دوخت لباس‌های بلوچی منبع عایداتی خوب برای زنان بی‌سرپرست در نیمروز

دوخت لباس‌های بلوچی که به آن زیگپدان هم می‌گویند حال به منبع درآمد خوبی برای زنان بی سرپرست در ولایت جنوب غربی نیمروز تبدیل شده است.
فاطمه سی ساله در یکی از روستاهای شهر زرنج مرکز نیمروز همراه با چهار دخترش مشغول دوختن لباس های سنتی بلوچی برای زنان است.

اما او می‌گوید که به مشکل می‌تواند ماه را به آخر برساند:
"من با چهار دخترم همین زیگپدان های بلوچی را می دوزیم تا زندگی خود را به پیش ببریم و با درآمد آن مصارف خانواده، کرایه خانه، پول برق و آب را می‌دهیم حتی بعضی وقت ها از برادران خود قرض می‌گیرم و بعداً که کار کردیم باز پرداخت می‌کنم."

فاطمه می‌گوید که شوهرش عضو نیروهای امنیتی جمهوری مخلوع افغانستان بود که چهار سال پیش در جنگ های آن زمان با طالبان در ولسوالی جوین فراه کشته شد.

او به رادیو آزادی می‌گوید که قیمت لباس های سنتی بلوچی تا چهار هزار افغانی است.

اما پس از سقوط جمهوریت و بازگشت طالبان به قدرت در بیش از یکسال گذشته، میزان فقر و بیکاری افزایش یافته و بر سطح خرید و فروش هم تاثیر گذاشته.

فاطمه می‌گوید که پیدا کردن پول از راه دوختن لباس‌های سنتی آسان نیست:
"زن برادرم مواد را از دکاندار می‌گیرد و می‌آورد در بین زنان قریه تقسیم می‌کند و ما می‌دوزیم. هر زمانی تکمیل شد پس از شست و شوی، دوباره به دکاندار تحویل می دهیم. بعد پیسه ما را می دهد، اما پولی آن را که به ما می دهد، بسیار کم است و کار آن مشکل است، چون ما مجبوریم و کاری دیگری هم در شهر نیمروز نیست. مجبور هستیم."

لباس های بلوچی با تکه های سیاه رنگ شش تاره و نخ های مختلف رنگ پشم زرهی دوخته می‌شود.

فاطمه با دخترانش یک ماه تمام کار می‌کنند تا یک دست لباس سنتی بلوچی آماده کنند.

اما با سه، چهار هزار افغانی ای که ماهانه به دست می آورد نمی تواند که به همه نیازهای چهار دختر و یک پسرش رسیدگی کند:
"چیزی که اولاد هایی من می‌خواهند نمی توانم به آنان تهیه کنم فقط با همین خیاطی می توانم که مصارف خانواده را برآورده کنم، ولی باز هم‌ مشکل است. چون در افغانستان زندگی خیلی مشکل است، وقتی مسئولیت پنج فرزند به دوش یک زن بی سرپرست بماند باز هم مشکل است. اما با همین بدبختی شب و روز را همرای فرزندان خود تحمل و سپری می‌کنم."

نوریه ۱۳ ساله و لیمه ۱۱ ساله دو دختر فاطمه می‌گویند که یکی از آرزوهای بزرگ شان رفتن به مکتب است.
اما به دلیل مشکلات اقتصادی نمی‌توانند درس بخوانند:
"از روزی که پدرم کشته شده، ما همراه مادر خود خیاطی می‌کنیم و کمک می‌کنیم، به خاطر مصارف خانواده خود، کسی با ما کمک نمی‌کند. همین لباس‌های بلوچی را می دوزیم و مکتب رفته نمی‌توانیم چون خرج خانه را پیدا می‌کنیم."

عاقله انوری ۴۲ ساله یکی از زنان متشبث و تجارت پیشه در شهر زرنج است.
خانم انوری یک شرکت تولیدی هم دارد.
او گفت که ده ها زن بی سرپرست در مرکز و ولسوالی های نیمروز مصروف دوخت زیگپدان بلوچی اند:
"۴۲ خانم همراه من کار می‌کنند. مواد خام را ما آماده می‌کنیم و به خانم ها می‌دهیم و آنها مطابق دیزاینی که من به آنان سفارش می‌دهم و آنان مطابق مُد روز یا چیزی که مروج است و یا کیفیتش بهتر است برای من جور می‌کنند و من یک تولیدی دارم به نام قدرت زن که آنجا این لباس‌ها را به فروش می‌رسانم."

اما عاقله می افزاید که قبل از برگشت طالبان به قدرت در افغانستان کسب و کارش پر رونق بود:
" کار ما بسیار خوب بود و من در ایران هم قرارداد داشتم همراه یک ایرانی که در یک ماه ۳۵۰ تا ۴۰۰ دست لباس برای شان آماده می‌کردم، تهیه می کردم و عرضه می کردم. اما متاسفانه یک و نیم سال می‌شود که کار و بار ما کمی کُند شده و همین دوخت و صنایع دستی یا همین دوخت لباس بلوچی ما هم بازارش کمی خراب شده، به خاطریکه اقتصاد مردم ضعیف شده و مردم بیکار هستند."

تلاش های عاقله برای حل مشکلات دیگر زنان تجارت پیشه در نیمروز در حکومت سرپرست طالبان هم بی نتیجه مانده است:
"من چندین بار به اتاق های نیمروز ( اتاق تجارت) مراجعه کردم که همراه ما همکاری صورت بگیرد، ولی آنها (طالبان) با ما هیچ نوع همکاری نکردند. مشکل عمده ما نبود جای است و حال از حکومت امارت اسلامی همین خواهش را داریم که مکان مشخصی برای ما بسازد تا ما خانم های تجارت پیشه دور هم جمع شویم و از همین راه خانم ها یک‌ لقمه نان حلال برای خودشان پیدا کنند."

او گفت زنانی زیادی در این ولایت استند که نان آوران شان را در جنگ از دست داده اند، اما حال به حمایت نیاز دارند.

نجیب الله خاشرودی آمر تجارت و صنایع طالبان در نیمروز است.
او بی آنکه از برنامه‌ای برای حل مشکلات زنان محلی سخن بگوید، به رادیو آزادی گفت که دوختن لباس های بلوچی منبع درآمدی برای زنانی بی سرپرست در این ولایت شده است.

اما بسیاری از زنان از محدودیت های طالبان بر کار و آموزش و نیز نوع پوشش شان شکایت دارند.

سازمان بین‌المللی کار در جریان امسال گفت که در نتیجۀ محدودیت‌های وضع شده توسط طالبان صد ها هزار زن افغان بیکار شده اند و در وضعیت اقتصادی دشوار زندگی می‌کنند.