محمد اشرف غنی، رئیس جمهور مخلوع افغانستان ادعا کرده است که پیش از آن که در ماه آگست پارسال افغانستان را ترک کند، بر سر سقوط نظام جمهوری معامله شده بود.
او در مصاحبۀ حدود ۹۰ دقیقه‌ای با داوود جنبش که از طریق فیسبوک شبکۀ نشراتی افغان، ABN دیشب منتشر شد، گفت، زمانی که از تخلیه شدن وزارت دفاع، سفارت امریکا و قطعات امنیت ملی آگاه شد، مجبور به ترک افغانستان شد.
بر اساس گزارش مرکز خبر رادیو آزادی، در گزارش رسانه های امریکایی به نقل از اسناد منتشر نشده و مقامات امریکایی که نام‌های شان ذکر نشده، آمده است که آقای غنی پیش از ورود طالبان به شهر کابل، از افغانستان فرار کرده بود.
طالبان گفته اند که پس از شنیدن خبر بیرون شدن اشرف غنی از افغانستان و در مشوره با واشنگتن داخل کابل شدند.
مقام‌های امریکایی گفته اند که یک روز پیش از رفتن آقای غنی، معاملۀ حاصل شده بود تا او قدرت را به طالبان واگذار کند.
اشرف غنی در نخستین مصاحبۀ تصویری اش پس از ترک افغانستان گفت که پیش از سقوط کابل به دست طالبان، شماری از جنرالان بازنشستۀ امریکا و گزارش رسانه ها روحیۀ اردوی افغانستان را تضعیف کرده بودند.
او همچنان ادعا کرد که هنوز هم رئیس جمهور افغانستان است: "من بر اساس قانون اساسی رئیس جمهور بودم و تا زمانی که مردم افغانستان به گونۀ قانونی قدرت را به کسی دیگر انتقال دهند، رئیس جمهور استم. از نظر عنوان من خادم مردم بودم و هیچ وقت به القاب وابسته نبودم."
امرالله صالح، معاون اول محمد اشرف غنی در هفدهم ماه آگست برابر به ۲۶ ماه اسد در توییتر خودش را سرپرست ریاست جمهوری خوانده بود، زیرا به نوشتۀ او بر اساس حکم قانون اساسی افغانستان، در صورت غیابت، فرار و یا مرگ رئیس جمهور، معاون اول سرپرست ریاست جمهوری می‌شود.
سازمان ملل متحد در ۲۱ ماه فبروری امسال نام اشرف غنی را از فهرست رئیسان جمهور دور کرد.
آقای غنی که به گزارش شبکۀ الجزیره پس از ترک افغانستان به یکی از هتل های پنج ستاره در شهر ابوظبی رفت، از عبدالله عبدالله، شریک قدرت او و رئیس پیشین شورای عالی مصالحۀ ملی و حامد کرزی، رئیس جمهور پیشین که هنوز در کابل بسر می‌برند، به گونۀ تند انتقاد کرده است.
او آقای عبدالله را مسئول عدم تحکیم جمهوریت و زلمی خلیلزاد، نمایندۀ خاص پیشین امریکا برای صلح افغانستان را شخص بی کفایت خوانده است.
تا هنوز این چهره ها در بارۀ سخنان آقای غنی تبصره نکرده اند. آقایان عبدالله و کرزی اما پیش از این از نحوۀ بیرون شدن اشرف غنی از افغانستان انتقاد و او را به برهم زدن طرح انتقال قدرت متهم کرده اند.
آقای خلیلزاد پیش از پخش نخستین مصاحبۀ تصویری محمد اشرف غنی، در گفت‌وگوی ویژه با رادیو آزادی گفت که او توافق انتقال قدرت را عملی نکرد: "طالبان اعلام کردند که به کابل نمی آیند و بر قوای شان هم امر شده بود. من اطمینان دارم که نمی‌رفتند به کابل. این که چرا داکتر اشرف غنی به جای عملی کردن معامله و این که هیئت بیاید، رفت؟ سوالی است که متوجه آنها است. بازهم می‌گوید که احساس خطر داشته به خود. اگر داشت چرا تقاضای کمک نکرد؟ سؤال پیشتر از آن اینست که چرا قوا پراگنده شد؟ چرا نجنگیدند؟ چیزی که پیشتر شما اشاره کردید که امریکا به آن قوا کمک نکرد، این دروغ است."
بخشی از سخنان محمد اشرف غنی به حکومتداری طالبان متمرکز بود. او از طالبان انتقاد کرد و گفت که ملا هبت الله آخوندزاده، رهبر کنونی طالبان قدرت و صلاحیتِ ملا محمد عمر، بنیانگذار طالبان را ندارد.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان و بلال کریمی، معاونش تا زمان تهیۀ این گزارش به سوال رادیو آزادی در مورد واکنش شان به گفته های آقای غنی پاسخ ندادند.
پیش از این، ملا عبدالغنی برادر، معاون رئیس الوزرای حکومت طالبان گفته بود که طالبان قصد کشتن اشرف غنی را نداشتند. این در حالی است که آقای غنی گفته است که اگر افغانستان را ترک نمی‌کرد، با سرنوشت داکتر نجیب الله، رئیس جمهور سابق افغانستان رو به رو می شد. او در زمان حاکمیت نخست طالبان در کابل به دار آویخته شد.
آقای غنی در بخشی از مصاحبه با شبکۀ نشراتی افغان گفت که از مقاومت مسلحانه بر ضد طالبان حمایت نمی‌کند، اما او افزود که طالبان در مسیر درست در حرکت نیستند و از پاکستان جدا نشده اند.
پیش از این شماری از سیاستمداران و مردم عادی گفته اند که اشرف غنی بر خلاف وعده هایش در دفاع از نظام جمهوری نه ایستاد و جلو فساد و خودسری ها را نگرفت.
روزنامۀ وال استریت ژورنال اخیراً گزارش داد که مقامات حکومت پیشین افغانستان بشمول دستیاران محمد اشرف غنی، در جریان سال‌های اخیر حکومت برخوردار از حمایت غرب، میلیون ها دالر را برای خرید جایداد ها در دبی و امریکا مصرف کرده اند.
این در حالی است که در حال حاضر میلیون ها نفر در داخل افغانستان با فقر و تنگدستی رو به رو استند.
