با بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، شماری از کارمندان ادارههای خدمات ملکی در فراه وظایفشان را از دست دادهاند.
آنان میگویند که در نظام جمهوری اسلامی افغانستان از طریق رقابت آزاد به کار گماشته شده بودند.
اما حال در چه وضعی به سر میبرند؟
رابعه احمدی یکی از کارمندان زن در مقام ولایت فراه چند ماه میشود که کارش را از دست دادهاست. او ۱۰ سال تمام کار کرده بود.
اما اکنون سرپرست ادارهاش که از افراد حکومت طالبان است به دلیل آنکه گفته فعلاً محیط برای کار زنان مساعد نیست، او را برطرف کردهاست.
رابعه اکنون با ۶ عضو خانوادهاش در ناحیۀ سوم شهر فراه در خانه کرایی شب و روزش را به سختی سپری میکند.
او به رادیو آزادی گفت که از تقریباً پنج ماه که طالبان به قدرت بازگشته اند، معاش هم دریافت نکردهاست.
شوهر رابعه هم که در شاروالی فراه صفاکار بود، منفک شدهاست.
رابعه میگوید: "ما که کارمند بودیم همین معاش ما بود. ما مأمور دولت هستیم برای ما فرق نمیکند که هر رژیم بیاید، اما نمیشود که ما را منفک کند. ما رعیت هستیم، ما مردم عام هستیم، به ما کار بدهند برای ما وظیفه بدهند، ما چه کنیم. ما نانآور خانواده خود استیم. تمام ما به همین معاش ناچیز وابسته بودیم، چهار، پنج ماه است که معاش نگرفته ایم. قیمتی است، زمستان است، هیچ نوع کمک و امتیازی دیگری هم نداریم که حداقل شکم اولاد خود را سیر کنیم."
رابعه میگوید که در نظام جمهوری افغانستان که در پانزدهم اگست سقوط کرد، از راه رقابت آزاد به کار گماشته شده بود.
مثل او برخی دیگر هم بیکار و بیسرنوشت شدهاند.
نقیبالله معتمد در ریاست امور زنان فراه صفاکار بود، اما اکنون اداره محلی امر به معروف و نهی از منکر طالبان جایگزین ریاست امور زنان شدهاست.
نقیبالله به رادیو آزادی گفت که چند ماه میشود که طالبان معاشش را نداده اند: "خودم چندین بار زمانیکه جهت اجرای معاشات به مستوفیت فراه رفتم، به من گفتند که ادارۀ شما لغو شده. امر بالمعروف شده. گفتند که به شما معاش داده نمیشود. خودم نانآور خانوادۀ پنج نفری هستم. وقتی برای ما معاش و حقوق ندهند، چی کار کنیم."
فرید احمدی یکی دیگر از کارمندان خدمات ملکی در فراه از مشکل مشابهی قصه میکند: "بعد از آنکه حکومت سقوط کرد، رئیس ادارۀ ما که از خود امارت اسلامی است، چندین تن ما را منفک کرد و مرا هم منفک کرد."
احمدی گفت که با مشکل اقتصادی دست و پنجه نرم میکند: "من چندین سال تحصیل و کار کردم، اما همه زحمات ما به هدر رفت. فعلاً بیکار شده ام، نه معاش است نه وظیفه. قبلاً مسئولیت خانوادۀ پنج نفری به دوشم بود و از همین معاش نیازهای خانوادهام را برآورده میکردم، اما اکنون با مشکلات اقتصادی روبهرو هستیم."
مسئولان ریاست کار و امور اجتماعی فراه میگویند که پس از سقوط نظام جمهوری، کارمندان در بسیاری از ادارههای ملکی در فراه سر وظایفشان حاضر نمیشدند، از این لحاظ منفک شدهاند.
اما عارف ایوبی سرپرست رئیس کار و امور اجتماعی فراه به رادیو آزادی پذیرفت که در مورد برخی از کارمندان ممکن است که برخورد سلیقهای شده باشد.
آقای ایوبی میافزاید: "بعضی ریاستها از سوی امارت خلاف پالیسی و قانون خدمات ملکی عمل میکنند، اما در بیشتر موارد کارمندان خود شان به وظایفشان حاضر نمیشوند، در برخی ریاستها کارمندان منفک شده یا بعضی رئیس صاحبان برخورد سلیقهای کرده باشند، کارمندان را منفک کرده باشند، اما این کار خلاف پالیسی است."
آمار دقیقی از شمار کارمندان منفک شده از ادارههای خدمات ملکی در فراه در دسترس نیست.
مقامهای پیشین در نظام ساقط شدۀ جمهوری میگویند که نزدیک به ۵۰۰ هزار تن از طریق پروسۀ رقابت آزاد ریاست عمومی اصلاحات اداری و خدمات ملکی در بستهای مختلف در سراسر افغانستان به کار گماشته شده بودند.
مقامهای محلی طالبان گفته اند که به کارمندان منفک شده معاش پرداخت نمیشود.
طالبان قبلاً گفته بودند که معاش سه ماهۀ کارمندان حکومتی را همزمان میپردازند، اما برخی از کارمندان برحال شکایت دارند که این اقدام هنوز عملی نشدهاست.
حال کارمندان منفک شده در فراه مثل رابعه نمیدانند که چه کنند. رابعه میگوید که در وضعی نامشخصی به سر میبرد.
این در حالیست که در آغاز زمستان نگرانی در مورد احتمال از دست رفتن جان مردم عادی در حال افزایش است.
سازمان ملل متحد هشدار دادهاست که بیش از ۲۰ میلیون انسان در افغانستان به خطر گرسنگی شدید روبهرو هستند.