باشندگان هرات از تخریب بافت شهر قدیم این ولایت به دلیل افزایش ساختوسازهای غیر معیاری ابراز نگرانی میکنند.
این باشندگان مدعی اند که این ساختوسازها در بدل پرداخت پول به کارمندان شاروالی و اطلاعات و فرهنگ ساخته میشود و همچنین هویت تاریخی و فرهنگی هرات را زیر سؤال میبرد.
ساختوسازهای غیر معیاری چهرۀ شهر قدیم هرات را تغییر داده و در بخشهای زیادی از این شهر ساختمانهای چندین طبقه به چشم میخورد.
عبدالحکیم، یکی از ساکنان شهر قدیم هرات، خانه پدریاش را تخریب کرده و بدون رعایت معیارهای ساختوساز در اطراف بناهای تاریخی، خانه جدیدی ساخته است.
عبدالحکیم میگوید: "خانه ما یکی از خانههای قدیم به سمت جنوب بازار عراق و محل موسویهای قدیم بود و دلیل عمده آن این بود که دولت همکاری نکرده بود و ما هم مجبور شدیم، بنابر ضرورتیکه داشتیم، خانه را تخریب کنیم. خانه را تخریب کردیم و به جای آن خانههای جدید ساختیم."
شهر قدیم هرات در نزدیک چندین بنای تاریخی مشهور همچون مسجد جامع بزرگ هرات، حوض چهار سوق، قلعه اختیار الدین و کنیسههای یهودیان موقعیت دارد.
ساختوساز در شهر قدیم، تأثیر منفی بر جایگاه این بناها نیز میگذارد. محمد سردار یکی از ساکنان شهر قدیم هرات میگوید بیش از هر زمانی از تخریب بافت قدیم این شهر نگران هستند.
او مسئولان در شاروالی و ریاست اطلاعات و فرهنگ هرات را به سهلانگاری در راستای جلوگیری از تخریب بافت شهر قدیم متهم میکند.
محمد سردار میافزاید: "پدرکلان و کلانهای ما در شهر قدیم تولد شدهاند، ساخت و سازهای خودسر است و هر روز ساختمانهای جدید ساخته میشود، دالانها و شهر قدیم خانهها هر کدام از بین میرود، آن چنان ممانعت هم نیست به داخل منطقههای شهر قدیم."
خواجه محمد یوسف رخبند، یکی از محلات شهر قدیم هرات هست و در این محل خانههای بسیار قدیم و دالانهای طویل سر پوشیده به چشم میخورد، اما در سالهای اخیر قسمتی از این دالانها همراه با خانههای قدیمی تخریب شده و به جای آن خانههای جدید ساخته شده که این نوع ساختوسازها مخالف معیارهای قبول شده در اطراف بناهای تاریخی در شهر هرات است.
بیم آن وجود دارد که با تسریع ساختوسازها در اطراف بناهای تاریخی مخصوصاً در شهر قدیم هرات، بافت تاریخی این ولایت به گونه کامل از بین برود.
آریا رووفیان، رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات از عملکرد شاروالی در راستای جلوگیری از ساختوسازهای غیر معیاری انتقاد میکند.
آقای رووفیان گفت: "ساختوسازهای در شهر قدیم هرات مثل گذشته جریان دارد، اما در این اواخر روند ساختوسازهای غیر قانونی افزایش یافته است. در قدم اول و آخر شاروالی هرات مسئول ۱۰۰ درصدی جلوگیری از ساختوسازهای غیر قانونی در شهر قدیم و سایر نقاط شهر هرات است."
برای هراتیان جای سؤال است که طی دو دهه اخیر چرا شاروالی برای جلوگیری از ساختوسازهای غیر معیاری در اطراف بناهای تاریخی، مخصوصاً در شهر قدیم اقدام مؤثری انجام ندادهاست.
با وجودیکه چندین ساختمان در شهر قدیم هرات در حال ساخت است، اما غلامحضرت مشفق، شاروال هرات از این موضوع ابراز بیاطلاعی میکند.
آقای مشفق میگوید: "من فکر میکنم که به تازگی ساختمانها در شهر قدیم ساخته نشده و ۱۰۹ مورد بود. کسانیکه تخطی داشتند در اطراف بناهای تاریخی ساختوساز کرده بودند به سارنوالی معرفی شدند، متأسفانه خوب چون قانون و لایحه وجود ندارد که آنان مجازات بشوند، تا فعلاً کدام اقدام صورت نگرفته است."
بناهای تاریخی و شهر های قدیم، برای حفظ هویت تاریخی هرات و جذب گردشگرهای داخلی و خارجی با اهمیت پنداشته میشود، اما بهگفته آگاهان فرهنگی، تداوم ساختوسازها در اطراف این بناها، رویای شامل شدن هرات، در فهرست سازمان علمی فرهنگی جهان یا یونیسکو را نقش بر آب خواهد کرد.