ریاست اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان درهرات هشدار می دهد که کارگاه کاشی سازی سنتی این ولایت که به گفته آنان یگانه کارگاه کاشی سنتی در جهان است در معرض نابودی قرار دارد.
کاهش کارمندان مسلکی کارگاه کاشی سازی هرات به دلیل معاش کم و نبود بودجه از علت های اصلی از پا افتادن این کارگاه گفته می شود.
برخی از کارمندان مسلکی این کارگاه به دلیل کمبود معاش از ادامه کار کاشی سازی سنتی دست کشیده و به کارهای روزمزد روی آورده اند.
محمد نادر ۴۲ ساله نزدیک به پنج ماه پیش از کار در کارگاه کاشی سازی سنتی هرات دست کشید.
او اکنون در یک کارخانه تولید مواد غذایی در شهرک صنعتی هرات مصروف کار شده.
محمد نادر که نان آور یک خانواده پنج نفری است، ماهانه پنج هزار افغانی از بابت کار در کارگاه کاشی سازی سنتی به دست میاورد.
او در این زمینه به رادیو آزادی بیشتر می گوید:
" ماه دو و نیم هزار افغانی کرایه می دهم و یک هزار هم پول آب و برق می آید، پنج هزار معاشی که کارگاه کاشی سازی می داد، چیزی به خرج و مصارف نمی ماند و گرانی هم است. به همین خاطر کار را ترک کردم و اکنون به این شرکت آمده ام و روز ۳۰۰ افغانی می دهد. اضافه کاری هم دارد و در مجموع اگر روزهای جمعه هم کار کنم ماه ۹۰۰۰افغانی می شود."
بشیر احمد فقیری ۵۵ ساله در کارگاه کاشی سازی در مسجد جامع بزرگ هرات با چکش کوچک بر کاشی سنتی به آرامی می کوبد.
او چهل سال است که در این کارگاه کار می کند.
فقیری ماهانه هفت هزار افغانی معاش می گیرد؛ اما می گوید معاش ماهوارش اندک است.
صنعت کاشی سازی در هرات قدمت هشتصد ساله دارد
"چون مسجد جامع شریف خانه خدا است و این هنر از بزرگان ما برای من به ارث مانده به کار ادامه داده ام. به خاطری که هنر کاشی سازی یک هنر هشتصد ساله است و نمی خواهم که در هرات بین برود. اگر نه در شهر بروم و کفش رنگ بدهم ماه پنج هزار افغانی پیدا می کنم و فقط هدفم از کار کردن این است که این هنر هشتصد ساله از بین نرود."
ریاست اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان در هرات می گوید که از دو سال به این طرف، به خاطر کمبود بودجه ومعاش، کارمندان کارگاه کاشی سازی سنتی این ولایت از هفتاد تن به ده تن رسیده است.
زلمی صفا مدیر حفظ آبدات تاریخی ریاست اطلاعات و فرهنگ هشدار می دهد که اگر امکانات و بودجه در اختیار این اداره قرار نگیرد، کارگاه کاشی سازی سنتی این ولایت کاملا غیر فعال خواهد شد.
او در این باره به رادیو آزادی می گوید:
"کارگاه کاشی سازی هرات یگانه کارگاه کاشی سازی سنتی در سطح جهان است. به خاطر اینکه کاشی که در این کارگاه تولید می شود از ابتدا تا انتها از کاشی هفت رنگ، معرق و معقلی و کاشی ساده و همه مراحل توسط دست انجام می شود توسط استادانی که این هنر را سینه به سینه تا اینجا انتقال داده اند و از آن حفاظت کرده اند."
به گفته آگاهان امور فرهنگی در هرات، کارگاه کاشی سازی هرات بخشی ازهویت کهن فرهنگی افغانستان است. ولی شاه بهره یکی از این کارشناسان است . او نگران از پای افتادن این کارگاه کاشی سازی است.
بهره در این مورد به رادیو آزادی می گوید:
"هنر کاشی سازی سنتی مخصوص مکتب معماری اصیل اسلامی هرات است. مساجد ما، معابد ما و آبدات تاریخی ما مزین شده با نصب کاشی های معرق و هفت رنگی که مایه شآن و شوکت و اعتلای تاریخ سه هزاره ساله مکتوب این شهر باستانی است."
مسئولان محلی می گویند که کارگاه کاشی سازی که در مسجد جامع بزرگ شهر هرات واقع است، بیشتر از ۸۰۰ سال قدمت دارد.
در این کارگاه کاشی های سنتی مختلف از جمله هفت رنگ، معرق و ساده تولید می شود.
از این کاشی ها در مرمت کاری بناهای تاریخی از جمله مسجد جامع بزرگ شهر هرات استفاده می شود.
اما حال سرنوشت کارگاه کهن هرات نامشخص است.
