با وجود مخالفت وزارت معارف با آغاز دوره‌های متوسطه و لیسه مکتب‌های دخترانه در افغانستان، مکتب‌های دخترانه در هرات و بادغیس در روز نخست سال جدید آموزشی به روی همه دختران باز شده اند.
مسئولان معارف هرات و بادغیس می‌گویند که هیچ محدودیتی فرا راه آموزش دختران در این ولایات وجود ندارد.
در همین حال دانش آموزان دختر خوشحال استند که پس از نزدیک به هشت ماه ناامیدی و خانه نشینی دوباره به مکتب‌های‌شان برگشته اند.
در مکتب دخترانه گوهرشاد بیگم در شهر هرات دختران در دو طرف یک صنف کلان روی چوکی‌ها نشسته و با لبخند با معلم‌شان صحبت می‌کنند.
پروانه صمدی شانزده ساله یکی از این دانش آموزان است که پس از هفت ماه به مکتب آمده و هم صنفی‌ها و معلمان خود را دیده است.
او می‌گوید که به خاطر مسدود ماندن مکتب شان، ماه‌ها خانه نشین و ناامید بود اما با باز شدن مکتب، یک بار دیگر امید در دل او زنده شده است.
من بسیار خوشحالم از اینکه توانستم دوباره درس‌های خود را آغاز کنم، دوباره می‌توانم به تحصیل خود ادامه بدهم و دوباره می‌توانم در کنار همصنفان و معلمان خود درس‌های خود را به پیش ببرم.
پوشش دانش آموزان دختر همانند گذشته است. به گفته این دختران پوشش آنان همیشه اسلامی بوده و قرار نیست هیچ تغییری به میان بیاید.
آژانس دولتی باختر روز چهارشنبه گزارش داده که دوره‌های متوسطه و لیسه مکتب‌های دخترانه تا امر ثانی مسدود خواهد بود اما رئیس معارف هرات می‌گوید که هیچ محدودیتی فرا راه آموزش دختران دانش آموز در این ولایت وجود ندارد.
به گفته شهاب الدین ثاقب رئیس معارف هرات، همه مکتب‌های دخترانه این ولایت باز است و روند تدریس در این مکتب‌ها نیز آغاز شده است.
هیچ مدرسه و هیچ مکتب را امارت اسلامی بند نکرده است. مکاتب بسته نیست، مکاتب کاملاً شروع است و تمام شاگردان می‌روند درس‌های خود را می‌خوانند."
در ولایت بادغیس در روز نخست سال نو آموزشی، دختران دوره متوسطه و لیسه مصروف درس خواندن استند.
قصیده پانزده ساله یکی از دانش آموزان این صنف است که با آمدن به مکتب در شهر قلعه نو مرکز ولایت بادغیس، خوشحال است. او می‌گوید، هشت ماه محرومیت از مکتب برای او یک کابوس بود و نباید یک بار دیگر تکرار شود.
از اینکه مکتب‌های ما شروع شده یک حس فوق العاد خوشی دارم که بعد از هفت ماه دوباره به مکتب می‌روم و مکتب‌ها شروع شده است.
در بادغیس نیز همانند هرات همه مکتب‌های دخترانه به روی دانش آموزان باز شده است.
محب الله احسان رئیس معارف بادغیس می‌گوید که هیچ محدودیتی در برابر آموزش دختران در این ولایت وجود ندارد. به گفته او، مکتب‌های دخترانه در روزهای آینده نیز باز خواهند بود: "امروز سوم حمل سال ۱۴۰۱ است و همه مکتب‌های ما چه مکتب‌های پسرانه و چه مکتب‌های دخترانه همه شروع شده."
بر بنیاد آمار ریاست معارف هرات بیش از ۸۰۰ هزار دانش آموز در این ولایت مصروف آموزش استند که نزدیک به پنجاه درصد آن دختران استند. اما این اداره در باره شاگردان جدید الشمول در سال نو آموزشی چیزی نمی‌گوید.
با بازگشت طالبان به قدرت، دوره‌های متوسطه و لیسه مکتب‌های دخترانه از سوی این گروه مسدود و هزاران دختر در بسیاری از ولایات افغانستان از رفتن به مکتب محروم شده اند.
