چهل و دو کشور در یک اعلامیه ای مشترک که دیروز یکشنبه (۱۴ جولای) در وبسایت اتحادیۀ اروپا منتشر شد، تهاجم غیرموجۀ روسیه بر اوکراین را محکوم کرده، گفته اند که حضور نیروهای نظامی روسیه در نیروگاه هستهای زپروژیا (Zaporizhzhya) که بزرگترین تاسیسات تولید برق هستهای در اروپا محسوب میشود، یک تهدید بزرگ است و از تعهدات ایمنی هستهای مانع میشود.
اعلامیه میافزاید، غیرقابل انکار است که تهاجم روسیه و ادامۀ حضور نظامی آن در تأسیسات هسته ای اوکراین، خطر حوادث هسته ای را، به طور قابل توجه افزایش میدهد.
زلنسکی: گلوله باری اخیر روسیه در نیروگاه هستهای زپروژیا، خطر پخش تشعشعات رادیواکتیف را افزایش داده است.
در این اعلامیه که توسط چهل و دو کشور جهان به شمول کانادا، جمهوری چک، دنمارک، فنلند، فرانسه، جرمنی، یونان، ایتالیا، بریتانیا، جاپان و ایالات متحدۀ امریکا امضا شده، از فدراسیون روسیه خواسته شده تا فوراً نیروهای نظامی و سایر پرسنل غیرمجاز را از نیروگاه هستهای زاپوریژژیا، اطراف آن و همۀ اوکراین خارج کند، تا مسئولان و مقامات اوکراینی بتوانند مسئولیتهای مستقل شان را در محدودۀ سرحدات بینالمللی به رسمیت شناخته شده آن کشور، از سر بگیرند.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین نیز هشدار داده که گلوله باری اخیر روسیه در نیروگاه هستهای زپروژیا، خطر پخش تشعشعات رادیواکتیف را افزایش داده است.
روسیه اسقرار نیروهای نظامی در این نیروگاه هسته ای را انکار نکرده، اما ادعای گلوله باری در آن منطقه را رد کرده، در عوض نیروهای اوکراینی را به گلوله باری توپچی در آن منطقه مقصر دانسته است.
مقامات اوکراینی این ادعای روسیه را رد کرده اند.
وضعیت در نیروگاه هستهای زپروژیا، باعث نگرانی سازمان ملل متحد و آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) این سازمان شده است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی ملل متحد گفته که بازرسان این اداره باید اجازۀ بازدید از نیروگاه هستهای زپروژیا را داشته باشند.
آنتونیو گوترش، سرمنشی سازمان ملل متحد، گفته که منطقۀ اطراف نیروگاه هستهای زپروژیا باید غیرنظامی اعلام شود.
تأسیسات هستهای زپروژیا مدت کوتاهی پس از تهاجم 24 فبروری مسکو بر اوکراین، تحت کنترل روسیه قرار داشت، اما اینک انجنیران اوکراینی تحت نظارت روسیه، آن را اداره میکنند.