کارگاه کاشی سازی سنتی هرات با هشتصد سال قدمت متحول میشود. گروهی از خوشنویسان مطرح و سازندگان کاشی در این کارگاه گماشته خواهند شد. مسئولان فرهنگی هرات امیدوار اند که هم کیفیت و هم تولیدات کاشی سنتی برای بازسازی بناهای تاریخی بلند برود.
با چکشزدن دقیق بر کاشی سنتی، طرحهای کوچک برای ترمیم بناهای تاریخی هرات تولید میشود.
قرار است که بهزودی عبدالجلیل توانا، با ۴۰ سال تجربه در بخش خوشنویسی به کارگاه کاشی سنتی هرات گماشته شود.
او قادر به نوشتن چندین نوع خط اسلامی با قلم نی است و می گوید که از این مهارت برای نقش بستن روی کاشیهای سنتی هرات استفاده خواهد کرد.
آقای توانا میگوید: "تصمیم ما همین است که برویم به مسجد جامع هرات و کارهایی که در بخش کاشی و هنری داریم و کمبودها را در بخش کتیبۀ نویسی، ساخت لعاب کاشی و در بخش ساخت کاشی رفع کنیم. یک تیم قوی تشکیل دهیم که هنر کاشی سازی سنتی هرات را در سطح جهان بیشتر معرفی کنیم."
بر اساس روایت مسئولان فرهنگی هرات، ساخت کاشی به روش سنتی در حدود ۸ قرن قدمت دارد و در کارگاه کاشی هرات، تمام مراحل ساخت با دست انجام میشود.
علی محمد صبوری، ۵۲ سال دارد و بیش از یک دهه از عمرش را صرف کار در کارگاه کاشی سازی سنتی هرات کرده.
هر چند علی محمد ماهوار کمتر از شش هزار افغانی حقوق میگیرد، اما هدف از کارکردن رشد هنر کاشی سازی هرات است.
او از هنرمندان دیگر هرات نیز میخواهد که برای رشد بیشتر کاشی سنتی هرات با آنان یکجا شوند.
او میگوید: "تقاضای من از تمام هنرمندان این هست که دیگران مثل من منافع مادی خود را مد نظر نگیرند و به کار کاشی سازی کوشش بیشتر بکنند و همین کار کاشی سازی تا رشد بیشتری بکنند."
کاشی سنتی از خاک رس و با رنگهای زرد، سفید، فیروزهای و لاجوردی تولید میشود و به شکل طبیعی از سرب، قلعی، مس، سنگ، آهن و شیشه رنگ بندی میشود.
زلمی صفا، مدیر حفظ آبدههای تاریخی هرات میگوید که با استخدام نخبگان هنر و فرهنگ، آینده کاشی سنتی هرات روشن تر خواهد شد.
آقای صفا می گوید: "بر علاوه که ما یک تیم تخنیکی در اداره حفظ ترمیم آبدههای تاریخی داشتیم و حالا ما به فکر این هستم که یک تیم هنری هم داشته باشیم. کسانی را میخواهیم که دوباره در کارگاه کاشیسازی سنتی استخدام کنیم که از نخبگان هنر و فرهنگ هرات باشند. من به شما وعده میدهم که کارگاه کاشی سازی سنتی از سابق درخشنده تر خواهد شد."
مسئولان درآمریت حفظ آبدههای تاریخی هرات میگویند که افغانستان تنها کارگاه کاشی سازی سنتی در سطح منطقه دارد.
مسئولان فرهنگی هرات میگویند که بلند رفتن کیفیت کار و حجم تولید کاشی به سبک دوره تیموریان هرات در دستور کارشان قرار دارد.
بخش زیادی از بناهای تاریخی هرات در دوره امپراتوری تیموریان در قرنهای هشتم و نهم هجری قمری بنا شده و در این دوره هنرهای میناتوری و کاشیسازی رشد چشمگیری یافته بود.