امروز ۱۷ نومبر مصادف است به روز جهانی دانشجو.
همزمان با فرا رسیدن این روز، شماری از دانشجویان دختر در پوهنتونهای افغانستان و جوانان محروم مانده از تحصیل میگویند، از وضع محدودیتها خسته شدهاند و در وضعیت بدی به سر میبرند.
آنان از جامعه جهانی میخواهند که به وضعیت جوانان تحصیلیافته و در حال تحصیل افغانستان توجۀ جدی کرده و برای حل مشکلاتشان اقدام کند.
یک دانشجو: ما در وضعیت وخیم بسر میبریم
یکی از این دانشجویان که در پوهنتون بدخشان مصروف تحصیل است و به علت تهدیدات امنیتی میخواهد نامش را در گزارش ننویسیم به رادیو آزادی میگوید، وضع محدودیتها از سوی طالبان بر روح و روانشان تأثیر منفی گذاشته و انگیزۀ درس خواندن را از آنان گرفته است: "در چنین روزی که از روز دانشجو تجلیل میشود، واقعاً جای تأسف و نگرانی است که ما در وضعیت وخیم بسر میبریم، خواست ما از جامعۀ جهانی این است که لطفاً به ما توجه بکند، به خصوص به طبقه اناث."
یکی از بانوان دیگر که او نیز در پوهنتون بدخشان درس میخواند به رادیو آزادی میگوید، با بیم و هراس به درسهایش ادامه میدهد نه با شور و شوقی که پیش از حاکمیت دوبارۀ طالبان داشت.
او که نیز میخواهد نامش را در گزارش ننویسیم، میافزاید: "من که امروز به طرف درس خواندن میآیم میترسم که شاید کسی مرا ایستاد نکند و یا بخاطر پوشیدن حجاب چیزی نگوید، این بالای روح و روانام اثر گذاشته و انگیزۀ درس خواندن برایم نمانده است."
چندی پیش شماری از دختران دانشجو در پوهنتون بدخشان ادعا کردند که در پیوند به موضوع حجاب از سوی مسئولان امنیتی پوهنتون مورد تهدید و لتوکوب قرار گرفتند.
طالبان پس از حاکمیت دوبارۀ شان بر افغانستان صنفهای دختران و پسران را جدا کردند و افزون بر آن از دانشجویان خواستند که هفته سه روز دختران و هفتۀ سه روز پسران به درس بیایند.
افزون بر این حکومت طالبان پوشیدن حجاب را به تمام زنان و به ویژه به دانشجویان دختر اجباری کردند.
با این حال شماری از دانشجویان پسر هم از حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان متأثر شدهاند.
فیصل: بهخاطر مشکلات اقتصادی نمیتوانم که به درسهای خود ادامه بدهم.
برخی آنان به علت بحران اقتصادی موجود در کشور ترک تحصیل کردهاند و آستین بر زده اند تا لقمه نانی به خانوادههای شان فراهم کنند.
فیصل، یکی از دانشجویانی که ترک تحصیل کرده به رادیو آزادی گفت: "من روزمزدی میکنم بهخاطری که خرچ خود و فامیل را پیدا کنم، بهخاطر مشکلات اقتصادی نمیتوانم که به درسهای خود ادامه بدهم."
اما در افغانستان پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان افزون بر محدودیتهای یاد شده بر دانشجویان، حکومت طالبان حتی دروازههای مکتبها را نیز به روی دختران بالاتر از صنف ششم بسته است.
شکریه محمدی، دختریست که پس از بسته شدن دروازههای مکتب به روی دختران بالاتر از صنف ششم، از مکتب محروم ماند.
او میگوید: "من سال گذشته که صنف دوازده بودم و امسال هم باید امتحان کانکور را سپری میکردم، اما متأسفانه که از مکتب فارغ نشدیم و از درسهای خود محروم شدیم، در حالیکه امروز روز دانشجو است، من خیلی متأثرم که تمام زحمات من و امثال من نقش بر آب شدهاست."
روز جهانی دانشجو برای یادبود کشته شدند شماری از دانشجویان از سوی نیروهای نازی در چکسلواکیای پیشین برگزار میشود.
در ۲۸ اکتوبر ۱۹۳۹ میلادی، دانشجویان پوهنتون چارلز در پراگ تظاهرات بزرگداشت از ۲۱مین سالگرد استقلال جمهوری چکسلواکی را برگزار کردند.
این تظاهرات توسط نیروهای نازی سرکوب شد و در نتیجه ۱۵ دانشجو به شدت زخمی شدند و بیش از ۱،۲۰۰ دانشجو بازداشت و به اردوگاه کار اجباری سَکسِنهاوزن تبعید شدند.
سرانجام در ۱۷ نومبر ۱۹۳۹، نه نفر از معترضان-هشت دانشجو و یک استاد-بدون محاکمه اعدام شدند.
در سال ۱۹۴۹، دو سال پس از این رویداد، شورای بینالمللی دانشجویان با حضور شماری از دانشجویان پناهنده در لندن انگلستان برگزار شد. در این شورا تصمیم گرفته شد که برای بزرگداشت از این مناسبت، ۱۷ نوامبر، تاریخ اعدام دانشجویان بازداشت شده بهعنوان روز جهانی دانشجو نامگذاری شود.