با وصف ممنوعیتهای طالبان بر کار و آموزش زنان و دختران، بیش از سی زن در جاده بانک خون شهر هرات بازارچهای ساخته و نامش را «پرنسس» یا شاهدخت گذاشته اند.
در بازار تازه تاسیس که مشتریانش هم زنان اند، لباسهای زنانه، شال، صنایع دستی زنان، لوازم آرایشی و زینتی فروخته میشوند.
فریده ۳۴ ساله مادر پنج فرزند و نان آور خانوادهاش یکی از فروشندگان محلی در دکانش لباس و شال زنانه میفروشد.
فریده: زندگی ما زنان افغان همیشه به مبارزه تیر شده است و به کار خود ادامه میدهم.
او به رادیو آزادی میگوید دو زن جوان دیگر را به کار گماشته است: "کوشش میکنم که کار و بار خود را حفظ کنم، چون زندگی ما زنان افغان همیشه به مبارزه تیر شده است و به کار خود ادامه میدهم. میخواهم که زنان دیگر نیز همانند من کار کنند و به اهداف خود برسند."
اما فریده با آنکه نگران به حاشیه رانده شدن زنان از سوی حکومت طالبان است، به رشد کار و بار کوچکش مصمم به نظر میرسد.
فریده با پوشیدن لباسهای بلند و ماسک سیاه، از خانه تا دکانش میاید.
زرمینه ۱۷ ساله با دوستانش برای خرید لباس به بازارچه زنانه آمده:
"من بسیار خوشحال استم که همراه با دوستان خود میتوانیم به چنین محیط زنانه بیایم و راحت خریداری کنم. فعال شدن این بازار باعث خوشحالی ما شده است."
مریم جامی الاحمدی تا آخرین روزهای جمهوری مخلوع افغانستان رئیس اتاق تجارت و صنایع زنان درغرب افغانستان بود.
او میگوید با بازگشت طالبان به قدرت در یکونیم سال گذشته، هزاران زن در هرات کار و بارشان را ازدست داده اند.
او در صحبت با رادیوآزادی در این مورد بیشتر میگوید:
"در نظام جمهوریت بیشتر از یک هزار و پنجصد زن در بخشهای مختلف تجارتی مصروف بودند؛ اما با آمدن دوباره طالبان به افغانستان تجارت این زنان به حالت تعلیق درآمد که این یک صدمه بسیار سنگین در بدنه جامعه زنان افغانستان به وجود آمده."
در اوج بحران اقتصادی و بیکاری، کار کردن زنان در کنار مردان، در کاهش فقر و گرسنگی مهم گفته میشود.
بهناز سلجوقی یک کارشناس اقتصادی در شهر هرات به این باور است که جامعه بدون حضور زنان بیشتر غرق مشکلات و فقر میشود:
"زنانی که در کنار مردان خانواده؛ در کنار پدر، همسر و برادر خود کار میکنند، کمک بسیار بزرگ در بخش توسعه اقتصاد خانوادهها و در کل جامعه و کشور استند."
بازار پرنسس دومین بازار زنانه پس از بازار خدیجه الکبری در شهر هرات است که بیش از سیزده سال پیش به حمایت ناتو ساخته شده بود و اکنون هم فعال است.
بازار پرنسس در شهر هرات در حالی گشایش یافته که طالبان در ماههای اخیر محدودیتهای سختی را بر کار و بار و حضور زنان در جامعه وضع کرده اند.
جلوگیری از کار زنان در نهادهای دولتی، ممنوع کردن زنان از رفتن به پارکهای تفریحی، بستن حمامها و ورزشگاههای زنانه بخشی از این محدودیتها اند.
پیش از این، آنتونیو گوترش سرمنشی ملل متحد در ماه سنبله سال روان به رسانهها گفت که، نقض حقوق زنان افغان از سوی طالبان، شرم آور است.
در ماه میزان سال روان نیز، ریچارد بینت گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در افغانستان، در دیدار با شماری از افغانها در شهر کوپنهاگن، پایتخت دنمارک گفت که در هیچ جای جهان با زنان مانند افغانستان برخورد نمیشود.
در اوج محدودیتهای طالبان، بسیاری از زنان افغان همانند فریده تلاش میکنند تا به کار در جامعه ادامه بدهند. اما آنان نسبت به آینده کار و بارشان زیر سایه پرچم سفید حکومت طالبان نگران استند.
شاهپورصابر،رادیوآزادی