اداره مرکزی استخبارات امریکا (سی‌آی‌ای)، دفنس انتلیجینس یا اسختبارات نظامی، همچنان ریاست استخبارات ملی و استخبارات وزارت خارجی امریکا آنچه را در مورد آینده حکومت افغانستان پیشبینی کرده بودند، خلاف آن چیزی بود که واقع شد.
در گزارشهای مفصل ادارات استخباراتی امریکا در مورد خروج قوای این کشور از افغانستان سقوط سریع کابل بدست طالبان پیشبینی نشده بود.
وال ستریت ژورنال می نویسد مواد در حدود ۲۴ گزارشی چهار اداره کلیدی استخباراتی امریکا را بدست آورده است که در اکثریت آنها گفته می شود که طالبان کابل را خواهند گرفت، اما نه در نیمه ماه اگست، در حالی که قوای نظامی امریکا در آنجا حضور داشتند.
وال ستریت ژورنال بطور مثال یاد آور شده است که یک ماه بعد از آنکه جو بایدن رئیس جمهور امریکا برنامه خروج قوا از افغانستان را اعلان کرد سی‌آی‌ای گزارشی را نشر نمود که به اساس آن گفته میشود حکومت محمد اشرف غنی رئیس جمهور برکنار شده افغانستان تا اخیر سال سقوط خواهد کرد.
به نوشته روزنامه در تمام پیشبینی ها در رابطه با سقوط حکومت اشرف غنی گفته شده بود که حکومت وی بعد از خروج قوای امریکا از افغانستان سقوط خواهد کرد.
اداره دیگر استخباراتی امریکا دفینس انتلیجینس که مربوط وزارت دفاع امریکا می باشد خوشبین تر از سی‌آی‌ای بود این اداره در ماه جون نوشته بود که طالبان ۱۲ ماه بعد از خروج قوای امریکا تلاشها را برای تصرف کابل آغاز خواهند کرد.
همین اداره یک ماه قبل از آن گفته بود که قوای امنیتی افغان کابل را در تصرف خواهند داشت و طالبان به پیشرفت در دیگر نقاط افغانستان تمرکز خواهند کرد.
وال ستریت ژورنال و همچنان مجله فوربس می نویسند که در مورد این گزارشها خواهان توضیحات از ادارات استخباراتی شده اند، ولی این ادارات به تبصره حاضر نشده اند.
این گزارش در یک زمانی نشر میشود که زلمی خلیلزاد نماینده خاص سابق امریکا برای صلح افغانستان روز چهار شنبه در یک بحث آنلاین رئیس جمهور و دیگر رهبران سیاسی افغانستان را بخاطر سقوط کابل ملامت کرد.
به گفته آقای خلیلزاد اشتباه بزرگ محاسباتی رئیس جمهور غنی این بود که باور نمی کرد امریکا از چنین یک منطقه بیرون شود که به گفته او در آنجا نظامیان و کارمندان استخباراتی امریکا به کشورهای ستراتیژیک و مهم مانند چین، روسیه، ایران و پاکستان نزدیک می باشند.
خلیلزاد در این بحث گفت، کوشش کرد رئیس جمهور اشرف غنی را قانع بسازد که رئیس جمهور دونالد ترمپ بسیار جدی است، اما رئیس جمهور غنی در پاسخ گفته است که ادارات استخباراتی و اردوی امریکا به او چیزی دیگری می گویند.
این بیانات آقای خلیلزاد با واکنش شدید امرالله صالح سابق معاون اول ریاست جمهوری افغانستان مواجه شده است. صالح در تویتر خود نوشته است خلیلزاد میخواهد مسئولیت شکست را بدوش دیگران بی اندازد و با این کار بر زخمهای افغانها نمک پاشی می کند.
اما به نوشته روزنامه وال ستریت ژورنال معلومات نو بدست آمده از ادارات استخباراتی امریکا نشان میدهد که آنها برای تصرف نا گهانی کابل از سوی طالبان آماده گی نداشتند.
در گزارش آمده است که بعد از سقوط کابل جنرالان قوای نظامی امریکا و وزیر دفاع این کشور لوئید آستن از رئیس جمهور بایدن خواستند که در مورد تصمیم خروج تمام قوای امریکائی از افغانستان تجدید نظر کند. به نوشته روزنامه به آقای بایدن هشدار داده شده بود که با خروج تمام قوای امریکا از افغانستان کدام ضمانتی برای ثبات در این کشور وجود ندارد و بعضی از مشاوران وی همچنان او را تشویق میکردند که به حضور نظامی دوام دهد، اما رئیس جمهور بایدن این خواسته ها را رد کرد.