد انتقال به پیمانۀ وسیع زغال سنگ افغانستان به پاکستان نیز مطرح می شود.
شهباز شریف صدراعظم پاکستان چند ماه قبل در اجلاس کابینه آن کشور گفته بود که با واردات زغال سنگ از افغانستان سالانه ۲.۲ میلیارد دالر صرفه جویی می شود.
انتقاداتی وجود دارد که معادن افغانستان به صورت غیر مسلکی استخراج شده و در مورد عواید و شیوه ای کار آن، شفافیت وجود ندارد.
باشندگان مناطق مختلف شکایت دارند که زغال سنگ افغانستان به کشورهای دیگر می رود، اما قیمت زغال سنگ و سایر مواد سوختی در داخل افغانستان به شدت افزایش یافته است.
آرش همایون
