با گذشت یک ماه از تسلط طالبان بر افغانستان، ادارههای دولتی به گونه منظم فعال نشده و دسترسی مردم به خدمات عامه محدود است.
شهروندان افغانستان از گروه طالبان میخواهند که در هر چه سریعتر در بخش فعالسازی ادارههای دولتی اقدام کنند، تا به مشکلاتشان رسیدگی شود.
اما برخی از کارمندان دولتی میگویند که در کنار مشخص نشدن طرزالعمل کاری، حقوق و امتیازهای کارمندان دولتی نیز در هاله از ابهام قرار دارد.
وحید خطیبی مانند هزاران تن دیگر برای دریافت پاسپورت سرگردان است. قرار بود که در اوایل ماه جاری پاسپورت خودش و همسرش را از ریاست عمومی پاسپورت بگیرند، اما سقوط حکومت افغانستان به دست طالبان، فعالیت این ریاست را متوقف کرده است.
او از طالبان یک خواست دارد: از سرگیری فعالیت ادارههای دولتی به ویژه پاسپورت، تا مردم از سر درگمی نجات پیدا کنند.
خطیبی گفت: "متاسفانه بسته بودن ریاست پاسپورت تبدیل شده به یکی از چالشهای اصلی برای شهروندان. پاسپورت خود را بیش از دو ماه پیش برای تمدیدی تحویل داده بودیم به ریاست پاسپورت، از یک ماه بدین سو قرار بود تحویل بگیریم اما هیچ کس در این اداره برای خدمات رسانی و پاسخدهی نیست."
یک ماه از سقوط کابل به دست طالبان میگذرد، اما به روایت شهروندان افغان، بسیاری از ادارههای دولتی به فعالیت عادی و منظمشان را آغاز نکردهاند.
منصور شریفی، دانشجوی سال سوم فاکولته حقوق و علوم سیاسی پوهنتون دولتی کابل است. سقوط حکومت بر درسهای این پوهنتون نیز تأثیر منفی گذاشته و آنان رخصت هستند.
او از طالبان میخواهد که فعالیت پوهنتونهای دولتی را آغاز کنند: "تمام نهادهای دولتی باید فعالیت خود را آغاز کنند، باید سرمایه معنوی و بزرگترین سرمایه یک دولت که ملتش است، بخصوص کسانی که رویشان سرمایه گذاری شده و میتوانند نقش تاثیرگذاری داشته باشند در اقتصاد زراعت و دیگر بخشها به کار گماشته شوند."
هم چنین برخی از کارمندان ادارههای دولتی دلگرمی برای رفتن به سرکارشان ندارند. این کارمندان میگویند که نبود طرزالعمل کاری و مشخص نبودن حقوق ماهوار شان، باعث شده که علاقهمندی برای از سرگیری کارشان نداشته باشند.
هم چنین زنان غایبان اصلی نیروی کار در ادارههای دولتی زیر پرچم طالبان هستند.
شایسته یکی از هزاران کارمندان دولتی در کابل است که طالبان به وی اجازه کار ندادهاند. او حالا بیکار و خانهنشین و منتظر دستور طالبان برای برگشت به سر کار است.
شایسته میگوید: "تمام ادارات دولتی بند است. کارمندان دولتی به وظیفههای خود نمیروند. همه میترسند. شمار زیادی کشور را ترک کردند، کسانی هم که ماندند، در خانههای خود استند، بخصوص زنان. با این که طالبان گفتند عفو عمومی اعلام کردهاند٬ اما ما کدام عفوی ندیدیم، به تعداد زیادی مشکل ایجاد کردند برای زنان بیشتر، ما زنان که همه در خانهها هستیم، معاش ما هم معلوم نیست، هیچ چیز معلوم نیست، نه دولت و نه دولتداری."
گروه طالبان به زنان شاغل گفتهاند که باید منتظر دستور رهبریشان در مورد چگونگی طرزالعمل کاری زنان باشند.
هم چنین سرنوشت پرداخت معاش برای دهها هزار معلول و خانواده قربانیان جنگی در حکومت طالبان در هاله از ابهام قرار دارد.
بشیر دیره، سخنگوی پیشین وزارت شهدا و معلولان افغانستان میگوید که در کابینه طالبان، وزارتی تحت نام شهدا و معلولین وجود ندارد.
دیره گفت: "کابینه امارت اسلامی که اعلام شده وزارت شهدا و معلولین مشخص نشده که هست یا مانند سالهای ۷۵ تا ۸۰ تحت یک کمیسیون کار خواهد کرد، ما تقاضا داریم از امارت اسلامی که این وزارت سر کار خود باشد."
خواستیم تا دیدگاه طالبان در مورد محدودیت در فعالیت وزارتخانهها و ادارههای دولتی را داشته باشیم، اما هیچ یک از سخنگویان این گروه از جمله ذبیحالله مجاهد، بلال کریمی، انعامالله سمنگانی و احمدالله وثیق به تماس و پیامهای ما پاسخ ندادند.
اما حدود یک ماه پیش ذبیحالله مجاهد سخنگوی این گروه در کنفرانس خبری گفته بود فعالتیت تمامی ادارههای دولتی به زودی آغاز خواهد شد.
با این وجود، کسانی که با رادیو آزادی صحبت کردهاند، امید زیادی برای عادیسازی خدمات در آینده نزدیک ندارند، اما تأکید دارند که طالبان باید به وضعیت خدمات عامه سر و سامان اساسی بدهند.