ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران خواستار پیگیری جدی حقآبۀ این کشور از آب دریای هلمند شده و براساس گزارش رسانه ها، او تاکید کرده که تهران از حقآبه دریای هلمند نخواهد گذشت.
علی اکبر محربیان وزیر نیروی ایران نیز گفته که برای گفتوگو با مقامات طالبان در مورد مشکلات موجود در این زمینۀ، بزودی به افغانستان سفر خواهد کرد.
محربیان اخیراً به خبرنگاران گفت، اینکه طالبان حقآبۀ ایران را از آب دریای هلمند میپذیرند گامی مثبت، اما کافی نیست: "در موضوع هیرمند هم خوب همچنان نگران هستیم، با هم هم گفتیم. طرف افغانستان در واقع در حرف با حق آبۀ ایران اظهار موافقت کرده اند. خوب این یک قدم مثبت اما به هیچ وجه برای ما کافی نیست. ما خواستار حق آبۀ قانونی خود براساس توافق ۱۳۵۱ هستیم. مذاکرات مفصل در سطوح مختلف انجام شده، اما ضرورت ایجاب میکند که این بار خودم وارد مذاکره شوم و بزودی سفری به افغانستان خواهیم داشت."
اما در حالیکه اکثر مناطق افغانستان به شمول حوزۀ دریای هلمند، درگیر خشکسالی شدید است، عملی کردن حق آبۀ ایران براساس توافق سال ۱۳۵۱ چگونه صورت می گیرد؟
نجیب آقا فهیم قبلاً استاد پوهنتون کابل و کارشناس مسایل آب در افغانستان با اشاره به این پرسش امروز به رادیو آزادی گفت: "معاهدۀ آب هلمند، یک معاهدۀ جامع است که میتواند به وضعیتهای مختلف پاسخگو باشد. به عنوان مثال ۲۶ متر مکعب حق آبه در وضعیت نورمال آبی پیشبینی شده، وضعیت نورمال آبی به وضعیتی گفته می شود که ظرفیت آب دهی سالانۀ دریای هلمند، حدود ۵ میلیارد و ۶۶۱ میلیون متر مکعب آب باشد. اگر خشکسالی پیش شده و از جریان آب دریای هلمند کاسته شود، حق آبه متناسب با میزان آب دریای هلمند کم میشود، یعنی در وضعیت پائینتر از وضعیت نورمال، حق آب نیز متناسب با کاهش میزان آب، کم میشود."
در این حال، یک عضو ارشد هیئت طالبان که اخیراً برای گفتوگو در مورد آب دریای هلمند به ایران رفته بود، به بی بی سی گفته که تهران برای دریافت آب بیشتر از حق خود، بر طالبان فشار میآورد، اما طالبان این فشارهای ایران را نپذیرفتهاند.
نگرانی ایران در حالی است که احمدالله وثیق معاون سخنگوی طالبان در توییتر خود نوشته که فاز دوم پروژۀ بند کجکی تکمیل و در ۲۷ جولای گشایش یافت.
با اعمار فاز دوم بند کجکی، ظرفیت تولید برق این بند ۱۰۰ میگاوات افزایش مییابد و برق مورد نیاز بسیاری از مناطق ولایات هلمند و کندهار را تأمین خواهد کرد.
اعمار فاز دوم بند کجکی در سال ۲۰۱۶ در زمان حکومت جمهوری مخلوع افغانستان آغاز شده بود.