امریکا در یک اقدام تازه می‌خواهد که ۳.۵میلیار دالر دارایی‌های منجمد شدۀ افغانستان را به بانک بین المللی BIS در سویس انتقال دهد.
"بی ای اس" یک نهاد مالی بین المللی است که در سویس موقعیت دارد.
این سازمان به بانک‌های مرکزی، و نهادهای مالی جهانی در کنار امور بانکی٬ خدمات مالی نیز ارائه می‌کند.
"صندوق وجهی افغان" پس از این به عنوان هماهنگ کنندۀ دارایی‌های ارزی افغانستان در چارچوب BIS فعال خواهد بود.
اما به بربنیاد یک اعلامیۀ وزارت خارجۀ امریکا بانک (BIS) بر این پول هیچ گونه تصرفی نخواهد داشت٬ بلکه تنها آن را نگهداری می‌کند.
اما این پول چه‌گونه استفاده می شود؟
این پول در "صندوق مالی افغان" نگهداری می‌شود تا در صورت نیاز جدی به آن در حوزه های مالی افغانستان استفاده شود.
وزارت امور خارجه امریکا در بیانیه‌یی گفته است که این صندوق برای پرداخت قرضه های برق افغانستان، قرضه های افغانستان از نهادهای بین المللی، کمک در بخش‌های توسعه‌یی و هزینۀ چاپ پول افغانی کار گرفته خواهد شد.
اما آیا بانک مرکزی افغانستان زیر حاکمیت طالبان و در مجموع طالبان به این پول دسترسی دارند یا دسترسی به آن آسان است؟
ادارۀ فدرال امور خارجۀ سویس در اعلامیه‌یی گفته است که بانک مرکزی افغانستان نیز می‌تواند در درازمدت از این پول استفاده کند اما این کار شرایط خاص خود را دارد.
بر بنیاد این اعلامیه٬ این کار زمانی امکان پذیر خواهد بود که نفوذ سیاسی بر بانک مرکزی افغانستان وجود نداشته باشد و روش‌های روشنی برای جلوگیری از تمویل هراس افگنی و مبارزه با پول‌شویی در این بانک ایجاد شوند.
اما در اعلامیۀ وزارت خارجه مریکا آمده که طالبان بخشی از "صندوق وجهی افغان" نخواهند بود و نمی‌توانند از این پول بهره‌مند شوند.
اعضای صندوق وجهی افغان کی‌ها اند؟
مقام های امریکایی گفته اند، این صندوق چهار عضو دارد. بربنیاد گفته‌های مقام‌های امریکایی برای نظارت بهتر از این پول یک-یک نماینده از سویس و آمریکا، انورالحق احدی وزیر مالیه پیشین حکومت مخلوع افغانستان و داکتر شاه محرابی عضو پیشین شورای عالی بانک مرکزی افغانستان اعضای صندوق وجهی افغان هستند.
بر اساس گفته‌های وزارت خارجۀ امریکا، اعضای صندوق افغان می‌توانند در صورت نیاز دربارۀ چگونگی هزینه شدن این پول‌ها به اتفاق هم تصمیم بگیرند.
پس از اینکه طالبان برای بار دوم بر افغانستان حاکم شدند، امریکا بخش بزرگی از دارایی‌های ارزی افغانستان را منجمد کرد.
جو بایدن رئیس جمهور امریکا در ماه فبروری امسال با صدور یک فرمان هفت میلیارد دالر دارایی‌های ارزی افغانستان را که در امریکا بود، به دو بخش تقسیم کرد. بر اساس فرمان وی،۳.۵ میلیارد دالر از طریق کمک های بشر دوستانه به مردم افغانستان هزینه خواهد شد و نیمی از آن پس از تصمیم محکمه روشن خواهد شد که به قربانیان رویداد ۱۱ سپتمبر در آمریکا تعلق می گیرد یا نه.
خان افضل هده‌وال: دارایی‌های ارزی افغانستان تنها پول نیست بلکه در آن طلا و اسناد مهم هم شامل آن است.
افغانستان چقدر دارایی های ارزی در بانک های جهان دارد؟
خان افضل هده‌وال رئیس پیشین بانک مرکزی افغانستان در صحبت با رادیو آزادی گفت دارایی های ارزی افغانستان حدود ۹.۳میلیارد دالر است.
به گفته او دارایی‌های ارزی افغانستان تنها پول نیست بلکه در آن طلا و اسناد مهم هم شامل آن است.
اما این پول در کجا نگهداری می شود؟
آقای هده وال می گوید تنها ۷ میلیارد دالر این پول در بانک های امریکا نگهداری می شود و ۲.۳ میلیارد دالر دیگر در کشورهای که افغانستان با آن‌ها تجارت دارد٬ حفظ شده است.
به گفته او این پول بخاطری در دیگر کشورها نگهداری می شود که پیشتبانی برای توازن پرداخت‌ها و داد و ستد است. به همین اساس افغانستان در آن بانک ها حساب باز کرده جایی که تجارت داشته است.
آقای هده والی در پاسخ این پرسش که چرا این پول در چند بانک بیرون از افغانستان نگهداری می شود گفت:"این پول به این خاطر در بانک‌های مختلف جهانی نگهداری می شود که اگر یک بانک با مشکل مواجه می شود بانک های دیگر بتوانند که پول افغانستان را اجرا کنند و منطق دیگر این است که این راه حل٬ به بخش تجارت هم کمک می کند".
به گفته وی، این پول برای اقتصاد، بازرگانی و ثبات پولی افغانستان عنصر مهم شمرده می شود.
وی افزود این پول رابطه مستقیم با وضعیت اقتصادی زنده‌گی افغانها دارد.
به گفته وی دارایی‌های ارزی می‌توانند در اقتصاد، تجارت و همین‌طور در بخش عرضه و تقاضای بازار نقش مهم داشته باشند.
