لینک‌های قابل دسترسی

خبر تازه
دوشنبه ۱۱ سرطان ۱۴۰۳ کابل ۱۲:۰۹

کاهش علاقمندی به کاغذپران‌بازی در پی افزایش مشکلات مختلف در افغانستان


علاقمندی افغان ها به گودی پران بازی در افغانستان کاهش یافته است
علاقمندی افغان ها به گودی پران بازی در افغانستان کاهش یافته است

گودی پران‌بازی، یکی از سرگرمی‌های پرطرفدار و سنتی در افغانستان است.

این سرگرمی از سال‌ها به اینسو در بین مردم معمول است و محبوبیت زیادی در بین جوانان و نوجوانان دارد.

عبدالسمیع، باشندۀ ولایت بادغیس از وقت‌های یاد می‌کند که با دوستانش گودی‌پران بازی می‌کرد:

"خزان که می‌شد باد زیاد می‌شد و به همین مناسبت بیشتر اوقات گودی‌پران‌های ما پشت بام‌ها بود و هر از گاهی سر تپه‌ها هم می‌رفتیم، جالبیت گودی‌پران بازی این بود که آزادی می‌گرفتن یعنی تار یا ریسمان گودی‌پرانی که کنده می‌شد و در هر خانه‌ای که می‌افتاد صاحبش می‌رفت که گودی پرانم را بتی و او برایش می‌گفت که من این را آزادی گرفته ام."

فروشندگان و تولید کنندگان گودی‌پران‌ها در کابل می‌گویند که نسبت به گذشته کار و بارشان کم‌رنگتر شده است.

یک دکان کاغذپران فروشی در شهر کابل، عکس از آرشیف
یک دکان کاغذپران فروشی در شهر کابل، عکس از آرشیف

حسیب‌الله یکی از فروشندگان گودی‌پران در شهر کابل می‌گوید:

"فعلاً چون شرایط هم خراب است و مردم هم توان خرید آنرا ندارند و سال‌های قبل دراین فصل فروشات ما زیاد بود و در خارج هم مشتریان داشتیم که از اینجا می‌بردند حالا پرواز‌ها هم نیست و کسی دل نمی‌کند و به وطن نمی‌آید کار‌های فعلاً خیلی پایین آمده است و فقط یگان کسی اگر بخرد دیگر فروشات نداریم."

قرار روایت‌های مردم، گودی‌پران بازی از هند به افغانستان وارد شده و حدود صد سال پیش شخصی به نام خلیفه دین محمد که به هند رفت و آمد داشته، گودی‌پران را به افغانستان آورده و به همین گونه افراد دیگری نیز به این بازی دلچسپی کردند.

در ساختن گودی پران از کاغذ مخصوص و بانکس استفاده می‌شود.

این سرگرمی سال دوبار در افغانستان با شور وشوق شروع می‌شود.

گودی پران‌بازی در سال‌های گذشته از سوی برنامۀ توسعۀ پایدار ملل متحد نیز در شهر کابل راه اندازی می‌شد، اما پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان، این برنامه نیز متوقف شده است.

برگزاری جشن گودی‌پران‌بازی در کابل برای رساندن پیام صلح، عکس از آرشیف
برگزاری جشن گودی‌پران‌بازی در کابل برای رساندن پیام صلح، عکس از آرشیف

صمیم راد یکی از فرهنگیان ولایت غزنی می‌گوید، فقر و تنگدستی سبب شده است که این روزها مردم از بازی سنتی‌شان دور شوند:
"در سابق بازی‌های زیادی بین مردم رواج بود از قبیل گودی پران، کمان زنی، تفنگ و نیزه زنی فعلاً همان شیمۀ زندگی و شیمه شور و شوق بازی در مردم نمانده کلاً شیمه زندگی از مردم گرفته شده است."

اما صداقت، باشندۀ ولایت بادغیس می‌گوید که هنوز هم در ولایت‌شان مردم گودی‌پران‌بازی می‌کنند.

او گفت که حتا برخی کودکان به دلیل بی‌توجهی در جریان گودی‌پران‌بازی از بام افتاده اند:
"یک عنعنه و فرهنگ بسیار سابقه است. در همین جایی که ما زندگی می‌کنیم در همین چند روز طفل‌ها چهار یا پنج تایش از سر بام افتاده اند و کسی دستش و کسی پایش و کسی هم سرش شکسته است. بیشتر آنها به بام‌ها بالا می‌شوند و در فکر خود نیستند گفتنی من این است که هرگاه با اطفال تان گودی پران‌بازی می‌کنید، باید برایش بگوید که به بام بالا نشود که دست و پایت میده می‌شود."

جشن گودی‌پران‌بازی درکابل
جشن گودی‌پران‌بازی درکابل

در گذشته گودی‌پران‌بازی از خود جاهای مخصوصی داشت و مردم در روزهای رخصتی و روزهای جمعه به آنجاها می‌رفتند.

در گذشته در شهر کابل مردم این سرگرمی را در ساحات مانند کمپنی، چمن ببرک، کارتۀ سخی، تپۀ مرنجان و تپۀ بی‌بی مهرو انجام می‌دادند.

قابل ذکر است که گودی‌پران یا کاغذپران بازی بخشی از داستان‌ها و داستان فیلم‌ها هم بوده است که یکی از موردهای آن فیلم "مردها را قول است"، که اثری از داکتر اکرم عثمان می‌باشد.

XS
SM
MD
LG