خانوادهای سه نفری پس از ۲۰ سال اعتیاد به مواد مخدر، پس از تداوی در شفاخانه معتادین مواد مخدر در ولسوالی شغنان ولایت بدخشان به زندگی عادی برگشته اما اکنون مشکلی دیگری دامنگیر شان است: بیکاری.
سلیمان شاهِ ۴۵ ساله رئیس خانواده و ساکن قریۀ بشار ولسوالی شغنان ولایت بدخشان است.
او قبل از اعتیاد به مواد مخدر، در مکتب پسرانه در قریۀ بشار شغنان آموزگار مضامین ساینسی بود. او حالا بیکار است.
سلیمان شاه به رادیو آزادی میگوید که ۲۰ سال پیش او همراه با همسرش معتاد به مواد مخدر شدند و آهسته آهسته دختر خردسال شان هم به سرنوشت مشابهی دچار شد: "پدرم معتاد به مواد مخدر بود ، وقتیکه او کم کم میزد مه نگاه میکردم بعداً مه هم آهسته آهسته معتاد به مواد مخدر شدم از سوی هم مه در خانه همه وقت شب نشینیها داشتیم و نشه میکردیم."
زر بیبی همسر سلیمان شاه است. او میگوید که در جریان ۲۰ سال تمامی دار و ندارشان را فروختند تا مواد مخدر بخرند و دود کنند. اکنون آنان در خانۀ گلیای یک اتاقه حدود ۱۰ کیلومتر دور از مرکز شغنان، زندگی میکنند.
زر بیبی هم از بیکاری مینالد: "اول شوهرم معتاد بود. بعد من معتاد شدم و بعد دخترم معتاد شد. به همین قسم زندگی ما خراب شد. سه سال پیش تصمیم گرفتیم پودر را بس کردیم. فعلاً ما بیکار هستیم روزگار خوب نداریم و نان که میخوریم از خانه پدر میآوریم."
هم اکنون بشمول شهر فیض آباد سه شفاخانۀ تداوی معتادان در ولسوالیهای بهارک، اشکاشم و شغنان فعالیت دارند.
داکتر دولت محمد مسئول شفاخانۀ ۲۰ بستر تداوی معتادان در شهر فیض آباد مرکز ولایت بدخشان است. او در مورد تداوی و کمک به معتادان اینگونه توضیح میدهد: "برای بیماران، اول اضرار مواد مخدر تشریح میشود. آگاهیدهی میشوند. عرضۀ خدمات شفاخانه برای شان توضیح داده میشود. بعداً از طریق تلفون بیماران آمادۀ تداوی میشوند. به شفاخانۀ ما میآیند و بستری میشوند. ۱۴ روز اول زیر درمان جدی هستند و ۳۰ روز دیگر درمان روانی میشوند."
او در ادامه میگوید که پس از ۴۵ روز معتادان مرخص میشوند.
از سوی هم نیک محمد نظری سخنگوی والی بدخشان به رادیو آزادی میگوید کسانی که ترک اعتیاد میکنند حکومت محلی این ولایت در بخشهای مختلف زمینه کار را به آنان فراهم میسازد: "ما اینها را به نهادهای مختلف و مؤسسات همکار که در این عرصه فعالیت دارند معرفی میکنیم تا اینها شامل کار یا یک برنامه آموزشی شوند."
به اساس آمار مسئولان، تعداد معتادان به مواد مخدر در بدخشان نزدیک به ۴۰ هزار میرسد به شمول زنان و کودکان. آنان میگویند تعدادی از کسانی که تداوی هم شدهاند به دلیل فقر و بیکاری دوباره به اعتیاد روی آورده اند.
از سویی هم افضل شاه یکی از بزرگان ولسوالی شغنان ولایت بدخشان به رادیو آزادی گفت، اگر حکومت محلی و یا نهادهای خارجی به خانواده سلیمان شاه کمک نکنند شاید این خانواده دوباره به اعتیاد روی بیاورد.
سلیمان شاه پس از سالها اعتیاد حالا در انتظار کار است. اما نمیداند که برایش میسر میشود یا نمیشود.