بسیاری از دخترانی که بعد از سقوط رژیم طالبان در افغانستان به دنیا آمدهاند، می گویند که نمیخواهند به آن دوران برگردند.
دختران رباتیک هرات از جامعۀ جهانی میخواهند که نگذارد دستاوردهایشان از دست رود.
ناهید ۱۵ ساله یکی از اعضای تیم ۱۷ نفری دختران ربات ساز هرات، در مورد تازهترین ربات ماین روب توضیح میدهد.
او دوران طالبان را به یاد ندارد و در زمان حضور نیروهای خارجی در افغانستان به دنیا آمده. افغانستان هنوز هم مکان خوبی برای زنان خوانده نمی شود، اما در بیست سال گذشته زنان به شورای ملی، کابینه و سفارتخانهها راه یافته و توانسته اند که درس بخوانند و تجارت کنند.
ناهید یکی از میلیونها دختری است که توانسته به مکتب برود.
او حالا صنف یازده است و امید زیادی برای ادامه تحصیل دارد.
او تاکنون در ساخت ۱۲ ربات سهیم بود.
ناهید آرزو دارد که خروج نیروهای خارجی از افغانستان، باعث محدودیت برای زنان نشود: "اینکه نیروهای خارجی قرار است که از افغانستان بیرون شوند و طالبان وارد افغانستان شوند، من مشکلی ندارم. فقط من دوست دارم که اگر طالبان هم به افغانستان میآیند کدام محدودیتی برای دختران وضع نکنند و برای زنان مشکل ساز نشوند."
ناهید از بزرگانش شنیده که در زمان حاکمیت طالبان در نیمۀ دوم دهۀ نود میلادی زنان نمی توانستند که بیرون از خانه درس بخوانند و کار کنند.
او می گوید نمی خواهد که به عقب برگردد: "هر دختر آرزو دارد که پیشرفت کند و ما هم آرزو داریم که در بخش ربات سازی و تکنولوژی از خود دستاوردهایی داشته باشیم. من میخواهم که ما را بگذارند تا به پیشرفت خود ادامه دهیم."
دختران تیم رباتیک تا حالا ۱۲ وسیلۀ کلیدی از جمله ربات مین روب، ونتلاتور و مایع ضدعفونی ساخته اند.
آنان فکرهای بکر دیگر هم در سر دارند: " برنامه بعدی این است که ربات انساننما بسازیم و همان رباتی که کارهای فیزیکی انجام میدهد و کارهای اجتماعی مانند دست دادن و صحبت کردن انجام میدهد. به نظر من همان گزینه سخن گفتن را به ربات اضافه کنید."
دیانا وهابزاده، ۱۶ سال دارد و با همکارانش میخواهد ربات انساننما بسازد.
دیانا میگوید که نباید جلو پیشرفت زنان گرفته شود: "ما دیگر سلاحی نداریم و سلاح ما در مقابل همه چیز تکنولوژی است و ما میتوانیم در عرصه تکنولوژی نشان دهیم که افغانستان میتواند پیشرفت کند و نباید این حق از افغانستان گرفته شود و ما به گروه طالبان تکنولوژی خود را نشان دهیم."
طالبان در سالهای اخیر گفته اند که در چارچوب اسلام و عنعنات افغانستان به حقوق زنان ارج میگذارند. اما برخی از زنان می گویند که چنین حرفهای واضح نیست.
بسیاری از زنان در افغانستان مانند دختران تیم رباتیک هرات از پایمال شدن حقوقشان در آینده نگران اند.
این نگرانی را ادارههای استخباراتی ایالات متحده هم منعکس کرده اند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داده که این ادارهها هشدار داده اند که پس از خروج نیروهای امریکایی تا آخرهای سال جاری میلادی، دستاوردهای دو دهه در بخش حقوق زنان در افغانستان به خطر خواهد افتاد.
اما برخی از دختران مثل ناهید می گویند که اگر ایالات متحده افغانستان را مانند دهۀ نود تنها نگذارد، میتوان به آینده امیدوار بود.