پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان شماری از زنان تجارتپیشه نگران سقوط کاروبارشان هستند. این زنان که دربخشهای مختلف تولیدی سرمایه گذاری کرده اند، میگویند که اکنون کارخانههای تولیدی شان را مسدود کرده اند.
فرشته موحد یکی از دهها زن تجارتپیشه در کابل است که میگوید در بخش لوژستیک، هنرنقاشی و تولید لباس بنام «مهرنسا» سرمایه گذاری کرده و مدت ده سال با استخدام زنان در این بخش ها فعالیت میکرد.
بانو موحد به رادیو آزادی گفت که ماهانه تا دو صد هزار افغانی در آمد داشت و از هر دکانی که در بخش فروش لباس برای زنان ایجاد کرده بود، ماهانه تا ۱۵هزارافغانی درآمد داشت.
اما او میگوید، پس از حاکمیت طالبان بر افغانستان، به دلیل نگرانی از تهدیدات احتمالی فعالیت هایش را متوقف کرده است.
بانو موحد میافزاید: "بعد از اینکه جمهوریت سقوط کرد و حکومت طالبان آمد تمام کارهای خود را مسدود کرده وکارمندان خود را جواب دادم فعلاً در خانه استم ما نتوانستیم کار کنیم منتظراستم که وضعیت به کدام حالت میرسد تا دوباره به کارخود شروع کنیم."
او میگوید که طالبان تا به حال در بارۀ ادامه یا توقف کارش چیزی نگفته اند، اما تأکید میکند که اگر بداند طالبان اجازۀ کار را برایش میدهند، حاضر است فعالیتهای تجاریاش را از سر گیرد.
در همین حال شبکۀ زنان افغان برای توسعۀ تجارت میگوید که پس از فروپاشی حکومت قبلی و روی کار آمدن حکومت طالبان، تجارت زنان آسیبپذیر شده است.
ممتاز یوسفزی، رئیس این شبکه به رادیو آزادی گفت که مشکلات زنان تجارتپیشه بیشتر شده است.
خانم یوسفزی می گوید: "تقریباً از ۴ ماه به این طرف تمام متشبثین زن که کار میکردند و بزنسهای کوچک را ایجاد کرده بودند فعالیتشان متوقف شده و ضربۀ اقتصادی را برای آنها وارد کرده است مشکلات اینست که تولیدات شان متوقف شده است تبعیضات جنسیتی است برای خانمها اجازۀ کاروبار و تحصیل داده نشده است."
وی میگوید که زنان متشبث در بخشهای زراعتی، تولیدی، سوزن دوزی، تولید عسل و مربا، زعفران و فارمداری در ۲۴ ولایت کار کرده و تولیداتشان را به بیرون از کشور صادر میکردند.
بانو یوسفزی گفت که هنوز هم برخی زنان در ولایات فعالیت دارند، اما این زنان با کمبود مواد خام و نبود مارکیت روبهرو هستند که باید به این مشکل زنان رسیدگی شود.
از سوی دیگر ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان به رادیوآزادی گفت که هیچ ممانعتی در برابر کار و فعالیت تجارتی زنان از سوی آنان وجود ندارد.
آقای مجاهد می گوید: "خانمها میتوانند کارهایشان را به پیش ببرند، قبلاً صنایع دستی داشتند تجارتهای کوچک داشتند در یک نمایشگاه ما هم با آنها حضور داشتیم که تولیدات خود را به نمایش گذاشتند. آنها میتوانند با رعایت کردن اصول اسلامی کارهایشان را ادامه بدهند هیچ مشکلی وجود ندارد و وزارت تجارت هم با آنها همکار است."
این درحالیست که پس از حاکمیت طالبان در افغانستان تا هنوز برای زنان ودختران به استثنای چند بخش محدود اجازه آموزش و کار در ادارههای دولتی داده نشده است.
زنان افغانستان در بیست سال گذشته دوشادوش مردان سهم فعال گرفته و فعالیتهایشان را در بخشهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی گسترش دادند.
در این مدت زنان در بخشهای مختلف به ویژه در بخش تجارت رشد زیاد کرده و حتی تولیداتشان را درنمایشگاههای ملی و بینالمللی به نمایش گذاشتند.
این زنان با سرمایهگذاریهای کوچک و بزرگشان در مرکز و ولایات شماری از زنان بیبضاعت و بیسرپرست را به کار گماشتند تا آنان از این طریق امرار معاش کرده و زندگیشان را به پیش ببرند.
حکومت پیشین هم برای شماری از زنان بیوه و بیبضاعت زمینه کاروبار تجارت را فراهم کرده و در بخش زراعت برایشان فارمهای دامداری و زراعتی ایجاد کرده بود.
اکنون زنان تجارت پیشه خواستهای مشابهی را از حکومت طالبان دارند.