در ماه های اخیر به دنبال فرار هزاران فرد تحصیل کرده از هرات، کار و بار کتاب فروشان و انتشارات در این ولایت با رکود روبهرو شده است.
شماری از کتاب فروشان در هرات میگویند که بیشتر مشتریان آنان که استادان پوهنتون و محصلان بودند، به خارج از کشور رفته اند.
برخی از این کتاب فروشان تصمیم گرفته اند که کتاب فروشی ها و انتشارات خود را بفروشند و به شغل دیگر روی بیاورند.
این روزها هزاران جلد کتاب در دکانش خاک می خورد و کسی سراغ کتاب هایش را نمیگیرد.
محمد شفیع فاروقی ۴۵ ساله مسئول انتشارات و کتاب فروشی فاروقی در شهر هرات است.
او پس از سی سال فعالیت، تصمیم گرفته است که انتشارات و کتابفروشی اش را بفروشد.
او بیش از یک و نیم میلیون افغانی سرمایه گذاری کرده است؛ اما اکنون به خاطر نداشتن مشتری از چاپ و فروش کتاب دست میکشد.
فاروقی میگوید که به دنبال سقوط جمهوریت و بازگشت طالبان به قدرت در ماه اسد پارسال، بیش از نود درصد مشتریان خود را از دست داده است.
او به رادیو آزادی بیشتر گفت: "بیشتر مشتریان ما استادان و محصلان دانشگاه استند چون کتاب های ما دانشگاهی است. متاسفانه بیشتر استادان دانشگاه به علت های مختلف کشور را ترک کرده اند و محصلان هم انگیزه ای برای درس خواندن ندارند. به همین خاطر بیشتر مشتریان خود را ما از دست داده ایم."
در کنار انتشارات فاروقی، بسیاری از کتاب فروشی ها در شهر هرات به خاطر نبود مشتری، با رکورد روبهرو شده اند.
غلام دستگیر حقمل مسئول کتابفروشی ابدالی در شهر هرات یکی دیگر از آنها است.او به رادیو آزادی گفت که خرابتر شدن وضعیت اقتصادی مردم در چند ماه گذشته هم بر فروش کتاب تاثیر گذاشته: "تا پیش از سقوط حکومت پیشین فروشات ما خوب بود، چون کورسها و مکتبهای خصوصی فعال بودند. به همین خاطر کار و بار خوب بود و مشتریان زیادی داشتیم. اما اوضاع کنونی تاثیرات زیادی روی کار ما داشته و وضعیت اقتصادی مردم بسیار خراب شده است، مهاجرت هم شده و اکثر کورسهای آموزشی هم بسته شده اند و تاثیرات منفی روی فروشات ما داشته است."
برخیها علت دیگری را هم پیش میکشند.
سعید حقیقی یک تن از فعالان فرهنگی در هرات میگوید که در اوضاع کنونی دشمنی آشکار در برابر کتاب و دانش آغاز شده است تا به گفته او بنیادگرایی جای روشنگری را بگیرد: "تلاش هایی صورت میگیرد چه مرئی و چه نامرئی، چه پنهان و چه آشکار؛ یک سیاستی اعمال میشود که جامعه را از کتابخوانی باز میدارد. این جامعه میرود به سوی انحطاط، به سمت بنیاد گرایی و به سمت شستو شوی مغزی جوانان خود. بدیل دانش در جامعه ما لشکر استشهادی و انتحاری است."
بیش از ۱۲۰ کتاب فروشی و نزدیک به ۳۰ انتشارات در شهر هرات فعالیت میکنند.
این کتاب فروشی ها بیش از نود درصد کتاب های خود را از ایران وارد میکنند.
تنها ده درصد کتاب ها که بیشتر در بخش ادبیات است در انتشارات هرات چاپ و نشر میشود.
با فرار هزاران فرد تحصیل کرده از هرات و دلسردی جوانان به کتاب بخوانی، کار و بار این کتابفروشی ها و انتشارات را در لبه پرتگاه قرار داده است.
برخی از کتابفروشان در هرات میگویند که نگرانی های جدی وجود دارد که با ادامه این وضعیت، کتابفروشان زیادی همانند محمد شفیع فاروقی ناگزیر خواهند شد که دروازه کتابفروشی و انتشارات خود را ببندند.