گروهی از هنرمندان تئاتر هرات به تولید محتوا روی یوتیوب رو آورده‌اند

با تسلط طالبان در هرات و وضع محدودیت بر فعالیت‎‌های هنری، گروهی از هنرمندان تئاتر به تولید محتوا روی یوتیوب روی آورده‌اند.

آنان این فعالیت شان را نوعی مبارزه برای دوام فعالیت‌های هنری‌شان در حاکمیت طالبان می‌دانند.

فریدون فکوری، مدیر تئاتر هرات، بازگشت طالبان به قدرت را پایان روزهای خوش نمایش‌های طنزی در رسانه‌ها و هم چنین مکان‌های عمومی می‌داند و به همین دلیل به فعالیت روی یوتیوب روی آورده‌است.

او به رادیو آزادی گفت که حقیقت‌های جامعه را با زبان طنز بازتاب می‌دهند: "غالغالک اصطلاحی هرات است و ما از طریق یوتیوب خواستیم که واقعیت‌ها را انعکاس بدهیم. به شما معلوم است که با آمدن طالبان از یک طرف برخی از رسانه‌ها از فعالیت بازمانده‌اند و مردم بیشتر به دنبال کردن یوتیوب روی آورده‌اند و می‌خواهند که برنامه‌های طنزی در یوتیوب را ببینند. چقدر خوب است که هنرمندان با سابقه هرات صاحب چینل یوتیوب به نام «غالغالک» شده‌اند."

فقر فزاینده همواره بازیگران و پیشکسوتان تئاتر هرات را زجر داده و حالا که معاش سه ماهه بازیگران تئاتر پرداخت نشده، صحنه بیشتر از هر زمانی برای این هنرمندان تنگ شده است.

یعقوب امینی، بازیگر تئاتر به درآمد از یوتیوب امید بسته: "کار ما در یوتیوب ادامه دارد و ما هنرمندان تئاتر دیگر وظیفه نداریم. خود من سی سال می‌شود که در تئاتر کار می‌کنم و در این مدت ماهوار شش هزار افغانی معاش گرفتم. شما حساب کنید که به همین شش هزار افغانی چگونه مصارف خانواده را تامین کنم. جوانی خود را صرف هنر کردم، اگر حالا طالبان اجازه کار ندهند چه کار کنم؟ بروم به یک دوکان شاگرد بشوم؟ حالا به سر پیری بروم کار کنم. من مجبور هستم که کار خود را ادامه بدهم."

صفحه یوتیوب "طنز غالغالک" به یک هزار سبسکرایب و چهار هزار ساعت بازدید طی دو ماه رسیده و از یک ماه به این‌سو، یوتیوب در ازای تماشای ویدیو، به حساب بانکی‌ مربوط این صفحه طنزی پول واریز می‌‌کند. اما مالکان این صفحه از جزئیات در مورد درآمد آن اطلاعات نمی‌دهند."

بازگشت طالبان به قدرت، حضور زنان از صحنه‌های تئاتر و طنز در هرات را نیز حذف کرده است.

یکی از بازیگران تئاتر در هرات که از ترس طالبان نمی‌خواهد که هویتش فاش شود، به رادیو آزادی گفت که مسئولان فرهنگی طالبان به آنان اجازه فعالیت نداده اند.

اما اکنون او در چینل‌های یوتیوب کار می‌کند، پنهانی و به دور از چشم طالبان: " ما می‌خواهیم که همین خوشی را با تو بکنیم. ما دختر تو را می‌شناسیم و برادر من هم تحصیل خود را تمام کرده است."

"خدا شما را خیر بدهد که به خانه ما آمدید و ما به خدمت شما هستیم."

هنرمندان تئاتر به شمول غلام سخی غلامی با بیش از دو دهه سابقه، استفاده از یوتیوب را گزینۀ برای فرار از محدودیت‌های طالبان و هم چنین ترویج طنز با لهجه هراتی می‌دانند: "با آمدن طالبان بر فعالیت هنرمندان محدودیت وضع شده و اگر همین محدودیت‌ها ادامه داشته باشید، ما از طریق یوتیوب می‌توانیم که همین محدودیت‌ها را دور بزنیم. حتی می‌توانیم که از خانم‌ها در نمایشات استفاده کنیم. کار با یوتیوب منبع درآمد خوبی برای هنرمندان زن و مرد تئاتر است."

نعیم‌الحق حقانی، مسئول فرهنگی طالبان در هرات به رادیو آزادی گفت که آنان موافق اجرای تئاتر اسلامی هستند. اما وی معیاری برای دوام فعالیت هنرمندان تئاتر را مشخص نمی‌کند. "ما تئاتر اسلامی را در حوزه فرهنگی خود در سطح محلی و مرکزی خواهیم داشت و ان‌شاءالله تئاتر رونق داده می‌شود و مواد خام تهیه می‌شود. امارت اسلامی افغانستان برنامه‌های خوبی برای تئاتر اسلامی دارد."

هنر تئاتر در هرات نزدیک به یک قرن قدمت دارد.

در حالی هنرمندان تئاتر به تولید ویدیو در یوتیوب روی آورده‌اند که با تسلط طالبان بر هرات، حتی آنان یک اجرای تئاتر هم در مکان‌های عمومی نداشته‌اند.

این هنرمندان هراس دارند که به احتمال زیاد طالبان اجازه حضور زنان و هم چنین اجراهای انتقادی را نمی‌دهند و تنها گزینه برای دوام فعالیت شان متمرکز شدن روی یوتیوب است.