چرا شاگردان دختر و پسر در کهمرد بامیان از رفتن به مکتب و خدمات تعلیمی بازمانده اند؟
گسترش جنگ و ناامنی در ولایت بامیان، سبب مسدود شدن برخی از مکاتب در ولسوالی کهمرد این ولایت شده است. بامیان در مرکز افغانستان از ولایت‌هایی است که در دوهۀ اخیر پیشرفت چشمگیری در بخش آموزش کودکان داشته است. اما اخیراً بدتر شدن اوضاع امنیتی و آوارگی، دسترسی به آموزش را در برخی از محلات این ولایت دشوار کرده. مسئولان معارف بامیان می‌گویند که در ولسوالی کهمرد سه مکتب که در آن دانش آموزان دختر و پسر یکجا درس می‌خواندند پس از بازگشایی مکاتب تا هنوز به روی آنان بسته اند.
ایوب امیری رئیس معارف بامیان به رادیو آزادی گفت که این مکتب‌ها در ساحات جنگی موقعیت دارد.
او گفت: "مکتب لیسۀ دوآب میخ زرین بسته است که در آنجا عملاً پوستۀ امنیتی وجود دارد. این مکتب مختلط است که شمار قابل توجهی شاگردان دختر را داشت. مکاتب مختلط متوسطه چارتاق و اشپشته هم بسته است و فعلاً در آن ساحات جنگ است".
جنگ‌های ویرانگر و خشونت‌های روز افزون، از یک طرف کودکان افغان را به مشکلات روحی مواجه کرده و از طرف دیگر آنها را از آموزش نیز محروم کرده. حمید ۱۷ ساله متعلم صنف دهم مکتب دو آب میخ زرین است. درگیری بین نیروهای دولتی و طالبان در این منطقه او را با خانواده شش نفری‌اش در مرکز ولسوالی کهمرد آواره کرده.
حمید به رادیو آزادی می‌گوید که با مسدود شدن مکتبش دیگر امیدی به آینده ندارد. "مکتب نیست، جنگ است. ده سال شده که درس خواندم، ما از همه چیز، از همه کار ماندیم. تا حد آخر نگران هستم. مکتب نیست، امنیت نیست، استاد نیست، خانه نیست، چه کنیم؟".
جنگ و آوارگی و مسدود شدن این مکاتب محمد اسلم را هم نگران آیندۀ فرزندانش کرده. او می‌گوید که در سالهای اخیر در کهمرد راه آموزش برای دختران باز شده بود و او در کنار سه پسرش پنج دختر خود را هم به مکتب فرستاد.
اما وضعیت نابسامان کنونی سرنوشت نامعلومی را برای محمد اسلم و هشت فرزندش رقم زده.
او می‌گوید: "همینکه فرزاندانم از مکتب باز بمانند بسیار خسته و خونجگرم که در گرسنگی و مهاجرت آنقدر خسته نیستم. خیلی زحمت کشیدم اینها آیندۀ ما و ملت هستند. پنج دخترم هم مکتب می خوانند. اینها چای صبح نمی‌خورند بخاطر مکتب خود گریان می‌کنند که پدر این چه وضعیت است".
ولسوالی کهمرد حدود یک ماه پیش به دست طالبان سقوط کرد و پس از چهار روز دوباره به دست نیروهای افغان افتاد.
در حال حاضر، این ولسوالی به دست دولت است.
اما جنگ در بخش‌های این ولسوالی از جمله دو آب میخ زرین و اشپشته در نوار مرزی تاله و برفک بغلان جریان دارد. نظام‌الدین هاشم ولسوال کهمرد به رادیو آزادی می‌گوید که در تلاش بازگشایی این مکاتب هستند. "طالبان در خود تاله و برفک قرار دارد. دولت تصمیم دارد که بیزهای بسیار مستحکم در دو آب میخ زرین و اشپشته بسازد و نیروهای امنیتی مستقر شوند".
طالبان پس از آغاز خروج نیروهای خارجی در اول ماه می حملات خود را در بسیاری از ولایت‌های افغانستان شدت بخشده و بعضی از شهر‌ها را تصرف کرده اند، از جمله زرنج مرکز نیمروز و شبرغان مرکز جوزجان.
پیش روی‌های سریع طالبان بسیاری‌ها مانند محمد اسلم را نگران کرده. آنان هراس دارند که مبادا طالبان دختران را مثل دوران حاکمیت‌شان در دهۀ نود میلادی از رفتن به مکتب محروم کنند.
بر بنیاد آمار مسئولان معارف بامیان، در این ولایت حدود ۱۴۰ هزار دانش آموز مصروف آموزش هستند که نیمی‌شان را دختران تشکیل می‌دهند. حالا که تا چند هفته دیگر نیروهای امریکایی افغانستان را ترک می‌کنند معلوم نیست که هزاران دانش آموز به شمول پنج دختر محمد اسلم در کهمرد بامیان خواهند توانست که مکتب بروند یا خیر.
