روز جهانی "هوای پاک"؛ هوای افغانستان چگونه است؟

امروز هفتم سپتامبر روز جهانی "هوای پاک برای آسمان آبی" است.

از این روز در سراسر جهان، با آگاهی دهی در مورداقدامات برای بهبود کیفیت هوا، تجلیل می شود.

سازمان ملل متحد سالانه در هفتم سپتامبر از روز جهانی هوای پاک برای آسمان آبی تجلیل می کند، عمدتآً به هدف آگاهی دهی در باره بهبود کیفیت هوا در جهان.

این روز سه سال پیش در فهرست تقویم بین المللی جای گرفت.

در چنین روزی، هوای افغانستان چگونه است؟

خلیل احمد نادم استاد سابق در پوهنزی زمین شناسی پوهنتون کابل در این مورد می گوید:

"متاسفانه هوای کابل بسیار آلوده و در تابستان ها مملو از گرد و غبار است. موتر هایی که در کابل و سایر شهرهای بزرگ افغانستان تردد می کنند، معیاری نیستند، در معاینات تخنیکی آنها، مسایل علمی در نظر گرفته نمی شود و دود آنها هوا را آلوده می کند. در زمستان ها تسخین به وسیلۀ ذغال سنگ، چوب و یا تایر های موتر، صورت می گیرد. داش های خشک پزی هم وجود دارد. این ها همه عواملی اند که بالای هوای کابل و سایر شهرهای افغانستان تاثیر داشته، آن را آلود ساخته که بسیار خطرناک است. انسان هایی که در کابل زندگی می کنند، اکثر به بیماری های تنفسی مبتلا هستند."

به گفتۀ سازمان صحی جهان، آلودگی هوا بزرگترین عامل بیماری های ناشی از محیط زیست است و یکی از اصلی ترین علل قابل اجتناب مرگ و میر و بیماری ها در سطح جهان به شمار می رود.

این سازمان هشدار داده که در حال حاضر ۹۹ درصد نفوس جهان هوای آلوده را تنفس می کنند و سالانه ۷ میلیون تن به دلیل آلودگی هوا، جان می دهند که ۹۰ درصد آنها، باشندگان کشورهای با درآمد کم و متوسط هستند.

به عقیدۀ دانشمندان، انسان ها برای بقای نسل خود، باید دست به دست هم داده و هریک در محل و منطقۀ خود، برای تامین هوای پاک و آسمان آبی تلاش کنند.

آقای نادم در مورد اینکه برای داشتن هوای پاک و آسمان آبی در افغانستان چی کار های را می توان انجام داد، چنین پیشنهاد می کند:

"شاروالی ها باید به همه دکانداران و سایر شهروندان وظیفه دهند که در برابر دکان و خانه های شان، حداقل دو درخت کاشته و از آن مراقبت کنند. در هوتل ها و فابریکه ها فلترهای خاص نصب شود، مانند سایر کشورها معاینات تخنیکی همۀ موتر ها باید معیاری و جدی صورت بگیرد تا از آلودی هوا و ضرر رساندن به مردم جلوگیری شود."

به گفتۀ سازمان صحی جهان، برخی از آلوده کننده های هوا، مانند گازهای کاربن، متان و آزون، مسئول بخش قابل توجهی از مرگ و میرهای ناشی از آلودگی هوا است و تاثیرات عمیق بر محصولات زراعتی و در نهایت روی امنیت غذایی جهان، دارد.

به عقیدۀ دانشمندان، تغییر اقلیم جهان هم به طور جدایی ناپذیر، با آلودگی هوا مرتبط است، و یکی آن، بدون پرداختن به دیگر، قابل حل نیست.