نگرانی‌ها از افزایش کودکان کارگر در ولایت بدخشان

سید مستقیم پانزده ساله سه سال است که در یک دکان مخروبه در گوشه‌ای از شهر جدید فیض آباد مرکز بدخشان مصروف فلزکاری است.

او تنها تا صنف هفتم درس خوانده، اما به دلیل فقر اقتصادی دست از آموزش کشیده و برای پیدا کردن لقمه نانی مجبور شده که کار کند.

او به رادیو آزادی می‌گوید که مزد روزانه‌اش صد افغانی است و با این پول خانوادۀ هفت نفره‌اش را نان می‌دهد: "پدرم موی سفید است. توان کار را ندارد خودم اینجا کار می‌کنم و روزانه صد افغانی برایم می‌دهد و نان می‌خرم. به دلیل اینکه نان آور خانه نداشتم مکتب را رها کردم."

قدرت الله فلزکار استاد سید مستقیم است.

او می‌گوید که سید مستقیم در تلاش یاد گرفتن فلزکاری است: "هرچند این شاگرد است، اما برای آنکه می‌دانم که نان آور خانه ندارد و روزگار خیلی خراب دارند، روزانه بدون وقفه ۱۰۰ افغانی برایش می‌دهم. من مثل سیدمستقیم سه شاگرد دیگر هم دارم."

در کنار سید مستقیم روزانه هزاران کودک دیگر بدخشانی مصروف کارهای شاق اند.

حقداد شریفی ناظر حقوق اطفال در کمیسیون حقوق بشر بدخشان به رادیوآزادی می‌گوید که سروی‌شان نشان می‌دهد که بیشتر از ۲۰۰ هزار کودک در این ولایت کار شاق می‌کنند: ​"نظارت و ارزیابی ما نشان می‌دهد که در بدخشان در حدود ۲۱۰ هزار کودک خرد سن مصروف کارهای شاق هستند. اینها در موتر شویی‌ها، مستری خانه‌ها، دهقانی مصروف کار هستند. در این اواخر اکثر خانواده‌ها نان آورهای فامیل شانرا از دست دادند و اینها نان آور خانه هستند."

تنها بدخشان نیست که شمار زیادی کودکانش مصروف کارهای شاق هستند بلکه در سراسر افغانستان این مشکل وجود دارد.

بیشتر از ۴۰۰ کیلومتر دورتر از بدخشان، در بامیان علی ۱۳ ساله هم از یک سال به این‌سو برای پیدا کردن لقمه نانی در شهر بامیان اسپند دود می‌کند.

او به رادیو آزادی می‌گوید که خانوادۀ ۷ نفره هستند و پدرش توان کار را ندارد و تنها خودش نان آور خانه است: ​"یک سال می‌شود که اسپند دود می‌کنم. خواهرک‌های من خرد هستند. من از مجبوری اینکار را می‌کنم. مکتب می‌خوانم صنفی‌هایم می‌فهمند که من اسپند دود می‌کنم. می‌خواهم که در آینده انجنیر شوم."

برخی از روانشناسان می‌گویند که ‌کودکان که کارهای شاق را انجام می‌دهند بر سلامتی جسم و روانشان تاثیر منفی دارد.

قدیر بران متخصص و روانشناس در بدخشان در این باره به رادیو آزادی گفت: ​"از نگاه فزیکی، جسمی و روانی هنوزهم این کودکان تکامل نکرده اند، رشد استخوان‌های شان ضعیف است، عضلات‌شان ضعیف است. مغزشان درست انکشاف نکرده دنیای بیرونی را درست درک کرده نمی‌توانند، وقتیکه دست به کار شاق می‌زنند اینها سخت متاثر می‌شوند."

دوازدهم ماه جون (۲۲ جوزا) برابر است با روز جهانی مبارزه با کار کودکان.

پیشاپیش، سازمان ملل متحد هشدار داده که همه‌گیری ویروس کرونا میلیون‌ها کودک را به خطر انداخته.

این سازمان به تازگی گفت که برای اولین بار در بیست سال گذشته کار کودکان افزایش یافته.

در گزارش مشترک سازمان بین‌المللی کار و صندوق حمایت از سازمان ملل متحد آمده که ۱۶۰ میلیون کودک در مناطق مختلف جهان کار می‌کنند.

در گزارش هشدار داده شده که ممکن است که ۹ میلیون کودک تا پایان سال ۲۰۲۲ مجبور شوند کار کنند، عمدتاً به علت ضربه‌های اقتصادی همه‌گیری کرونا و بسته شدن مکتب‌ها.

گای رایدار مدیر عمومی سازمان بین‌المللی کار گفته نمی‌توان خاموش نشست چونکه نسل جدیدی از کودکان در خطر است.

او افزوده که وقت آن است که زنجیرۀ فقر و کار کودکان شکسته شود.