فتانه بیات، مسئول یکی از شرکتهای خصوصی در بخش تولید و پروسس میوۀ خشک و تازه و صنایع دستی در کابل است. او میگوید، در مدت یک سال گذشته هیچ گونه صادراتی از طریق دهلیزهای هوایی نداشته است.
او میگوید که در نظام جمهوریت از طریق دهلیزهای هوایی میوه خشک و تازه و صنایع دستی را به بیرون از کشور صادر میکرد، اما پس از حاکمیت طالبان این روند متوقف شده و بر تجارتشان آسیب رسانده است: "در نظام جمهوریت ما ماهانه بین ۴ تا ۵ بار صادرات داشتیم، میوۀ خشک و تازه و صنایع دستی را به کشورهای بیرونی صادر میکردیم، اما در حکومت امارت اسلامی ما هیچ صادراتی نداشتیم، میوۀ تازۀ ما همه در گدامها مانده و خراب شده است، اگر دهلیزهای هوایی فعال نشود این یک مشکل بزرگ است."
بانو بیات افزود که هم اکنون مشتریان زیادی در کشورهای هند، جرمنی و کویت دارد، اما به دلیل متوقف بودن دهلیزهای هوایی نمیتواند محصولات تولید و پروسس شدهاش را به بیرون از کشور صادر کند.
در همین حال اتاق تجارت و سرمایهگذاری افغانستان نیز تأیید میکند که پس از حاکمیت طالبان در افغانستان، روند صادرات از طریق دهلیزهای هوایی متوقف شده است.
خان جان الکوزی، عضو هیئت مدیرۀ اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان در این مورد به رادیوآزادی گفت: "فعلاً صادر نمیشود و کاملاً متوقف است. تنها یک بار جلغوزه توسط هواپیمای کام ایر سال گذشته صادر شد و بس. علت اساسی این است که قبلاً در حکومت سابق از سوی خارجیها برای تجار سب سایدی در نظر گرفته شده بود و حالا کرایه بلند است برای تجار سود ندارد."
به گفته آقای الکوزی، در نظام جمهوریت سالانه بیست تا بیست و پنج هزار تن اموال از جمله میوۀ خشک و تازه، قالین و گیاههای دارویی از طریق دهلیزهای هوایی به کشورهای مختلف صادر میشدند.
اما وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان میگوید، دهلیزهای هوایی فعال شده و صادرات بخشی از کالاها به شمول جلغوزه و قالین حداقل ۲۰ درصد از طریق دهلیزهای هوایی صورت میگیرد.
جواد دبیر، سخنگوی این وزارت به رادیوآزادی گفت: " قبلاً صادرات از طریق دهلیزهای هوایی از سوی کشورهای خارجی به خصوص امریکا مورد حمایت قرار داشت، اما در یک سال گذشته این حمایت وجود نداشت اما تجار، شرکتهای خصوصی و حکومت در پی این است که اقلام با ارزش از طرق مختلف به جهان رسانده شود."
اما وی واضح نساخت که این دهلیزهای هوایی از چه زمانی فعال شده اند.
دهلیزهای هوایی به دلیل محاط بودن افغانستان به خشکه در سال ۲۰۱۷ و در زمان نظام جمهوریت ایجاد شده بود.
دهلیزهای هوایی با ترکیه، عربستان سعودی، قزاقستان، امارات متحدۀ عربی، هند و شماری از کشورهای دیگر باز شده بود که از این طریق گیاههای دارویی، میوه خشک و تازه و برخی محصولات و تولیدات افغانستان به این کشورها صادر میشدند.