مایک پومپیو، وزیر پیشن خارجهٔ امریکا در کتاب جدیدش زیر نام “Never give an inch” (هرگز کوتاه نیا) که روز سهشنبه به بازار عرضه شده، به موضوع گفتگوهای صلح افغانستان و حکومت پیشین این کشور به رهبری محمد اشرف غنی نیز اشاره کرده است.
آقای پومپیو در کتاباش حکومت آقای غنی را فاسد خوانده و گفته که او و عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی نظام پیشین افغانستان باندهای را رهبری میکردند که میلیونها دالر کمک شده به افغانستان را دزدی میکردند.
وزیر خارجهٔ پیشین امریکا در این کتاب از سفرش به افغانستان گفته و نوشته است که اگر این کشور در داخل متحد میبود، میتوانست یک ارتش بسیار قوی و حرفهایی را ایجاد کند.
او نوشته است، در دیداری که با محمد اشرف غنی رئیس جمهور پیشین افغانستان در سال ۲۰۱۷ داشته، او را نامحبوبترین رهبر جهان یافته است.
او همچنان در کتاباش نوشته است که اشرف غنی فریبکار بود و زندگی بسیاری از امریکایی ها را تلف کرد، زیرا به گفتۀ او، آقای غنی مخالف روند صلح و تنها خواستار ماندن در قدرت بود.
امرالله صالح، معاون رئیس جمهور مخلوع افغانستان در واکنش گفته که ادعاهای آقای پومپیو در کتاب جدیدش در بارۀ حکومت پیشین افغانستان دروغ است و حکومت افغانستان هرگز مخالف صلح نبوده و فساد توسط امریکاییها رهبری میشد.
آقای صالح گفته که رئیس جمهور مخلوغ افغانستان چندین بار پیشنهاد برگزاری انتخابات زودهنگام و حفظ ارزشها در جریان انتقال قدرت را داده بود، اما به گفتۀ او، انتخابات و حفظ ارزشها قیمت داشت که امریکاییها حاضر نبودند آن را بپردازند.
آقای صالح افزوده است، اگر امریکا دلیل تهدابی سقوط را فساد میداند، چرا حاضر نیست فهرست قرادادهای بزرگی را که خودشان عقد میکردند نشر کند؟
امر الله صالح: حکومت افغانستان هرگز مخالف صلح نبوده و فساد توسط امریکاییها رهبری میشد.
مایک پومپیو، وزیر پیشن خارجهٔ امریکا در کتاباش با اشاره به گفتگوهای صلح دوحه میان امریکا و طالبان نیز گفته، زمانیکه دونالد ترمپ، رئیس جمهور پیشین امریکا از آغاز گفتگوها با طالبان صحبت میکرد، اشرف غنی را دشمن میدانست، زیرا بهگفتهٔ او، آقای غنی هر معامله را سبب برکناری از قدرت میدانست.
اما محمد اشرف غنی، رئیس جمهور مخلوع افغانستان و عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی نظام پیشین افغانستان تا به حال واکنش به این ادعاهایی مایک پومپیو نشان نداده اند.
او گفته است یک بار اشرف غنی را در کابل زمانی که از مشارکت در مذاکرات صلح امتناع میورزید، هشدار داده بود که در صورت عدم اشتراک در این مذاکرات کمک یک میلیارد دالری به افغانستان را متوقف خواهد کرد.
او در مورد سفرش به قطر و امضای توافقنامۀ دوحه میان امریکا و طالبان گفته است، عحیبترین تجربهاش به عنوان وزیر خارجه بوده است، زیرا لباسهای طالبان در زمان امضای توافقنامه او را به یاد اسامه بن لادن انداخته است.
مایک پومپیو در بخش از کتاب جدیداش زلمی خلیلزاد، نمایندۀ پیشنین ایالات امتحدهٔ امریکا برای صلح افغانستان را شخص پنهان کار و رابطهباز معرفی کرده است.
اما آقای خلیلزاد بدون واکنش به اظهارات آقای پومپیو در صفحهٔ تویتراش نوشته است، آقای غنی با امریکا ارتباط قوی داشت و احساس میکرد میتواند پیامهای واضح مایک پومپیو، من و دیگر مقامهای امریکایی را نادیده بگیرد.
در همین حال ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجۀ امریکا در نشست خبری در پاسخ به پرسشی نوشتههای آقای پومپیو را دیدگاه شخصی او دانسته است.
"وی به عنوان یک شهروند عادی نظر شخصی خودش را بیان میکند و این حق وی است. تاریخ افغانستان به ویژه در سالهای اخیر حضور نظامی ایالات متحدۀ امریکا در این کشور مسئله منافع است."
مایک پومپیو وزیر خارجه پیشین ایالات متحده امریکا پیش از این نیز محمد اشرف غنی، رئیس جمهور مخلوع افغانستان را متهم به مخالفت با گفتوگوهای صلح کرده و گفته بود، به خاطر به تنگ آمدن از رئیس جمهور غنی افغانها را از میز مذاکره دور کردند.
اما آن زمان نیز امر الله صالح معاون رئیس جمهور پیشین افغانستان با رد این موضوع در صفحهٔ تویترش نوشته بود که در کنفرانس مونیخ به آقای پومپیو ۱۱ دلیل ارائه کرده بود که به گفتۀ او، سپردن افغانستان به پاکستان و تروریستان صلح نمیآورد.
سقوط حکومت افغانستان در ۱۵ آگست ۲۰۲۱ موضوع جنجالی است که مقامهای امریکایی و نظام پیشین جمهوریت افغانستان هر از گاهی یکدیگر را عامل این سقوط میدانند.