هزینههای گزاف عروسی باعث مهاجرت غیرقانونی جوانان در غور شده است. برخی از جوانانی که بخاطر پیدا کردن طویانه به ایران رفته بودند با دست خالی و معتاد برگشته اند.
عیسی خان ۱۵ سال پیش در سن بیست و هشت سالگی به خاطر ازدواج با یک دختر شهری از یک روستای دور افتاده به شهر آمده بود.
عیسی حالا موهای سر و ریشش سفید شده و در یک غرفه کوچک در گوشۀ از شهر فیروز کوه٬مرکز ولایت غور٬ جراب میفروشد.
او به علت طویانه بلند و مصارف گزاف عروسی تاکنون به مقصد نرسیده است.
عیسی: سن من از جوانی گذشته و فعلاً هیچ دختری هم حاضر نیست که با من عروسی کند
عیسی از سرگذشتش به رادیو آزادی اینگونه حکایت کرد: "من به دلیل اینکه طویانه و مصارف عروسی بلند بود تا امروز نتوانستم که ازدواج کنم. حالی که سن من از جوانی گذشته و فعلاً هیچ دختری هم حاضر نیست که با من عروسی کند، حتی امروز هم من توانایی پرداخت مهریه را ندارم، فکر میکنم که تا آخر عمر مجرد میمانم و مجرد میمیرم."
در ولایت غور رسم و عنعنات مردم این گونه است که یک دختر در بدل طویانه بین پنج صدهزار تا یک میلیون افغانی به عقد نکاح پسر در آورده میشود.
طویانه گزاف باعث میشود که بسیاری از جوانان برای کار به ایران بروند. اما از آنجا هم دست پر بر نمیگردند.
کریم باشنده دیگر غور است. او به رادیو آزادی قصه خالد پسر کاکایش را حکایت کرد که به علت طویانه بیش از یک میلیون افغانی چند سال پیش به خاطر پیدا کردن کار به ایران رفته بود:
"به مدت دو سال از سرنوشت او خبری نشد. من خودم رفتم به ایران تا اینکه از سرنوشت و وضعیت او که گم شده بود، خبر بگیرم. بر اثر سعی و تلاش زیاد بعد از سه ماه او را یافتم که در یکی از مناطق ایران بنام درهٔ فرحزاد که بیشتر معتادین آنجا هستند، پیدا کردم. اما متأسفانه او دیگر توانایی کار و قابلیت تداوی را نداشت."
عبدالجبار حقبین یک تن از عالمان دین در ولایت غور در صحبت با رادیو آزادی گفت که بهترین ازدواج آن است که مصرفش کم باشد.
"حالا اگر مهریهها زیاد و گزاف باشد میبینیم که جوانان ما هم ازدواجشان به تأخیر میاُفتد و باعث میشود که آنها دست به فحشا و منکرات بزنند و همچنان خواهران ما هم که ازدواجشان به تأخیر بیاُفتد میبینیم که فحشا و منکرات و بدبختی زیاد می شود؛ حتیٰ باعث میشود که کسی خودکشی کند و حتیٰ باعث میشود که جوانان ما از یک کشور به دیگر کشور بروند."
عبدالحی تابش فعال مدنی غور به رادیو آزادی گفت که مهریه دختر در ولایت غور بسیار بلند است و شماری از جوانان بخاطر پیدا کردن مهریه به کشورهای خارج می روند: "خیلی آنها در مرزها جان میدهند و خیلیها هم بسیار به مشکلات دست و پنجه نرم میکنند تا اینکه طی چهار و یا پنج سال آنها بتوانند که حداقل مهریهای که حدود ۸ تا ۱۰ لک افغانی را بیاورند به دختر دار بدهند تا اینکه صاحب زن شوند."
اما مروه حیدری فعال حقوق زن در غور نظر متفاوتی دارد.
مروه: پدران بیشتر دختر خود را به عنوان یک سرمایه میدانند به همین دلیل یک هزینه بلند را به دختران خود تعیین میکنند که گویا دختران خود را بفروش می رسانند.
او می گوید کسانی که وضعیت اقتصادی خوب دارند به عروسی خود مصارف زیادی میکنند که این موضوع تبدیل به رقابت بین فامیل ها میشود.
او در ادامه گفت: "کسانی که از نگاه اقتصادی ضعیف هم باشند همان تقاضا هایی که فامیلهای ثروتمند دارند اینها نیز میداشته باشند. پدران بیشتر دختر خود را به عنوان یک سرمایه میدانند به همین دلیل یک هزینه بلند را به دختران خود تعیین میکنند که گویا دختران خود را بفروش می رسانند.»
باشندگان و فعالان جامعه مدنی غور به این باور اند که اگر جلو این مُعضل گرفته نشود در خانوادهها خشونتها افزایش مییابد و اکثر جوانان راه مهاجرت را در پیش خواهند گرفت.
اما مقامهای محلی طالبان در غور میگویند که برای طویانه نرخ تعیین کرده اند.
عبدالواحد حماس سخنگوی اداره محلی طالبان در غور است. او در این مورد به رادیو آزادی گفت: "علما، متنفذین و بزرگان اقوام طی یک جلسه به ۳۵۰۰۰۰ هزار افغانی به توافق رسیدند و اندازه جهیزیه و مصارف عروسی هم گفته شده که کاهش یابد و نظر خود را به والی ولایت هم شریک ساختند و والی هم توافق کرد."
اما برخیها مانند عیسی خان شک دارند که این توافق بتواند تمامی خانوادهها در ولایت غور را به کاهش پول عروسی ترغیب کند.