از سقوط کابل به دست طالبان بیش از شش ماه می‌گذرد، اما تا حال هیچ کشوری حکومت طالبان را به رسمیت نشناخته و به همین دلیل تقریباً بسیاری از نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در بیرون از این کشور خارج از کنترول طالبان است.
سفارت‌های افغانستان اکنون چگونه فعالیت می‌کنند؟
حکومت طالبان و دیپلومات‌های حکومت مخلوع افغانستان چی می‌گویند؟
طاهر قادری سفیر حکومت ساقط شدۀ افغانستان در پولند می‌گوید که اکنون از مردم افغانستان نمایندگی می‌کند.
آقای قادری به رادیو آزادی گفت که از ماه سپتمبر راننده ندارد و خودش رانندگی می‌کند، یعنی تقریباً همزمان با بازگشت طالبان به قدرت در سراسر افغانستان.
او همچنان گفت که به دلیل مشکلات مالی شمار کارمندان محلی سفارت کاهش یافته است.
آقای قادری می‌افزاید: "فقط چند نفر را که نیاز به عرضۀ خدمات قونسلی بود، نگهداشتیم. من به همکارانِ خود گفتم که بعد از این نیاز به راننده و آشپز ندارم و خودم می‌توانم که رانندگی کنم و به مجالس بروم و همین کار را کردم."
مثل آقای قادری بسیاری از دیپلوماتان حکومت مخلوع افغانستان نگران تأمین بودجۀ نمایندگی‌های سیاسی این کشور در خارج اند.
طاهر قادری گفت که بودجه برای پیشبرد و مدیریت نمایندگی‌ها خیلی مهم است: "در نمایندگی‌ها معمولاً اگر سه تا چهار دیپلومات باشند، در آن‌جا کارمندان محلی و تخنیکی است. به همین ترتیب هزینه برای حفظ و مراقبت ساختمان سفارت است. بیمۀ وسایط و بقیۀ وسایل و لوازم که مالکیت دولت افغانستان است و به همین قِسم بقیۀ موارد."
یک مقام وزارت خارجۀ حکومت ساقط شدۀ افغانستان به رادیو آزادی گفت که پیش از حاکم شدن طالبان بر این کشور، حدود ۴۰۰ دیپلومات در نمایندگی‌های سیاسی افغانستان در خارج کار می‌کردند.
این مقام که به علت حساسیت موضوع خواست نامش در گزارش ذکر نشود، افزود که افغانستان در مجموع حدود ۷۰ سفارت و قونسلگری در سطح جهان دارد.
بر اساس گزارش‌ها بسیاری از سفیران حکومت پیشین افغانستان نخواسته اند که فعالیت‌های دیپلوماتیک خود را تحت کنترول طالبان پیش ببرند.
با وصف تلاش های مکرر برای دانستن نکته نظر طالبان در این مورد، مسئولان وزارت خارجۀ حکومت طالبان پاسخ ندادند.
اما ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی طالبان به رادیو آزادی گفت که بسیاری از سفارت‌ها با حکومت طالبان در تماس اند.
آقای مجاهد می‌گوید: "ارقام مشخص نزدم نیست، ولی در عموم گفته می‌توانم که در کشور های زیاد سفارتخانه‌ها با ما در تماس اند و اکثر شان کار های قونسلی خود را به پیش می‌برند و ما تلاش می‌کنیم که هنوز هم هماهنگی بیشتر شود تا افغان‌هایی که در کشور های مختلف استند نیاز به اسناد و فعالیت‌های قونسلی دارند مشکل‌شان حل باشد."
آقای مجاهد نگفت که کدام سفارت‌های افغانستان و در کدام کشور ها تحت مدیریت حکومت طالبان اند.
اما گفته می‌شود که پاکستان یکی از معدود کشور هایی است که سفارت و قونسلگری‌های افغانستان در آن‌جا در کنترول طالبان اند.
طاهر خان خبرنگار آزاد در پاکستان که از موضوع آگاهی دارد در این باره به رادیو آزادی بیشتر گفت: "اکنون سفارت در اسلام‌آباد و قونسلگری‌های افغانستان در کراچی، کویته و پشاور همه در کنترول طالبان اند و تمام کار ها را پیش می‌برند. زمانی‌که طالبان به کابل بازگشتند، پیش از آن سفارت افغانستان در اسلام‌آباد بسته شده بود. سپس برخی از دیپلومات‌های حکومت پیشین خواستند که باز گردند، اما سفیر قبلی برنگشت، بعداً طالبان فردی را به نام شکیب احمد به اسلام‌آباد فرستادند و او اکنون بر سفارت کاملاً کنترول دارد."
در برخی از کشور ها سفیران حکومت مخلوع افغانستان وظایف‌شان را ترک کردهاند.
خان ولی بشرمل سفیر حکومت ساقط شدۀ افغانستان در ترکمنستان به تاریخ دهم فبروری از سمتش استعفا کرد.
او دلیل استعفایش را ذکر نکرده‌است.
پیش از آن، جاوید احمد قایم سفیر حکومت مخلوع افغانستان در چین در اواخر ماه اکتوبر از مقامش کناره‌گیری کرده بود.
آقای قایم در نامه‌ای نوشته بود که پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، دیپلومات‌های حکومت پیشین در چین خواهان ادامۀ کار نبوده و بسیاری‌شان مرخصی گرفته و آن کشور را ترک کردهاند.
او افزوده بود که دیپلوماتان و کارمندان سفارت از چند ماه معاش دریافت نکرده‌اند.
روزنامۀ نیویارک تایمز روز یکشنبه ۱۳ فبروری گزارش داد که ده‌ها دیپلومات افغان در سفارت افغانستان در واشنگتن و قونسلگری‌های این کشور در نیویارک و لاس آنجلس از ماه اکتوبر به این طرف تنخواه نگرفته اند.
حساب‌های بانکی سفارت و قونسلگری‌های افغانستان در امریکا منجمد شده‌اند تا طالبان به این حساب‌ها دسترسی پیدا نکنند.
عبدالهادی نجرابی معاون سفارت حکومت مخلوع افغانستان در واشنگتن به نیویارک تایمز گفته است که حدود ۵۵ دیپلومات افغان و خانواده‌هایشان برای اقامت امریکا درخواست داده‌اند.
نیویارک تایمز به نقل از دو دیپلومات پیشین افغان نوشته است که در فرانسه دیپلومات‌های سفارت افغانستان برای این‌که بارِ پرداخت کرایۀ خانه از شانه‌های شان دُور شود به ساختمان سفارت نقل مکان کردهاند.
در این حال یکی از سؤال‌ها این است که با حاکم شدن دوبارۀ طالبان بر افغانستان، فعالیت سفارت‌های این کشور چقدر تغییر کرده‌است؟
طاهر قادری سفیر حکومت مخلوع افغانستان در پولند این‌گونه پاسخ می‌دهد: "چون حکومت طالبان توسط دنیا به رسمیت شناخته نشده است، بناً نمایندگی سیاسی افغانستان تعاملی با طالبان ندارد و بیشتر فعالیت‌های که ما روزمره انجام می‌دهیم با گذشته زیاد فرق نمی‌کند البته فقط با همین تفاوت که قبلاً بین کابل و نمایندگی‌ها یک رابطۀ مستقیم بود، هدایت می‌آمد و مکاتب فرستاده می‌شد."
او افزود که سفارت افغانستان در پولند خدمات قونسلی را عرضه می‌کند، اما مثل بسیاری از سفارتخانه‌های دیگر این کشور، پاسپورت صادر نمی‌کند.
آن‌سو بر سر کرسی نمایندگی دایمی افغانستان در سازمان ملل متحد جنجال وجود دارد.
حکومت طالبان به تازگی بار دیگر خواست که این کرسی به طالبان سپرده شود.
سهیل شاهین که به‌عنوان نمایندۀ حکومت طالبان به این سازمان معرفی شده است به رادیو آزادی گفت که کرسی افغانستان در ملل متحد حق طالبان است.
سازمان ملل متحد به تقاضای تازۀ حکومت طالبان هنوز پاسخ نداده، اما درخواست قبلی طالبان را رد کرده بود.
در ماه نوامبر پس از آن‌که غلام محمد اسحاق‌زی از مقامش به‌عنوان نمایندۀ دایمی حکومت مخلوع افغانستان در سازمان ملل متحد استعفا کرد، نصیر احمد فایق مستشار نمایندگی دایمی افغانستان در نیویارک کارش را به‌حیث سرپرست نمایندگی آغاز کرد.
محمد حنیف اتمر وزیر خارجۀ حکومت به رهبری محمد اشرف غنی رئیس جمهور مخلوع افغانستان به تاریخ ۴ فبروری در نامه‌ای از انتونیو گوترش سرمنشی سازمان ملل متحد خواست که به‌جای آقای فایق، محمد ولی نعیمی را به‌عنوان نمایندۀ دایمی افغانستان در این سازمان بپذیرد.
اما آقای فایق روز سه شنبه ۱۵ فبروری در تویتر نوشت که نامۀ ارسالی آقای اتمر مورد پذیرش مقامات سازمان ملل متحد قرار نگرفته است.
وی پیش از این شماری از مقام‌های حکومت ساقط شده را به توطئه علیه خودش متهم کرد و گفت که آن‌ها تلاش می‌کنند تا صدای عدالت‌خواهی او را خاموش سازند.
ستار فروغ
