شماری از استادان پوهنتون‌ها: به بهانه های مختلف از سوی حکومت طالبان برکنار شده ایم

پس از بازگشت دوباره طالبان به قدرت در افغانستان بیشتر استادان پوهنتون‌ها به خارج از کشور رفتند، هرچند وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان در این مورد ارقام دقیق را با ما شریک نکرد، اما شماری از استادان اخیراً کشور را ترک کرده اند. پیش تر از این رادیو آزادی در این باره گزارش مفصلی داشت.

شماری از استادان ادعا دارند که از سوی مقام‌های تحصیلات عالی طالبان اکنون به این بهانه که در کنار تدریس وظایف دیگر را هم با حکومت مخلوع اجرا کرده اند ساعت‌های درسی برای شان داده نمی‌شود، ادعایی که حکومت طالبان آنرا رد کرده است.

آنان می‌گویند با آن که علاقه دارند تدریس کنند، اما وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان برای شان گفته است که در مورد چگونگی کار آنان فیصله‌یی صورت خواهد گرفت.

اما این استادان می‌گویند که با گذشت ماه‌ها این وزارت کدام فیصله نکرده است و آنان را در بی‌سرنوشتی قرار داده است.

هجرت الله اختیار استاد فاکولتۀ حقوق پوهنتون ننگرهار یکی از این استادان است که در کنار وظیفه استادی در حکومت گذشته رئیس کمیسیون اصلاحات اداری در ولایت ننگرهار بود.

آقای اختیار می‌گوید که حکومت طالبان در سمستر درسی بهاری برایش ساعت درسی نداد و با آن که این مسئله را با مسئولان وزارت تحصیلات عالی شریک کرده است که علاقه‌مندی دارد آموزش را ادامه بدهد اما کسی به گفته خودش به حرفش گوش نکرده است.

او افزود: "زمانی که من پرسیدم، آن‌ها برایم گفتند که مقام‌ها گفته اند که فیصله تنها در مورد استاد اختیار نیست، بلکه در مورد چند استاد دیگر نیز چنین شده است که با حفظ کادر عملی در حکومت گذشته کار کرده است و ما به گونه احتیاط این فیصله را کردیم."

پس از آن که استاد هجرت اختیار در پوهنتون ننگرهار از تدریس منع شد او در پوهنتون میشگن امریکا در بخش تحقیق حقوق بین‌المللی و مقایسه‌یی فیلوشیپی را به‌دست آورد و اکنون در این بخش در امریکا پژوهش می‌کند.

اما این تنها مورد از پوهنتون ننگرهار نیست، بیشتر استادان پوهنتون کابل نیز به بیرون از کشور رفته اند که برخی‌شان از ادامه تدریس منع شده بودند.

شبنم صالحی استاد پوهنزی اداره و پالیسی عامه و کمیشنر پیشین کمیسیون حقوق بشر که اکنون در بیرون از کشور به‌سر می‌برد می‌گوید که بیرون شدن از افغانستان انتخابش نه، بلکه مجبوریتش بوده است.

او ادعا می‌کند که حکومت طالبان با پوهنتون‌ها برخورد غیرمسلکی می‌کند و تلاش می‌کند که فشارها را بر استادان به ویژه استادان زن بیشتر سازد تا وظیفه را رها کرده و به خانه بنشینند.

"استادان پوهنتون کابل برایم گفته اند که از سوی نگهبانان دروازه، دیگر مسئولان و حتی وزیر تحصیلات عالی توهین شده اند. وزیر تحصیلات عالی زمانی که در تالار پوهنزی ادبیات چینایی سخنرانی می‌کرد، استادان را مرتدین خواند، همراه با آن مکتوب‌های را نیز صادر کرد که به اساس آن استادان که در حکومت قبلی کار کرده اند باید جلو ترفیع‌شان گرفته شود و مشکلی برای شان ایجاد شود که وظیفه را رها کرده و یا هم منفک شوند."

خانم صالحی این ادعا را هم مطرح کرد که حکومت طالبان برخی افراد حکومت خود را که با شرایط کادری هم برابر نیستند، به عنوان استاد یا مسئولان علمی و اداری دیگر بخش‌ها گماشته اند. اما طالبان این ادعاها را رد می‌کنند.

از سویی‌هم شماری از دانشجویان نیز می‌گویند که با بیرون رفتن استادان از کشور و منع شدن برخی‌شان از تدریس روند درسی‌شان همانند سال‌های پیش نیست و حتی برخی مضامین استاد ندارد،

نجیب الله و نظیفه دو تن از این دانشجویان به رادیوآزادی در این مورد گفتند: "این یک مشکل بزرگ است که ما به پوهنتون می‌رویم ، سه یا چهار ساعت در روز درس نداریم و یک دو ساعت هم استاد نمی‌یاید، بخاطری که برای برخی مضامین ما استاد نداریم."

"دانشجویان و صنف بسیار زیاد اما استادان کم استند، این استاد اندک که باقی مانده نمی‌توانند که به تمام صنف‌ها رسیدگی کنند و به گونه منظم تدریس کنند که این کار سبب گدودی و بی‌نظمی در روند تحصیل ما شده است"

اما وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان این ادعاها را نمی‌پذیرد که گویا استادان از تدریس منع شده اند.

مولوی احمد تقی سخنگوی این وزارت به رادیوآزادی گفت که آنها به استادان اطمینان داده اند که به روند تدریس‌شان ادامه بدهند: "موضوع کمبود استادان و یا این که شماری از استادان خانه نشین شده و یا هم منفک شده اند هیچ حقیقت ندارد، پس از تحول ما با استادان رابطه برقرار کردیم و استادان که در خانه نشسته بودند، مایوس شده بودند برای شان روحیه و اطمینان دادیم که آن‌ها دوباره به وظایف‌شان برگشتند."

آقای تقی همچنان گفت که از آن عده استادان پوهنتون‌ها هم این درخواست را مطرح کرده اند که به بیرون از کشور رفته و یا برخی‌شان دوباره برگشته اند، اما وی در مورد رقم آن چیزی نگفت.

او همچنان تعهد کرده بود که در این مورد تحقیق می‌کند که چرا و به چه سطح استادان از تدریس منع شده اند اما پس از تقاضای مکرر رادیو آزادی در این مورد هم چیزی نگفت.

اما پیش از این در مکتوب نشر شده از سوی سرپرست وزارت تحصیلات عالی حکومت طالبان از نمایندگان پوهنتون‌ها خواسته شده بود که استادانی را شناسایی کنند که با حکومت مخلوع کار می‌کردند و جلو ترفیع‌شان را بگیرند.

حامد عبیدی سخنگوی پیشین وزارت تحصیلات عالی حکومت قبلی و استاد پوهنزی ژورنالیزم از حکومت طالبان می‌خواهد که با پوهنتون‌ها برخورد سیاسی نکند.

او می‌گوید که برای استادان که به بیرون از کشور رفته اند باید فضای اعتماد و احترام فراهم گردد که به افغانستان برگردند، نه این که استادان و دانشجویان فعلی را هم بی‌انگیزه و دلسرد کند: "با نهادهای تحصیلی نباید برخورد سیاسی شود، نهادهای تحصیلی مسئولیت آموزش نسل جوان یک کشور را به عهده دارد، هرگاه با این نهادها برخورد سیاسی می‌شود این با آینده کشور جفاست."

پس از حاکمیت دوباره حکومت طالبان در افغانستان روند آموزشی در کشور آسیب پذیر شده است، با آن که مکاتب به‌ روی دختران بالاتر از صنف ششم در شماری از ولایت‌ها بسته شده است، صنوف دختران و پسران در پوهنتون‌ها نیز جدا شده است.